Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

WiMAX  texnologiyasi  strukturasi  bo‗yicha  Wi-Fi  ga  o‗xshash. 
WiMAX  texnologiyasining  tafsilotlari  IEEE  802.16e  standartida 
keltirilgan.  WiMAX  tizimida  sotali  qoplash  tizimiga  birlashtirilgan 
abonent qurilmalari va bazaviy stansiyalarni o‗z ichiga  oluvchi tayanch 
radiotizim,  shuningdek,  umumfoydalanish  tarmoqlari  bilan  shlyuzlar 
mavjud  bo‗lgan  simli  komponenta,  avtorizatsiya,  identifikatsiya 
(Radius),  boshqaruv,  kommutatsiya  va  boshqa  serverlar  mavjud. 
WiMAX  texnologiyasi  boshida  MAN  kirish  tarmoqlarini  yaratishga 
qaratilganligi sababli, boshqaruv elementlarining arxitekturasi unda Wi-

---

 
 
 
 
Fi  ga  qaraganda  chuqurroq  ishlab  chiqilgan  va  o‗z  ichiga  NGN 
tizimlarining boshqaruv va kommutatsiya sathlarini oladi.  
Wi-Fi 
va 
WiMAX 
texnologiyalari 
nafaqat 
tarmoqning 
murakkabligi,  balki  chastota  diapazoni,  sotalar  o‗lchami,  AAA 
protseduralari,  shuningdek,  abonentlarning  mobilligini  ta‘minlovchi 
maxsus texnologik echimlar bilan farqlanadi.  
 
5.3-jadval 
Wi-Fi va WiMAX texnologiyalarini taqqoslash 
Ko‗rsatkich 
802.16 standart (WiMAX) 
802.11 standart (Wi-Fi) 
Samaradorlik 
O‗tkazuvchanlik 
qobiliyati 
Radiochastota 
resursidan 
samarali 
foydalanish 
ta‘minlanadi 
Har  bir  abonent  bilan  kamayib 
boradi 
Tezlikni 
boshqarish 
Har  bir  abonentga  optimat 
tezlikda  ishlash  imkonini 
beradi 
Nazarda tutilmagan. Abonentlar 
bir xil tezlikda ishlaydi 
QoS 
O‗tkazish polosasi 
Har 
bir 
abonentga 
yuqoriga/pastga 
yo‗nalishlardan 
mustaqil 
ravishda taqdim qilinadi 
Tashqi  nazorat  qurilmasi  talab 
qilinadi 
Paketlarni 
imtiyozlash 
Servisni  nazorat  qilishga 
asoslangan 
kafolatlangan 
etkazishni ta‘minlaydi 
Tarmoq 
boshqaruvi 
bo‗lmaganida  oldindan  aytib 
bo‗lmaydigan 
tarmoq 
operatsiyalari 
Ushlanish va jitter 
Xizmat 
ko‗rsatish 
kelishuviga  muvofiq  tarzda 
barcha  yo‗nalishlar  uchun 
nazorat qilinadi 
Paketni  kafolatlangan  ushlab 
qolish qo‗llab-quvvatlanmaydi 
Multiservislilik 
VoIP, 
Video, 
Data 
servislarini 
kombinatsiyalash  bitta  SU 
orqali 
ta‘minlanishi 
mumkin 
Qo‗llab-quvvatlanmaydi 
Kirishni nazorat qilish 
Kirishni nazorat 
qilish 
2-sath  (MAS  bo‗yicha)  va 
3-sath (IP bo‗yicha) 
MAS  ro‗yxati  bo‗yicha  kirish. 
MAS 
adresni 
o‗zgartirish 
mumkin 
Paketlarni tanish 
Har  bir  CPE  qurilmasi 
faqat  o‗ziga  mo‗ljallangan 
ma‘lumotlarni qabul qiladi 
Ma‘lumotlar  barcha  CPE  lar 
uchun ochiqdir 
 
 

---

 
 
 
 
Ushbu  texnologiyalar  5.3-jadvalda  qisqacha  keltirilgan  tafovutlari 
ham  mavjud.  Jadvaldan  kelib  chiqadiki,  WiMAX  texnologiyasi  yirik 
radiokirish tarmoqlarini yaratish uchun istiqbolliroqdir. SHu  bilan birga 
Wi-Fi  texnologiyasi  zamonaviy  shaharlarning  eng  mashhur  nuqtalarida 
katta  bo‗lmagan  radiokirish  tizim  nuqtalarini  hosil  qiladi.  YUqorida 
ko‗rib  chiqilgan  tendensiyani  hisobga  olgan  holda,  Wi-Fi  va  WiMAX 
texnologiyalariga  hozirgi  vaqtda  ikki  raqobatchi  texnologiyalar  sifatida 
qarash mumkin. 
Bu  holatda,  simli  kirish  tarmoqlari  tizimlari  kabi  tarmoqni 
o‗rnatishning  ikki  alternativ  biznes-modeli  mavjud.  Operator  kirish 
tarmoqlarini  abonentdan  Wi-Fi  texnologiyasi  asosida  rivojlantirishi 
mumkin.  Bu  holatda  ―shaxarni  qoplash‖  strategiyasi  kirish  nuqtalarini 
eng  gavjum  joylarga  o‗rnatish  butun  tarmoq  bo‗ylab  rouming 
o‗rnatishdan  iborat  bo‗ladi.  SHu  tarzda  ―biznesni  bosqichma-bosqich 
rivojlantirish‖  modelini  olamiz.  WiMAX  texnologiyasi  radiokirish 
tarmog‗ini  butun  shahar  hududini  qoplaydigan  qilib  o‗rnatish  orqali 
investitsion biznes-modelni taklif qiladi. 
Agar  simli  kirish  texnologiyalari  bilan  solishtirilsa,  biznes-
modeldan 
foydalanish 
bo‗yicha  uy  Ethernet  tarmog‗i  Wi-Fi 
texnologiyasiga,  WiMAX  ga  esa  –  DSL  va  PON  investitsion  loyihalari 
ekvivalent bo‗ladi. Keltirilgan analogiyalar tasodifiy emas. Uy Ethernet 
tarmog‗i operatorlari bino ichida abonent tarmog‗ini tejash uchun Wi-Fi 
texnologiyasidan  foydalanadilar.  Shuningdek,  yirik  operatorlar  ham 
DSL  va  PON  tarmoqlarining  rivojlanishi  bilan  oxirgi  vaqtlarda  IEEE 
802.16 standarti texnologiyalaridan foydalanmoqdalar.