Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi toshkent axborot texnologiyalari

Sun’iy yoldosh aloqa tiziminig tutilshi 
Birinchi sun'iy yo'ldosh aloqa stantsiyalari Moskva yaqinidagi 
Shchelkovo shahrida va Ussuriiskda qurilgan, sinovdan o'tkazilgan va 
foydalanishga topshirilgan. Ular mos ravishda kabel va o'ramlii aloqa 
liniyalari orqali Moskva va Vladivostokdagi televizion markazlar va 
shaharlararo telefon stansiyalari bilan bog'langan. 1980 –yillarda esa 
shaxsiy sun'iy yo'ldosh aloqalarini rivojlantirish boshlandi. Shu 
munosabat bilan sun'iy yo'ldosh telefoni past orbitadagi sun'iy yo'ldoshga 
to'g'ridan-to'g'ri ulanadi. Sun'iy yo'ldoshdan signal yer stantsiyasiga 
kiradi, u erdan oddiy telefon tarmog'iga uzatiladi. Dunyoning istalgan 
nuqtasida barqaror aloqa uchun zarur bo'lgan sun'iy yo'ldoshlar soni 
ma'lum bir sun'iy yo'ldosh tizimining orbital radiusiga bog'liq 
Sun'iy yo'ldosh aloqa tizimlari, shuningdek, uzatiladigan signal 
turiga ko'ra farq qilishi mumkin, ular raqamli yoki analog bo'lishi 
mumkin. Axborotni raqamli shaklda uzatish boshqa uzatish usullariga 
nisbatan bir qancha afzalliklarga ega. Bularga quyidagilar kiradi: 
* kommutatsiya qulayligi uchun ko'plab mustaqil signallarni birlashtirish 
va raqamli xabarlarni "paketlarga" aylantirishning soddaligi va 
samaradorligi; 

---

* analog signal uzatilishiga nisbatan kam quvvat sarfi; 
* raqamli kanallarning qayta uzatish paytida buzilishlar to'planishiga 
nisbatan nisbatan sezgir emasligi, bu odatda analog aloqa tizimlarida 
jiddiy muammo hisoblanadi; 
* Xatolarni aniqlash va tuzatish orqali uzatish xatolarining juda past 
ehtimolligini olish va uzatilgan ma'lumotlarning yuqori aniqligiga 
erishish imkoniyati; 
• 
aloqa maxfiyligi;
SCSning kamchiliklari: 
• 
Zaif immunitet. Yer stantsiyalari va sun'iy yo'ldosh orasidagi katta 
masofalar qabul qilgichdagi signal-to-shovqin nisbati juda past 
bo'lishiga olib keladi (ko'pchilik mikroto'lqinli aloqa uchun). 
• 
Atmosferaning ta'siri. Sun'iy yo'ldosh aloqasining sifatiga troposfera 
va ionosfera ta'siri kuchli ta'sir ko'rsatadi. Troposferaning yutilishi. 
• 
Ionosfera ta'siri. Ionosferadagi ta'sir erkin elektronlarning 
tarqalishidagi tebranishlarga bog'liq. 
• 
Signal tarqalishining kechikishi. Signal tarqalishining kechikishi 
muammosi, u yoki bu tarzda, barcha sun'iy yo'ldosh aloqa tizimlariga 
ta'sir qiladi.