Texnologiyalari va kommunikasiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent

KODEK (Codec) – bu audio-formatlardagi ma’lumotlarni kodlash 
va  siqishning  ma’lum  algoritmi.  Ma’lumotlarning  ba’zi  turlari  uchun 
kodeklar  oldindan  aniqlashtirilgan  boʻladi.  Masalan,  mp3  formatida 
doim  MPEG  Layer-3  ishlatiladi,  mp4  formatida  esa  turli  kodeklar 
ishlatilishi mumkin. 
Tovushni  siqish  kodeklar  orqali  bajariladi  (kodeklar  toʻgʻrisida 
ma’lumotlar  12-mavzuda  batafsil  keltirilgan).  Kodeklar  siqish  usuli 
boʻyicha 2 katta kategoriyaga boʻlinadi: 
Tovush sifatini yoʻqotmasdan  lossless), ularga misol: 
• 
FLAC (Free Lossless Audio Codec) 
• 
APE (Monkey’s Audio) 
• 
ALAC (Apple Lossless Audio Codec) 
Tovush sifatini yoʻqotib (lossy), ularga misol: 
• 
MP3 
• 
WMA 

---

60 
• 
OGG 
• 
AAC 
Tovush  fayllar  formatlari  480  dan  ortiq.  Ulardan  eng  koʻp 
ishlatiladiganlari  WAV,  AAC,  MP3  va  MIDI  hisoblanadi.  Quyida  shu 
formatlar haqida ma’lumot keltiriladi.  
WAV format. Bu format magnitofon lentasiga yozilgan yozuvning 
toʻliq  analogidir,  bu  yerda  farq  signal  amplituda  qiymati  analog 
koʻrinishida  emas  balki  raqamli  kodlar  kema-ketligi  koʻrinishida 
yoziladi.  WAV  kengaytmali  fayllar  juda  katta  hajmga  ega  boʻlib,  bir 
daqiqali tovushni yozishga, yuzlab Kbayt joy sarf boʻladi. Masalan, 6,12 
soniyali  tovushni  yozish  uchun  135  876  bayt  joy  sarf  boʻladi.  WAV-
fayllar  odatda  xonandaning  ovozi  yoki  nutqini  yozib  olish  va  eshitish 
uchun  foydalaniladi,  chunki  ular  ovozning  individul  xususiyatlarini  va 
xarakterini  hisobga  olish  imkoniyatiga  ega.  Bugungi  kunda  ixtiyoriy 
inson ovozini takrorlay oladigan dasturiy vositalar ishlab chiqilgan.