Texnologiyalari universiteti

Fazaviy manipulyatsiyalash. Zamonaviy raqamli mobil radioaloqa tizimlarida M-lik fazaviy manipulyatsiyalash (ikkilik, 4-sathli va h.k.) tizimlari qo‘llaniladi.

Fazaviy modulyatsiyalashda radiosignal fazasining oniy qiymati modulyatsiyalanmagan tashuvchi tebranish fazasidan modulyatsiyalovchi signal oniy qiymatiga bog‘liq bo‘lgan qiymatga og‘adi:

s[t, u(t)] = A∙cos{2nf₀ t + φ[u(t)]} = Re[A∙exp{jφ[u(t)]} exp{j2nf₀ t}] (1.4)

Bu ifodadan kelib chiqadiki, u(t) modulyatsiyalovchi signalda bo‘lgan

uzatiladigan ma’lumotlar s[t, u(t)] uzatiladigan signalning kompleks og‘masiga kodlangan:
Á(t) = A∙exp{jφ [u(t)]} (1.5)
Kompleks og‘ma tushunchasi raqamli aloqa ham nazariyasi, ham texnikasi uchun juda muhim hisoblanadi va sezilarli rolni o‘ynaydi.

Raqamli fazaviy modulyatsiyalashda tashuvchi modulyatsiyalanmagan tashuvchi tebranish joriy fazasidan turli qiymatlar yakuniy soniga farq qilishi mumkin. Ikkilik fazaviy manipulyatsiyalashda (FM-2) bunday qiymtlar sifatida odatda 0° va 180° tanlanadi. Zamonaviy aloqa tizimlarida ko‘pincha bitta kanal simvolida uzatiladigan ma’lumotlarning birdaniga bir necha bitlarini taqdim etish uchun fazaviy burchaklarning katta to‘plami ishlatiladi. Masalan, ikkita bitlardan bo‘lishi mumkin ketma-ketliklar qiymatlarini taqdim etish uchun to‘rtta turli xil 45°, 135°, – 45°, –135° fazaviy

burchaklar ishlatilishi mumkin (FM-4 tizimi). Uch bitli so‘zning bo‘lishi mumkin qiymatlarini to‘rtta bitli so‘zning sakkizta turli fazaviy burchaklaridan guruh (FM-8 tizimi) – 16 ta fazaviy burchaklardan guruh bilan (FM-16 tizimi) va h.k. taqdim etish mumkin.