Texnologiyalari o‘qituvchi kitobi 5-sinf toshkent – 2020

16-dars. HUJJATLARDA RASMLAR BILAN ISHLASH
Ta’limiy maqsad
Darsning texnologik xaritasi va ssenariysi
I. Tashkiliy qism
Salomlashish, davomatni aniqlash, uy vazifasini tekshirish
Darsning turi
amaliy
O‘qitishning usul va 
texnologiyalari
suhbat, savol-javob, “My Art” usuli
O‘qitishning shakllari
yakka tartibda, qatorlar bilan, guruhda ishlash
AKT va interfaol vositalar
o kompyuter
o elektron doska
o smart doska
o proyektor
o televizor
o kolonkalar
Ko‘rgazmali qurollar va 
o‘qitish vositalari
o darslik
o taqdimot
o video
o rasmlar
o plakatlar
o tarqatma kartochka-vazifalar
o amaliy vazifalar 
o laboratoriya vazifalari
o test varaqalari
o so‘rovnoma
II. Motivatsiya
“Eng mahoratli o‘quvchi” nominatsiyasini o‘tkazish.
III. Yangi tushunchalar
Rasm formatlari, rasm o‘lchamlari, tekishlash amallari.
Dars
16

---

69
5-SINF DARSLIGI BO‘YICHA 
O‘QUV-METODIK QO‘LLANMA
Rasm, foto, surat, chizmalar orqali insonlarga juda ko‘p ma’lumot yetkazish mumkin. Ayniqsa, biror 
voqea yoki hodisa tushuntirilganda, har kim har xil tasavvurga ega bo‘ladi. Rasmlar esa hujjatlarga 
nafaqat uyg‘unlik kiritadi, balki uni chiroyli va manzarali ifoda etadi. 
MS Word dasturida rasm va grafik tasvirlarni hujjatga bir necha usul bilan yuklash mumkin: 
1) dasturning oz kutubxonasidagi rasmlar; 
2) o‘z kompyuteringizdagi rasmlar;
3) skrinshot qilingan rasmlar; 
4) internetdagi rasmlar;
5) 
Вставка
boliminig SmartArt obyekti; 
6) 
Вставка
bo‘limining shakllar obyekti oynachasi.
O‘qituvchi ekranda shakllarni hujjatga joylashtirish va burish 
amalini bajarib ko‘rsatadi, so‘ngra o‘quvchilar kompyuterga 
o‘tirib, amaliy mashqlarni bajaradi.
Qo‘llaniladigan resurslar
T
arqatma 
vazifalar
Taqdimot
Videodars
Audiodars
Internet-resurs
16-mavzu.pptx
16-mavzu.avi
16-mavzu.mp3 
http:\www.dr.rtm.uz.
Yangi mavzu 
Daftarga yozib oling!
O‘qituvchi:
Sinf doskasida sana, yangi mavzu yoziladi. O‘quvchilarning yozma uy vazifalari tekshiriladi va 
doskada o‘tilgan mavzu bo‘yicha hujjatlarga tegishli atamalar yoziladi. 
Probel, qat’iy probel, tire, uzun tire, qat’iy tire, defis.
Bolalar, sizlar ona tili darslarida bu so‘zlarni ko‘p eshitgansiz. Shuningdek, avvalgi darsda ularga 
tegishli qoidalar bilan ham tanishib o‘tdik. Qani, bu qoidalarni kim yodlab keldi? Hujjatlar yaratishda 
ular qanday ahamiyatga ega?
O‘quvchilar javobidan so‘ng, yangi mavzu uchun taqdimot namoyish etiladi. O‘quvchilar daftarga 
asosiy tushunchalarni yozib oladi, so‘ngra slaydlar yordamida ko‘rsatilgan amallardan foydalanib, 
amaliy mashg‘ulotlarni bajaraish uchun kompyuter yoniga o‘tiradilar.

---

70
Amaliy mashg‘ulot o‘quvchilarga 
qo‘shimcha vazifa sifatida tabriknoma 
yaratish vazifasi (namuna) tarqatiladi. 
Vazifaning uddasidan chiqqan 
o‘quvchilarga 
“Mohir dizayner”
nominatsiyasi beriladi.
Mustaqil ish 
O‘zingizni sinab ko‘ring
O‘quvchilar mustaqil ravishda 59-betdagi 1-mashqni 
bajaradi. Natijada rasmda ko‘rsatilgan tasvir hosil 
bo‘lishi kerak. Birinchi va chiroyli bajargan o‘quvchilarga
“Eng mahoratli o‘quvchi”
stikerlari topshiriladi.
60-betdagi savol va topshiriqlarni og‘zaki, uy vazifasini esa yozma ravishda bajarib kelish.
Uy vazifasi
Kasbiy maqsad (motivatsiya). 
Tijorat, biznes, korxona hujjatlarida tez-tez uchrab turadigan hujjatlar; 
prays-list, oyliklar, ishchi va xizmatchi ro‘yxatlar kabi ma’lumotlar bilan ishlay olish. 
Kognitiv maqsad (rivojlantiruvchi).
Kompyuter dasturlarida ishlash savodxonligini oshirish va yangi 
imkoniyatlardan doimiy ravishda xabardor bo‘lib turish.
№
O‘tiladigan modullar
Hosil qilinadigan bilim va ko‘nikmalar
1
Вставка

Таблица
bo‘limining 
imkoniyatlari. Jadval, satr, ustun 
tushunchalari
Sartr, ustun, jadval tushunchalari, jadvalni hosil qilish 
usullari va uskunalaridan foydalana olish.
2
Jadvalga joylashtirish mumkin 
bo‘lgan ma’lumot turlari
Jadvalga matn, rasm, ro‘yxatli matn joylashtirish 
amallarini bajara olish.
3
Satr, ustunlarni birlashtirish va 
formatlash usullari. Amaliy ishlar 
uchun topshiriqlar
Jadvallarni formatlash amallari: satr yoki ustunlarni 
birlashtirish, satr yoki ustun qo‘shish, jadval rangi, 
stilini o‘zgartirish amallarini bajara olish.