Texnologiyalardan foydalanishning pedagogik imkoniyatlari

 - Gapni bo’lmaslik, bir-birini tinglash, tinglay olish ko’nikmasi,navbat bilan 
gapirish ko’nikmasi, qo’l ko’tarish qoidasiga amal qilish,sabr-toqatli bo’lish, 
o’zaro hurmat. 
     
Darsni  muammoli  tarzda  tashkil  etish  uchun  birinchi  galda  talaba  bahs-
munozara  uyritishga,  fikrlarini  erkin  bayon  etishga,  tanqidiy  munosabat  
bildirishga tayyor bo’lishi lozim. Buning uchun qo’yiladigan muammolarga 
bog’liq bo’lgan tushunchalar uyzaga chiqariladi. So’ngra muammoga aniqlik 
kiritilib, ma’lum  hulosalar chiqariladi.  Bu jarayon  fikr mulohazalarda 
ifodalanadi.  
      
Muammoni  hal  etish  jarayonida  talabaning  faol  ishtirokini  ta’minlash 
maqsadida darsni shartli ravishda quyidagi uch fazaga ajratish mumkin: 
·  chaqiruv fazasi, anglash fazasi, fikrlash fazasi. 

---

Chaqiruv fazasi darsning birinchi bosqichi bo’lib, talabalardagi mavjud bilimlar 
aniqlanadi va talabaning diqqati muammoga jalb etiladi. Chaqiruv fazasini  tashkil 
etish uchun quyidagi shakldagi savollardan unumli foydalanish mumkin: 
·  bu haqda qanday ma’lumotga egasiz? bu xususida nimani bilishni 
xohlaysiz? 
       
Anglash fazasida qo’yilgan muammoni anglab yetishi va  hal etish nazarda 
tutiladi. Bunda turli interfaol usullardan foydalanish yaxshi samara beradi. 
Jumladan  mikroguruhlar tuzish, munozara tashkil etish va quyidagi tartibda 
savollar qo’yish mumkin: 
   Siz uchun yangi ma’lumotlar bormi?  Ushbu masala uyzasidan sizning fikringiz 
qanday?  Sizda qaysi jihat katta taassurot qoldirdi? Buning  ahamiyati nimada deb 
o’ylaysiz? Qanday natija beradi deb o’ylaysiz? 
      
Fikrlash fazasida   muammoning  yechimi chiqarilib,  mulohazalar bildiriladi. 
Talaba o’zi xulosa chiqaradi. Talabalarni  fikrlash fazasida diqqatini jalb etish 
uchun quyidagi savollar bilan murojaat qilinishi samarali sanaladi: 
  Bu haqda qanday o’ylaysiz? Qanday yangi fikrlar keldi? Fikringizni asoslay 
olasizmi?  Biz ichki psixologik to’siqlari kuchli bo’lgan melanxoliklarda 
kuzatuvlar olib borib, quyidagi natijalarga erishdik: 
    300 ta talabaning 44 foizi melanxoliklar bo’lib,ularning 8 foizi  a’lo, 47foizi 
o’rta, qolganlari qoniqarli o’zlashtirgani holda, 56 foizi talaba o’rtadan uyqori 
intellekt darajasiga ega bo’lgan.Darslar interfaol usullar  va noan’anaviy tarzda 
tashkil etilganda 15 foizi a’lo, 69 foizi yaxshi darajada o’zlashtirishga, aqliy 
qobiliyatlar-intellekt dinamikasi esa 84 foiziga o’sishiga erishilgan.           
   
Xulosa  o’rnida  shuni  aytish  joizki  interfaol  usullarni  ta’lim  jarayonida 
muvaffaqiyatli qo’llay olgan har bir o’qituvchi quyidagi imkoniyatlarga ega 
bo’ladi: 
·  o’quvchilarning fikrlash qobiliyatini faollashtiradi;  
·  o’qituvchi ta’limning maqsadiga erishishi kafolatlanadi; 
·  o’quvchilar, baxs, munozara, muhokamaga yo’naltiriladi; 
·  o’quvchilar erkin fikrlashga o’rgatiladi; 

---

·  o’quvchilarda o’z fikrini ifoda eta olish ko’nikmasi shakllanadi; 
·  turli fikrlar, g’oyalar bilan tanishib, eng muhimini tanlashga o’rganadilar; 
·  ongli va ijodiy faoliyatini ta’minlaydi; 
·  o’qituvchi vaqtdan unumli foydalanadi; 
·  tanqidiy tafakkurni rivojlantirish imkoni yaratiladi; 
·  o’quv faoliyatiga bo’lgan ijobiy motivlarni shakllantiradi. 
     
Hozirgi  vaqtda  laboratoriya  bo’lmagani  holda  tadqiqot  va  kuzatuvlar  olib 
borilmoqda. Shuning uchun pedagogik-psixologik ilmiy laboratoriya tashkil etish, 
shart-sharoit yaratilishi maqsadga  muvofiqdir.  
             Dars jarayonida innovatsion metodlarni qo’llash texnologiyasi. 
    Hozirgi o’quvchilarni   aqliy kamolotining   rivojlanib borayotganligi, ularning 
ilm o’rganishga chanqoqligi,  yangiliklarga nisbatan cheksiz qiziqishi va ta’lim 
mazmuniga talabchanligi, o’qituvchining o’z ustida    ishlashini, malakasini oshirib 
borishini va ongini yanada rivojlantirishini, ta’lim tizimidagi barcha yangiliklardan 
boxabar bo’lib borishini talab qiladi. So’nggi  yillarda  ta’lim tizimiga shiddat bilan 
kirib kelayotgan yangi pedagogik texnologiyalar, innovatsiyalar, yangi-yangi 
pedagogik-psixologik  tushunchalar,  interfaol  metodlarni  ta’lim  beruvchi 
tomonidan o’zlashtirilib va qo’llanib  borilishi, ta’lim jarayonini tubdan o’zgartirib 
uybordi desak xato bo’lmaydi.  Zamonaviy o’qituvchi dars jarayonida o’z 
o’quvchi-talabalarini fanga ijodkorlik nuqtai nazari bilan qarashlarini tashkil 
qilishi, ularda izlanuvchanlik xususiyatlarini shakllantirishi va albatta, yangi 
pedagogik texnologiya usullaridan foydalangan holda darsni tashkil etishi kerak 
bo’ladi.  Buning  uchun  esa  u  yangicha  ta’lim  usullarini  yaxshi  bilishi  kerak.         
Zamonaviy pedagogik texnologiyalar ta’lim jarayonining barcha komponentlari;