Texnologiyalardan foydalanish usullari mavzusida tayyorlagan

II BOB. ANALIZ VA UMUMIY QISM

1. 
   O`qitish, ishchanlikni o`zini-o`zi boshqarib faollashtiruvchi jarayon
   

Zamonaviy psixologiya aniqlagan psixikaning asosiy funksiyalari – odam ishchanlik jarayonlarini boshqarish funksiyasining har qanday harakatning asosida yotadi.

Rossiya filosofi M.S. Kogan besh blokga ajratadi:

1. 
   Mativatsiya shakllantirish – subyek ichki mativatsiyaga ega bo`lishi shart.
   
2. 
   Aniq yo`nalishi maqsadga muvofiq reja tuzish, programmalar tuzish, harakat texnalogiyalarini ishlab chiqish kerak.
   
3. 
   Psixika subyektni o`ziga qarata oladigan darajada bo`lishi kerak. Kerak bo`landa o`zgartira oladigan bo`lishi uchun.
   
4. 
   Baholash blogi qilinganlar natijasi, shunga muvofiq teskari muloqot yuzaga keladi.
   

O`qish jarayonining o`zo`zini boshqarish strukturaviy bloklarining asosi:

1. 
   Motivatsion (Asoslash) komponent (talab, qiziquv, asoslar).
   

O`quvchilarni faol o`qitilish jarayoniga qo`shilishini ta`minlaydi va bilim olish bara etaplarida ush bufaollkini saqlab turadi.

2. 
   Orientatsion (yunaltirish) komponenti – o`quvchining o`quv-bilish maqsadni qabul etishi, rejalashtirish va oldindan bilish (prognozirovanie).
   
3. 
   Tarkibiy-operatsion.
   

Bilimlarning boshlovchi sistemalaridan (tasavvur, fakt, tushuncha, qonun, qoidalar) va o`qitish uslublaridan turadi. (ma`lumotlarni olish va qayta ishlash anjom-vositalari va bu bilimlarni amalda qo`llash).

4. 
   Baxolangan-irodali komponent o`z ichiga diqqat va irodani oladi.
   
5. 
   Baxolovchi komponent – ischanlik natijalarini bajariliyatgan ish bilan solishtirish orqali qiliniyatgan xarakat teskari ma`lumotlar olish.
   

Jarayon davomida bu komponentning bo`lishi boshqa komponentlar o`tasida o`zaro jarayunning o`zini o`zi boshqarishini ta`minlaydi.
Bilishga bo`lga intiluvchanlik o`zaro ichki bog`langan harakatlar, strukturasini belgilaydigan logic ketma-ketlikdan iborat.
Bilishga bo`lgan harakat tiplari (Shimova T.I 1982y.)
Yangi tushunchani bilish kerak ekanligini uqtirishga bo`lgan harakat:

1. 
   ma`lum nazariy bilimlarni o`zini bilish kamlik qiladigan jarayonlarni yangi fakt, hodisalar, jarayonlar tushuntiruvchi dastlabki amaliy harakat ( jatvallar, sxemalar, tajribalar, misollar) tuzib chiqiladi.
   
2. 
   o`rganilayotgan savolning amaliy va nazariy qimmatini tushintirishga bo`lgan harakatlar.
   

V) analiz va fakt, hodisalani birga qo`yishga bo`lgan harakatlar.
G) o`quvchilarning yodida qolishi uchun, gipoteza va o`quvchilarning nazariy bilimlarini oldinga surish.

1. 
   Keyingi nazariy qatnashiqlarni bazasini yaratish bo`yicha xarakatlar.
   

A) belgili faktlarning aktualizatsiyasi.
V) yangi faktlar yig`ish.

2. 
   Bor yig`ilgan materiallarni umumlashtirish bo`yich xarakatlar.
   

1. 
   solishtirish asosida umumiylashtirish (faktlarni birga va qarama-qarshi qo`ygan holda).
   
2. 
   avvalgi umumiylashtirishga asoslangan yangicha umumiylashtirish (ikkinchi v ax.k. tizimdagi umumiylashtirish). Bu qatordagi umumiylashtirishlar dars, mavzu natijasidagi umumiylashtirishga olib keladi. Umumiylashtirish kursning asosiy mavqeini o`ziga olish kerak.
   

3. 
   Konkret xaqiqat bilan ko`pto`rlilikni taqqoslash bo`yicha xarakatlar.
   

1. 
   konkret ichida umumiylik kurinishlarining yangi hodisalarni.
   
2. 
   tashqi ko`rinishida qarama-qarshi bo`lgan fakt va jarayonlarni tushuntirishda umumiylikni qo`llash.
   
3. 
   V) o`zgarttirilgan sharoitlarda umumiylashtirishni qo`llash.
   

2.