Texnologiyalar va pedagogik mahorat

0 ‘quv jarayonida bilish qonuniyatlaridan  qanday foydalanish  mumkin?
 
Buning uchun didaktik tamoyillarga amal qilish zarur.
Didaktik  tamoyiliar. 
Bu  idrok  qilingan  didaktik  qonuniyatlam ing 
metodologik in' ikosi; bu — amaliyotning doimiy me’yori sifatida foydalanishga 
monelik qilmaydigan shakldagi o ‘qitishning maqsadi,  mohiyati,  mazmuni, 
tuzilmasi  to ‘g‘risidagi bilim.
Demak,  oliy maktabdagi o ‘qitish  nazariyasining didaktik qonuniyatlari 
tizimiga o ‘quv jarayonini tashkil etish va rejalashtirish uchun  zarur b o ‘lgan 
asosiy  qoidalar  sifatida  qatnashadigan  didaktik  tamoyiliar  tizimi  muvofiq 
keladi.
Didaktik tamoyiliar V.I.  Zagvyazinskiy,  L.I.  Grisenko,  M.A.  Danilov,
1.1.  Kobilyaskiy,  M .G.  Garunovlar tomonidan ishlab chiqilgan.
0 ‘qitishning tamoyillarini asoslashda oliy maktab didaktikasi quyidagilami 
nazarda tutadi:
• jamiyat talablariga muvofiq keluvchi o ‘qitishning maqsadi;
»  o ‘qitishning  obyektiv  qonuniyatlari;
15

---

•  o ‘quv jarayoni  borishining  konkret  sharoiti.
Oliy  maktab  didaktikasi  o ‘qitish  tam oyillarini  asoslashga  turlicha 
yondashuvlar mavjud.  U lar quyidagilar:
•  o ‘quv  ishlarini  ilmiy  ishlarga  yaqinlashtirish;
•  mustaqil  o ‘qish  —  bilish  faoliyatida  talabalarning  yuqori  faolligini 
ta ’minlash.
Yuqorida bayon qilinganlardan quyidagi xulosalarni chiqarish mumkin:
•  asosiy  didaktik  tamoyillar  maktab  va  oliy  maktab  uchun  umumiy 
bo‘lsa-da,  ularga maktabda va oliy maktabda amal qilish farqlidir;
• oliy maktab sharoitida amal qiladigan maxsus tamoyillar ham  mavjud.
Shunday qilib,  oliy maktab didaktik tamoyillari tizimini yaratishda unga
xos boMgan o ‘qitishning umumiy qonuniyatlari bilan birga umuman o ‘qitish 
nazariyasining qoidalarini ham hisobga olish zarur.
Oliy maktab amaliyotida qanday didaktik tamoyillar amaiga oshiriladio‘
Oliy maktabdagi didaktik tamoyillar tizimiga quyidagilar kiradi: ilmiylik, 
qulaylik,  izchillik,  uzviylik,  nazariyaning amaliyot bilan bogMiqligi, onglilik, 
faollik  va  mustaqillik,  ko‘rgazmalilik,  mustahkamlik,  guruh  qilib  o ‘qitish 
hamda  unda  individual  yondashishni  q o ‘shib  olib  borish,  o ‘qitishning 
tarbiyalovchi  va  tak o m illash tiru v ch i  x arakteri,  o ‘qitishning  kasbiy 
yo‘naltirilganligi.