Texnologiyalar va pedagogik mahorat

7.  Rem a’ni  metodning 
m ohiyati  sh un dak i,  un d a  m u tla q o   bajarib 
bo^m aydigan konstruktorlik vazifasi  (abadiy dvigatelni  yaratishga o ‘xshash) 
q o ‘yiladi.
8.  Rekodifikasiya  metodi. 
U n in g   m ohiyati  sh u n d ak i,  h o d isalarn i 
«ko‘chirish» faktlari bilan bog‘liq yangi va b e ta k ro rg ‘oyalam i  ishlab chiqish 
m aqsadida  hodisalarni  boshqacha  ifodalashdir.  U  «kashiiyotlar  (m aydoni) 
matrisa» siga asoslanadi.  Rekodifikasiyani birtildan ikkinchi til (fanda ko‘pincha 
m atem atika  tili)ga  o ‘tkazish  deb  tushunsa  ham   b o ‘ladi.  Biroq  u  barcha 
rekodifikasiya tili b o ‘lishi  m um kin emas, grafik ifodalar,  sxemalar,  tablisalar, 
diagram m alar ham   rekodifikasiya  vazifasini bajarishi  m um kin,
Ijodiy  vazifalarni  guruh  b o ‘lib  yechish  metodlari:
Delfi  m etodi  — tavsiya etilgan  seriyadagi  m uqobillardan  eng  yaxshisini 
tanlab olishga yordam  beradi.
G u ru h   a ’zolaridan  h a r bir m uqobilga m uayyan  izchillikda baho berish 
talab   q ilinadi.  T adbirni  o ‘tkazish  tartib i  quyidagicha.  M asalan ,  statistik 
m e to d la r  orqali  5ta  kam chilik  (defekt)  sabablari  an iqiang an .  Qaysi  biri 
m u h im   k a m c h ilik o ‘  M u h o k a m a   ish tiro k c h ila ri  m u a m m o n i  a w a lo  
m uhim lik  darajasiga  k o ‘ra  saralab  ch iq ad ilar.  O 'z lari  u c h u n   m u h im  
hisoblangan  m uqobilni  b irin ch i  o ‘ringa,  ikkinchi  d arajalarin i  besh inch i 
o ‘ringa  q o ‘vadilar.  S h u n d an   so ‘ng  h a r bir  m uqobilga  h ar  b ir  ishtirokchi 
kam chiliklarning sabablariga t o ‘xtalgan  holda  10 ballik tizim   asosida baho 
q o ‘yib  chiqadi.  B unda  eng  yuqori  ball  sifatida  I  va  eng  pasti  10  ball  etib 
b elg ilan ad i.  U c h in c h i 
b o sq ich d a  m u q o b illarn in g   h ar  biri  o ‘zaro 
ko'paytiriladi  va hosila  raqam  topiladi.  Eng kam   raqam  tezlikda va birinchi 
navbatda b artaraf qilinadigan  sababni  bildiradi.  Hisoblashni  osonlashtirish 
u ch u n   m axsus  jadval  (4.03)  yasalishi  m um kin.