Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

Uchinchi bosqich.
Kerakli о‘lchamda kesib olingan yupqa metallni tо‘g‘rilash 
ishlarini bajaring. Bunda:
1. Yupqa metallni sandon (plita)ga qо‘yib, chizg‘ich yordamida qavariqlikni 
aniqlang, uning chegaralarini bо‘r yoki grafitli qalam bilan belgilab chiqing.
2. Qavariqlar soni va ularning joylashishiga qarab zarb berish ketma-ketligini 
aniqlang:
– agar zagotovkada yupqa metallning о‘rtasida bitta qavariq bо‘l sa, u holda zarb 
yupqa metallning chetidan boshlab qavariq tomon berib boriladi (77­rasm, a);
– agar qavariqlar yupqa metallning chetlarida joylashgan bо‘lsa, zarblarni yupqa 
metallning о‘rtasidan chetlariga qarab berib borish kerak (77-rasm, b);
– bir nechta qavarig‘i bor yupqa metallarda zarb qavariqlar ora siga beriladi, 
shundan keyin har qaysi qavariq alohida tо‘g‘rilanadi (77-rasm, d).
e) dastaki qaychini tiskiga 
о‘rnatib kesish
a) qaychini tutish
b) о‘naqay 
qaychida
d) chapaqay 
qaychida
76-rasm.
Kesish usullari.
d) bir nechta 
qavariqlar
a) qavariqlik yupqa metallning 
о‘rtasida
b) qavariqlik yupqa metallning 
chetlarida
77-rasm. 
Yupqa metallni tо‘g‘rilash usullari.

---

65
65
3. Yupqa metall yuzida to‘lqinsimon joylar yо‘qotilganidan keyin uni ag‘darish va 
yengil zarblar berib tо‘g‘ri chiziqlilikni tiklashda:
– 
yupqa metallni maxsus plita ustiga qо‘ying, uni chap qо‘l bilan ushlab turib, о‘ng 
qо‘l bilan bolg‘acha yordamida kerakli zarblarni bering;
– zarblar tez-tez, ammo kuchli bо‘lmasligi lozim, qavariq chega rasiga yaqinlash-
gan sari zarblar tez­tez va kuchsiz berilishiga e’tibor qarating.