Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

83-rasm.
Dastaki truba bukkich 
asbobi diametrlari.
82-rasm.
Dastaki truba bukkichda halqa 
hosil qilish jarayoni.
a)
b)
d)
6 
mm
8 
mm
10 
mm
e)
f)
80-rasm. 
Yumaloq jag‘li omburdan foydalanib halqa tayyorlash usuli.
81-rasm. 
Moslamalardan foydalanib halqa hosil qilish.
6 mm
8 mm
10 mm

---

68
68
22-§.
METALL VA YUpQA SIMLARDAN HAR XIL 
BUYUMLAR YASASH
8-amaliy mashg‘ulot.
Metall va yupqa simlardan xomut va prujina yasash.
jihozlar: 
chilangarlik dastgohi, asbob-uskuna va moslamalar, bо‘r, grafitli 
qalam, yupqa metall (tunuka va list), sim, namunalar, ko‘rgazmali qurollar. 
Ishni bajarish tartibi:
Birinchi bosqich.
Metallni egish yо‘li bilan xomut tayyor lash.
1. Zagotovkaning uzunligini aniqlab, rejalab oling.
2. Xomutning diametriga teng yо‘g‘onlikdagi yumaloq moslama (sterjen) olib, uni 
tiskiga tik holda о‘rnating (85-rasm, a).
3. Zagotovkani ikkita chilangarlik omburi bilan tutib, moslamaga о‘rang (85-rasm, b).
4. Zagotovkani tiskiga rasmda (85-rasm, d) kо‘rsatilganidek о‘rnatib, bolg‘alab 
shaklga keltirib, xomutni tayyorlang (86-rasm).
84-rasm.
Halqa namunalari.
a) moslama 
b) omburlar d) shakl berish
85-rasm. 
Xomut tayyorlash.

---

69
69
Ikkinchi bosqich. 
Yupqa simlardan pru jina tay yorlash.
1. Prujinaning ichki diametriga mos yо‘g‘on likdagi 
metall yoki yog‘och mosla ma tayyorlang (87-rasm, a). 
Uning bir uchidan sim uchini о‘tkazish maqsadida uya 
oching.
2. Yupqa simlarning uchini moslama teshigidan о‘t kazib 
bukib, mustahkamlang.
3. Simning ikkinchi uchidan chap qо‘lda chilan garlik 
omburi bilan tutib, о‘ng qо‘lda moslama yuzasi bо‘ylab kerakli о‘lchamda prujina 
hosil qilish uchun aylantiring (87-rasm, b).
4. Prujinaning uchlari ombur yordamida halqalanishi yoki о‘z holida qoldirilishi 
mumkin (87-rasm, b).