Texnologiya umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

1. Landshaft tushunchasi.
Landshaft nemischa so‘z bo‘lib, “land” – “yer”, 
“schaft” – “manzara” yoki umumiy qilib, “manzarali 
joy” degan ma’noni bildiradi. 
Landshaft dizayni 
– inson hayoti uchun sog‘ lom 
va to‘laqonli estetik tabiiy muhit yaratishdir. 
2. Gidroponika
(yunoncha “gidro” – “suv” + 
“ponos” – ish) o‘simliklarni tuproqsiz sun’iy muhitda 
o‘stirish usuli. 
Gidroponikaning bir necha usuli bor (12-rasm). 
Oʻsim likni mayda shagʻal yoki qum solib tom-
chilatib sug‘o rish usuli koʻproq qoʻllaniladi. Bu 
texnologiyaning ishlash prinsipi juda oddiy. Shagʻal 

---

231
231
yoki qum solish uchun chuqurligi 25–30 
cm,
eni 80 
cm
va uzunligi 240 
cm
li yassi 
oxur tayyorlanadi, ichiga oziq moddalar aralashtirilgan suv kelib turishi uchun 
teshikli quvurchalar ochiladi. Quvurchalarning teshiklari berkilib qolmasligi uchun 
usti simtoʻr bilan qoplanadi. Oxur shag‘al yoki toza qum bilan toʻldiriladi. Urugʻ 
qumga ekiladi. Keyin yilning fasliga, oʻsimlikning yoshi va xiliga, eritmaning 
xususiyatiga qarab kuniga 1–5 marta oziq aralashmasi beriladi. Aralashmani berish 
30–50 daqiqa davom etadi. Aralashma tarkibi vaqti-vaqti bilan tekshirilib, yangilab 
turiladi. Shagʻal va qum bir necha yilgacha almashtirilmaydi. Gidroponika usulida, 
asosan, sabzavot, gul, rezavor meva, chorva mollari va parrandalar uchun servitamin 
koʻkatlar oʻstiriladi. Bu yoʻl bilan yiliga 4–5 marta hosil olish mumkin.
Bugungi kunda gidroponikalarning ko‘plab muxlislari o‘zlarining uylarini 
bezashda, dekorativ landshaft dizayni va ichki dizayn ishlarida, ishxonadagi ish 
stollari va boshqalarda bu usuldan keng foydalanishmoqda. Buning eng asosiy 
afzalligi binoda havoni mukammal tozalash imkoniyatiga egaligidir (13-rasm).
12-rasm. 
Gidroponika usullari.
1. Aeroponika usuli 
2. Suzuvchi platforma usuli
3. Tomchilatib sug‘orish usuli 
4. Ozuqaviy qatlam usuli
13-rasm. 
Gidroponika usulida mahsulot yetishtirishning zamonaviy texnologiyasi.

---

232
232