Texnologiya tu shuntirish xati

Texnologiya va texnologik vositalar	5	3
2
2	Texnik konstruksiyalash va modellashtirish	9	2	7
3	Robototexnika asoslari	5	2	3
4	Zamonaviy kasblar	3	2	1
5	Milliy hunarmandchilik	12	2	10
Jami		34	11	23

5. 
   SINF
   

Texnologiya fani o‘quv dasturi Xalq ta’limi vazirligining 2020-yil 10-apreldagi 102-sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan.
O‘quv faoliyati natijalariga qo‘yiladigan malaka talablari:
yog‘och, metall, polimerlarga ishlov berish va elektrotexnika ish o‘rinlarini tashkil etadi;
buyum yasash uchun texnologik xaritalar tuzadi; buyumlar tayyorlash jarayonini tashkil etadi;
daraxt va daraxt tuzilishi, yog‘ochlarning ishlatilishi, yog‘ochlarning turlari va yog‘ochlarning nuqsonlarini biladi;
polimerlar materiallarning afzallik va kamchilik tomonlarini farqlaydi; metallarni bir-biridan farqlaydi, metallarning xususiyatlarini va ishlatilish sohalarini biladi;
elektrotexnikaning asosiy tushunchalarini biladi;
sodda elektr chizmasi (sxemasi) ni chiza oladi va ularni o‘qiydi;
pazandachilik buyumlari, asbob va jihozlardan to‘g‘ri foydalanaoladi;
sabzavotlardan taom tayyorlash texnologiyasini biladi;
issiq ichimlik va damlamalarni tayyorlash texnologiyasini biladi;
ochiq va yopiq gazaklarni tayyorlay oladi;
paxta va zig‘ir tolali gazlamalarni bir-biridan farqlaydi;
sarja va polotno usulida to‘qiy oladi;
qo‘l choklaridan foydalanib ushlagich tika oladi;
yaxlit bichiqli buyumlarni bichadi va tika oladi;
xunarmandchilik usuli asosida yostiqni tika oladi;
kichik hajmdagi yaxlit bichiqli buyumlarni tikadi;
kichik hajimda qo‘g‘irchoq va yostiq jildlar tika oladi:
oddiy va murakkab to‘qish usullarini bajara oladi:
choynak uchun taglik va g‘ilof to‘qiy oladi;
o‘quv ustaxonalariga qo‘yiladigan talablarni farqlay oladi va ustaxonada xavfsiz, sanitariya-gigiyena qoidalriga rioya qilgan holda ishlaydi;
o‘lchash va rejalash asboblarini turlari, vazifasi, qo‘llanish sohalarini biladi va ulardan to‘g‘ri, xavfsiz foydalanadi;
qo‘l asboblarining turlari, vazifasi, qo‘llanish sohalarini biladi va ulardan xavfsiz foydalanadi;
yog‘ochga badiiy ishlov (kuydirish usulida) beradi;
pazandachilik buyumlari, asbob va jihozlardan to‘g‘ri foydalana oladi;
yupqa metalldan buyumlar yasaydi;
kam quvvatli batareyada ishlaydigan buyumlar yasaydi;
ijodiy loyiha ishlarini tayyorlaydi;
tikuv mashinasidan to‘g‘ri foydalanadi, to‘g‘ri chok tikadi; girix va islimiy naqshlarni chizadi;
polimer loyidan foydalanib turli bezak buyumlarini yasaydi;
lobzik, arra yordamida faneradan turli buyumlarni yasaydi;
buyum yuzasiga turli qoplamalar (dekupaj usulida) yopishtiradi.
TEXNOLOGIYA VA DIZAYN YO‘NALISHI I bob. ZAMONAVIY TEXNIKA VA TEXNOLOGIYALAR
(10 soat)
Mehnat jarayonini tashkil etishda texnika va texnologiyalarning o‘rni va roli. Texnika turlari. Texnikaning klassifikatsiyasi va tavsiflari. Texnik tizimlar haqida
tushuncha. Texnologik mashinalar. Texnikaning asosiy konstruktiv elementlari Texnikaning ishchi organlari. Trasnport vositalarini konsturksiyalash. Transport vositalarini modellashtirish.
Elektr yuritmali transport vositalarini konstruksiyalash. Transport vositalarini modellashtirish. Chizma va texnologik hujjatlar. Buyumlarni tayyorlash jarayoni.

2. 
   bob. MATERIALLARGA ISHLOV BERISH TEXNOLOGIYASI
   

(33 soat)

1. 
   Yog‘ochga ishlov berish texnologiyasi (13 soat)
   

Yog‘ochga ishlov berish ustaxonasining tuzilishi. Yog‘och konstruksion material sifatida. Yog‘ochga ishlov berishda ish o‘rnini tashkil etish va xavfsizlik texnikasi qoidalari. Asbob-uskuna va moslama turlari. Yog'ochga ishlov beradigan elektr qo'l asboblari va jihozlari. Yog‘ochga ishlov berish stanoklari va ularning turlari. Mashina va mexanizmlar. Yog‘och materiallaridan buyum yasash bosqichlari. Xom ashyo tanlash, o‘lchash va rejalash ishlari. Duradgorlik buyumlari detallarini tayyorlash. Pardozlash ishlari.

2. 
   Metallga ishlov berish texnologiyasi (12 soat)
   

Metallga ishlov berish ustaxonasining tuzilishi. Metallga ishlov berishda xavfsizlik texnikasi qoidalari. Asbob-uskuna, moslama va stanok turlari. Metallning turmushda va iqtisodiyot tarmoqlaridagi ahamiyati, tuzilishi va turlari, sohalari. Metall va uning qotishmalari. Qora va rangli metallar. Metall va uning qotishmalarining mexanik va texnologik xususiyatlari. Metallarning tashqi ko‘rinishi va o‘ziga xos belgilari. Metallga ishlov berish turlari (to‘g‘rilash, kesish, egish). Yupqa temir va yumshoq simlarga ishlov berish. Metall va yupqa simlardan har xil buyumlar yasash.

3. 
   Kompozit materiallar (8 soat)
   

Kompozit materiallar va ularning turlari. Kompozit materiallardan foydalanish. Kompozit materiallarning mexanik va texnologik xususiyatlari. Kompozit materiallarga ishlov berishda foydalanadigan asbob-uskunalar. Kompozit materiallarga ishlov berishda xavfsizlik texnikasi qoidalari. Polimer loydan suvenir yasash. 3D ruchkada har xil uch o‘lchamli ob’ektlar yasash.
Loyiha ishi III bob. AMALIY ELEKTROTEXNIKA (7 soat)
Energiya turlari. Quyosh energiyasi. Quyosh energiyasini elektr energiyasiga aylantiruvchi moslamalar. Energiya manbalari. Sanoatda elektr energiyasi.
Mexanik energiya. Mexanik energiyani olish uslublari va turlari. Pnevmatik va gidravlik yuritmalar. Sodda gidravlik yuritma yasash. Elektr motorlar. Batareyalar. Loyiha: O‘ziyurar gidravlik yuritmali mexanizm yasash. “Elektr yuritmali sodda mexanizm yasash”.
Loyiha ishi “O‘ziyurar elektr yuritmali mexanizm yasash”.

4. 
   bob. MEXATRONIKA-LEGO EDUCATION “ODDIY
   

MEXANIZMLAR”
(14 soat)
Mexatronika haqida tushuncha Oddiy mexanizmlar. Aylanma harakatlanuvchi sodda mexanizm yasash. Karusel. Karusel tezligini oshirish.
Mexanik uzatmali to‘rt g‘ildirakli aravacha yig‘ish. Yuk tashiydigan oddiy mexanizmlarni yasash. Shlagbaum. Shkivlar. Ko‘tarma kranlar. Robotlarning atrof-muhit bilan o‘zaro ta’siri. Asosiy algoritmik konstruksiyalar. Robototexnik tizimni loyihalash. Robotlar musobaqasi.

5. 
   bob. IJTIMOIY-IQDISODIY TEXNOLOGIYA ASOSLARI
   

(4 soat)
Oila iqtisodiyotining inson hayotidagi o‘rni.
Loyiha ishi: Eko park tashkil qilish.
SERVIS XIZMATI YO‘NALISHI

1. 
   bob. OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARIGA ISHLOV BERISH
   

TEXNOLOGIYASI (10 soat)
Ovqatlanishning inson hayotidagi ahamiyati. Dasturxon tuzash. Pazandachilik xonasi. Sabzavotlarga ishlov berish texnologiyasi. Salat tayyorlash. Tuxum. Tuxumdan tayyorlanadigan taomlar. Buterbrod. Buterbrod tayyorlash texnologiyasi. Issiq va yaxna ichimliklar. Milliy taom tayyorlash texnologiyasi.
Loyiha ishi.

2. 
   bob. MATERIALLARGA ISHLOV BERISH TEXNOLOGIYASI
   

(38 soat)
Tikuvchilik xonasi. To‘qimachilik tolalari. Ip va gazlama haqida ma’lumot. Amaliy mashg‘ulot. Paxta va zig‘ir tolasining arqoq va tanda iplari. Polotno va sarja to‘qish.
Qo‘l ishlari uchun asbob-uskunalar va ulardan foydalanish tartibi. Qo‘l choklari. Qo‘l choklaridan namunalar tikish.
Tikuv mashina turlari va ularning tuzilishi. Tikuv mashinasini ishga tayyorlash va ipsiz tikish. Mashinaga ip o‘rnatish, mashina choklaridan namunalar tikish.
Buyumni bichish va tikish haqida ma’lumot berish. O‘lchov olish va hisoblash formulasi. Modellashtirish. Andaza tayyorlash. Gazlamani bichish va tayyorlash. Detallarni birlashtirish va tikish. Dazmol. Dazmollash usullari. Oxirgi ishlov berish va bezash. Xalq xunarmandchiligi texnologiyasi. Kashtachilik. Kashta chok turlari. Kashta chokida kompozitsiya tikish.
Loyiha ishi. Xaridorgir kashtachilik buyumlarini tikish.

3. 
   bob. AMALIY ELEKTROTEXNIKA (4 soat)
   

Energiya turlari. Quyosh energiyasi. Atom energetikasi. Sanoatda elektr energiyasi. Mexanik energiya. Mexanik energiyani olish uslublari va turlari. Elektr
motorlar. Batareyalar. Amaliy mustaqil loyiha ishi: O‘zi yurar gidravlik yuritmali mexanizm yasash.

4. 
   bob. MEXATRONIKA ASOSLARI (12 soat)
   

Mexatronika haqida tushuncha. Oddiy mexanizmlar. Aylanma harakatlanuvchi sodda mexanizm yasash. Karusel. Karusel tezligini oshirish. Mexanik uzatmali to‘rt g‘ildirakli aravacha yig‘ish. Yuk tashiydigan oddiy mexanizmlarni yasash. Shlagbaum. Shkivlar. Ko‘tarma kranlar. Robotlarning atrof-muhit bilan o‘zaro ta’siri. Asosiy algoritmik konstruksiyalar. Robototexnik tizimni loyihalash. Robotlar musobaqasi.
Loyiha ishi. V bob. IJTIMOIY-IQDISODIY TEXNOLOGIYA ASOSLARI
(4 soat)
Ijtimoiy texnologiyaning mohiyati va turlari. Eko parkni tashkil qilish.

MAVZUIY REJALASHTIRISH

№	Bo‘lim va boblar nomi	Soatlar taqsimoti
		Jami	Nazariy	Amaliy
Texnologiya va dizayn yo‘nalishi