Texnikada -kuchlanish, quvvat va boshqalarni oʻzatadigan yordamchi manba energiyasidan foydalanib kuchaytiradigan qurilma. Foydalaniladigan energiya turiga qarab elektr, magnit, gidravlik, pnevmatik va mexaniq K

Qo‘llaniladigan sxemalarning asosiylari

Invertirlanadigan kuchaytirgich

I
Manfiy teskari bog‘lama majburiy (kuchaytirgichli funksiyalarni bo‘lishi uchun) (chiqishdagi signal invertirlangan kirishga yo‘naltiriladi.
(1=0((1-(2=0 chunki (1=(2;
I_kir=I_tb;
I_kir=(U_kir-(2)/R₁=((2-U_chiq)/R₂=I_tb( U_kir /R₁=-U_chiq/R₂ K_u=U_chiq/U_kir= R₂/R₁

nvertlanmaydigan kuchaytirgic

i=U_chiq/(R₁+R₂);
Y₂=i_R2((2=(R₂U_chiq)/(R₁+R₂)=U_kir
K_ud=1+R₁/R₂




48-rasm.
49-rasm.
Takrorlagich

50-rasm. K_u = 1
Razryadli tok o‘zgartirgichi
R₂ = , R₁ = O – bo‘lganida takrorlagich olamiz
I₁+i₂+... +i_n=i_тb;
;
₁=₂=0;
.
OK razryad bo‘yicha toklarni o‘zgartiradi.

U_kir1

U_kir2 U_chiq
U_kirn
51-rasm.
I
I_kir=I_tb=Ic
I_вх = I_ос = I_с



₂=₁=0

;
(2=(1=0;

;
;


ntegrator

52-rasm.

Differensiator


I_kir=I_tb=I_c;
₂=₁=0

53-rasm.

K omparator

54-rasm.

U_d=₁-₂.’
OK katta kuchaytirgich koeffitsiyentiga ega
U _kir = ₁
 ₂ = 0
U_d = ₁-₂=0

55-rasm
Bitta yarm davrli to’g’irlagich

To’g’irlagichlar quyidagi parametr bilan tavsiflanadi:

1. 
   To’g’irlangan kuchlanishning doimiy qism. Bitta yarim davrli to’g’irlagich uchun:
   
2. 
   U₀=0,45U₂
   

Bunda: U₂-diodga berilgan o’zgaruvchan kuchlanishning qiymati ; U₀- to’g’irlangan
kuchlanish.

2. 
   Teskari kuchlanish – bu diodga manfiy yarim davrda quyilgan kuchlanish. Bitta yarim davrli to’g’irlagich uchun:
   U_tec.m=3,14*U₀
   

Bunda: U_tec.m-teskari kuchlanishning maksimal qiymati. Demak diodlarni tanlashda ularning teskari kuchlanish 3,14*U₀ dan katta bo’lishi shart (U_tec.m=3,14*U₀). Agar kerakli diod topilmasa bir necha diodlarni ketma-ket ulash mumkin.
To’g’irlangan tok qiymati. Bitta yarim davrli to’g’irlagich uchun:
I₀=0,318*I_2m
Bitta yarm davrli to‘g‘rilagich:
a)sxema b)tok va kuchlanishlarning grafiklari.
Bunda: I_2m-tokning maksimal qiymati; I₀-to’g’rilangan tokning qiymati
To‘g‘rilagichlar hisoblashganda quyidagi shartlarni bajarishi kerak:
I ₀∂
_{I∂-diod uchun ruxsat etilgan tok
Agar tanlangan diod uchun bu shart bajarilmasa bir nechta diodlarni parallel ulashga to’g’ri keladi.}

4. 
   
   _{Pulslanish koeffitsienti}
   

_{Kn=U1.M/UD
Bunda: U1.M-to’g’irlangan kuchlanishning birinchi garmonikasi maksimal qiymati. Bitta yarim davrli to’g’irlagichning pulslanish koeffitsienti juda katta Kn=1,57. u to’g’irlagich uchun eng yirik kamchilik deyiladi.}