Texnik tizimlarda axborot texnologiylari

1-,2-,3- tartibli 
differensiallash
uchun mos funksiyalar differensiallarini analitik ko’rinishda hisoblash natijalari 
keltirilgan. Buning uchun “
Ischislenie
” bo’limidagi 
funksiyasidan foydalaniladi.
1
x
sin x
3
 
d
d
1
3 x
2

cos x
3
 


Quyidagi misolda dastlab differensiallash funksiyasi belgilab olingan va 
→
belgisidan 
foydalanib, analitik yechim va uning ixtiyoriy nuqtadagi qiymati hisoblangan hol keltirilgan. 

---

AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA JARAYONLARNI MATEMATIK MODELLASHTIRISH 
ff x
( )
cos sin x
( )
(
)

ff2 x
( )
2
x
ff x
( )
d
d
2

ff2 x
( )
sin x
( ) sin sin x
( )
(
)

cos x
( )
2
cos sin x
( )
(
)



ff2

5




0.219


MathCAD yordamida ixtiyoriy sonli argumentli (0 dan to 5gacha) skalyar funksiyalar 
hosilasini hisoblash mumkin. Bunda funksiya va argumentlar haqiqiy yoki kompleks sonlar 
bo’lishi mumkin. Funksiyani uning singulyarligiga yaqin nuqtalarida differensiallash mumkin 
emas. 
MathCADning hisoblash jarayonlari sonli differensiallash natijalarini yuqori aniqligini 
ta`minlaydi. Lekin, eng muhimi, belgili differensiallash ishini kuzatilsa, u foydalanuvchini 
murakkab funksiyalarni qayta-qayta differensiallash kabi og’ir qo’l mehnatidan ozod etadi. 
Belgili differensiallash juda ko’plab analitik berilgan funksiyalar ustida bajariladi. Quyida ularni 
tartib bilan qarab chiqiladi.
Aniq integral
ni hisoblash uchun 
operatoridan foydalaniladi. 
Bunda ham, aniq integralning qiymatini sonli hisoblash uchun