Тесты для самоконтроля. Книга будет полезной также для магистров и практикующих детских хирургов

Klinika  va  diagnostika.  Sianozning  paydo  bo‘lish  vaqtiga qarab  besh  klinik 
shaklni va shuncha Fallo tetradasi manifestatsiyasi davrini ajratishadi: erta sianotik 
shakl  (sianozning  hayotning  birinchi  oylaridan  yoki  birinchi  yillaridan  paydo 
bo‘lishi), klassik (sianozning hayotning ikkinchi-uchinchi yillarida paydo bo‘lishi), 
og‘ir  (nafas  siqishi-sianotik  xurujlar  bilan  kechadigan),  kech  sionotik  (6–10 
yoshlarda sianozning paydo bo‘lishi) va asianotik (oq) shakllari.  
Fallo tetradasining o‘g‘ir shaklida lab va teri qoplamalari sianozi 3–4-oylardan 
paydo  bo‘ladi  va  1  yoshda  turg‘un 
ifodalanad
i.  Ko‘karganlik  ovqatlantirish,  yig‘i, 
kuchanish,  hissiy  kuchanganlik,  jismoniy  yuklanishda  kuchayadi.  Har  qanday 
jismoniy  faollik  (yurish,  yugurish,  harakatli  o‘yin)  nafas  siqishining  oshishi, 
kuchsizlik  paydo  bo‘lishi,  taxikardiya  rivojlanishi,  bosh  aylanishi  bilan  birga 

---

 
22 
bo‘ladi.  Yuklanganlikdan  so‘ng  Fallo  tetradasi  bo‘lgan  bemorlarga  xos  holat  – 
cho‘kkalab o‘tirish. 
Fallo tetradasi klinik kartinasining o‘ta o‘g‘ir namoyon bo‘lishiga odatda 2–5 
yoshlarda  paydo  bo‘ladigan  nafas  siqishi-sianotik  xurujlari  xizmat  qiladi.  Xuruj 
kutilmaganda  rivojalnadi,  bolaning  bezovtaligi, 
ko‘karish
  va  nafas  qisishining 
kuchayishi,  taxikardiya,  kuchsizlik,  hushdan  ketish  bilan  birga  kechadi.  Apnoe, 
gipoksok  koma,  keyinchalik  gemiparez  hodisasiga  o‘tadigan  tomir  tortishi 
rivojlanishi 
mumkin. 
Nafas 
qisish-sianotik 
xurujlar 
o‘ng  qorinchaning 
voronkasimon
  bo‘limining  to‘satdan  spazmi  natijasida  rivojlanadi,  bu  venoz 
qonning butun hajmi, qorinchalar orasidagi devor nuqsoni orqali aortaga tushishiga 
va SNS gipoksiyasi kuchayishiga olib keladi.  
Fallo  tetradasi  bo‘lgan  bolalarni  tekshirganda  teri  qoplamalarining  oqarishi 
yoki  ko‘karishi,  barmoq  suyaklari  qalinlashishi  («baraban  tayoqchalari»  va  «soat 
shishalari»),  majburiy  holat, 
adinamiya  (darmonsizlik);
  kamdan  kam  holatda  – 
ko‘krak  qafasining  deformatsiyasi
  (yurak  do‘ngi)  e’tiborni  o‘ziga  qaratadi.
  Fallo 
tetradasi  bo‘lgan  bolalar  jismoniy  (II–III  darajali  gipotrofiya)  va  motorli 
rivojlanishda  qolishlar  mumkin;  ular,  ko‘pincha  ORVI,  surunkali  tonzillit, 
gaymorit, 
qaytalana
digan pnevmoniyalar bilan kasallanadi.  
Perkutor  ravishda  yurak  chegaralarining  ikkala  tomonga  ham  sezilarsiz 
kengayishi  aniqlanadi.  Fallo  tetradasining 
tipik  auskultati  (odatdagi  eshitish)
 
alomatlari  bo‘lib,  ko‘krakdan  chapda  II–III  qovurg‘alar  orasida  qo‘pol  sistologik 
shovqin,  o‘pka  arteriyasi  ustida  II 
yurak  urish  tovushining
  susayishi  va  boshqalar 
xizmat qiladi. Nuqsonning to‘liq 
eshitilish manzarasi
 fonokardiografiya yordamida 
belgilanadi.  
Ko‘krak  qafasi  a’zolarining  rentgenografiyasi  mo‘tadil  kardiomegaliyani, 
yurakning  boshmoq  ko‘rinishidagi  shakli,  o‘pkaning  kuchsizlangan  rasmini 
namoyon  etadi (8.19-rasm). EKG-
tasvir
  yurakning elektr  o‘qining o‘ngga sezilarli 
egilishi,  o‘ng  qorincha  miokardinining  gipertrofik  o‘zgarishlari,  Gis 
bo‘lami
ning 
o‘ng oyoqchasi to‘liq bo‘lmagan blokadasi bilan xarakterlanadi (8.20-rasm).  

---

 
23