Test topshiriqlari
-§ GEN MUHANDISLIGI TADQIQOT OBYEKTLARI VA RIVOJLANISH TARIXI
Download 1,9 Mb.
|
Bio 10 sinf .mavzulashgan test
|
27-§. Hujayraning genetik elementlari 28-§. Hujayra irsiyatining o'zgarishiga olib keladigan jarayonlar
31-§. Gen muhandisligiga asoslanib o'simlik irsiyatini o'zgartirish 32-§. Hujayra muhandisligi asosida hayvonlar irsiyatini o'zgartirish. Gibridoma 33-§. Gen va hujayra muhandisligiga asoslangan biotexnologiya 34-§. O'zbekistonda gen muhandisligi va biotexnologiya fani yutuqlari 821. Gen injeneriyasi fanining maqsadi qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan ? A) Irsiyatning moddiy asoslari xromosomalar, genlar DNK va RNK molekulalarining strukturasi va funksiyasini tekshirish B) Genlarning ichki tuzilishini va xromosomada tutgan o`rnini ehtiyojga mos ravishda o`zgartirib, ularning faoliyatini idora etish C) Odamlarda turli iris y kasalliklarning paydo bo`lishini o`rganish, ularning oldini olish va davolashning samarali metodlarini yaratish D) Organizmlar belgi va xususiyatlarining kelgusi avlodlarga berilishi va rivojlanish qonuniyatlarini o`rganish 822. Bir molekula oqsilning biologik sinteziga javobgar bolgan, DNK zanjiridagi nukleotidlar qatori . deb ataladi. A) gen B) genlarmajmuasi C) petdid zanjir D) nuqtali mutatsiya 823. DNKning qosh zanjir ekanligi, DNKning malum
C) 1950-1960-yillarda D) 1960-1970-yillarda 824. DNKni klonlash texnologiyasi, somatik hujayralarni
A) 1950-1970-yillarda B) 1970-1990-yillarda C) 1950-1960-yillarda D) 1960-1970-yillarda 825. Kochib yuruvchi elementlarni aniqlagan AQSH olimasi В. M ak Klintok qaysi yilada Nobel mukofotiga sazovar bo’lgan? A) 1940-yil B) 1984-yil C) 1960-yil D) 1965-yil 826. Ko‘chib yuruvchi elementlarning necha xil tipi mavjud?
827. Kochib yuruvchi elementlarni tariflariga mos ravishda joylashtiring. 1. transpozonlar - 2. Retrotranspozonlar – 3. Retropozonlar - a) bolib, ular DNK ning bir joydan ajralib chiqib, ikkinchi joyiga borib ornashadi. b) DNK ning bir bolagi bolib, ular tuzilishi jihatidan
c) kochish mexanizmi boyicha retrotranspozonlarga oxshaydi, yani ularni nusxalari sintezlanib, boshqa joyga kochadi. A) a-1; b-3; c-2; B) a-1; b-1; c-3;
D) a-2; b-3; c-1; 828. 0 simliklar genomining qariyb necha foizi transpozon, retrotranspozon va retropozonlardan tashkil topgan.
829. Rekombinantlar hosil bolishining necha xil usuli mavjud? A) 3 B) 2 C) 5 D) 4 830. Amerika olimlari Lederberg va Tatum qachon bakteriyalarda jinsiy jarayonlar sodir bolishini aniqladilar. A) 1940-yil B) 1946-yil C) 1984-yil D) 1965-yil 831. ikkita bakteriya ingichka koprikcha bilan boglanadi va shu koprikcha orqali bir hujayra (donor)dan boshqasi (retsipiyent)ga DNKning bir ipi otadi. Ushbu tarif Rekombinantlar hosil bolishining qaysi usuliga talluqli? Transformatsiya B) transduksiya C) konyugatsiya D)translatsiya 832. Barcha fermentlarni shartli ravishda nechta guruhlarga ajratish mumkin? A) 3 B) 2 C) 5 D) 4 833. 1958-yilda Korenberg va uning hamkorlari tomonidan Esherichia coli (ichak tayoqchasi bakteriyasi) dan ajratib olingan fermentni toping?
C) Restriktaza D) revertaza 834. qaysi ferment yordamida MRNK ning DNK nusxalarini olish mumkin? A) DNK polimeraza B) DNK ligaza C) Restriktaza D) revertaza 835. Qoshni nukleotidlar orasidagi fosfodiefir boglarini tiklash orqali DNK bolaklarini boglash vazifasini bajaruvchi ferment . deb ataladi. A) DNK polimeraza B) DNK ligaza C) Restriktaza D) revertaza 836. Qosh zanjir DNK molekulasini «yopishqoq» uchlar hosil qilib kesuvchi restriktazalar (I), «tomtoq» uchlar hosil qilib kesuvchi restriktazalar (II) ni aniqlang. A) I- EcoR I, II- Нра I B) I- EcoR I, II- Bam H I C) I- Bam HI, II- Нра I D) A va B 837. Gen muhandisligiga bag‘ishlangan tadqiqotlar 0 ‘zbekistonda kim tomonidan boshlangan. A) 1980-yil O.S. Sodiqov B) 1992-yil I. A. Karimov C) 1995-yiI. Abdurahmonov D) 1992-yil R. S. Muhamedov 838. Ozbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasida tashkil qilingan gen muhandisligi va biotexnologiyasi laboratoriyasiga Birinchi Prezidentimiz I.A.Karimov qachon tashrif buyurgan? A) 1980-yil B) 1982-yil C) 1995-yiI D) 1992-yil 839. Monoklonal antitana nima uchun ishlatiladi ? a) splenotsitlar va mieloma-rak hujayralardan iborat gibridoma hosil qilish uchun b) gibridoma hujayralardan pronukleus yaratish va zigotaga kirish uchun c) xastaliklarni o`ta aniq tashxis qilish uchun d) poliklonal antitana hosil qilish uchun 840. Mutatsiyaga uchragan mikrorganizmlar qaysi oziq muhitida o`stiriladi ? a) qattiqi b) selektiv c) boyitilgan d) maksimal 841. Plazmid tarkibidagi tDNK bo`lagi osimliklarda qanday o`zgarishlarga olib keladi ? a) o`simlik tanasida shish hosil qiladi b) o`simlik tanasidagi shishni yo`qotadi c) hayvon tanasida shish hosil qiladi d) hayvon tanasida shishni yo`qatadi 842. Splenotsitlar qaysi organ hujayralaridan hosil bo`ladi ? a) jigar b) taloq c) buyrak d) yurak 843. Retrotranspozonlar tuzilishiga ko`ra nimaga o`xshaydi ? a) poligenga b) onkogenga c) DNK ga d) RNKga 844. Moddaning har xil antigen gurupalariga alohida antitana sintez qiluvchi hujayralar qanday ataladi ? a) osteoblastlar b) splenotsitlar c) trombotsitlar d) eritrotsitlar 845. Antitanalar o`z xossasiga ko`ra qanday moddalar hisoblanadi ? a) oqsil
b) gormon c) lipid d) ferment 846. Gibridoma hujayralar olish texnalogiyasi qaysi kashfiyotga asoslangan holda ishlab chiqildi ? a) restriktazaning kashf etilishi b) ligaza fermentini olish c) monoklonal antitananing kashf etilishi d) hujayra injeneriyasidan foydalanib 847. Transpozaza fermenti DNKmolekulasiga qanday tasir ko`rsatadi ? a) DNK molekulasini yopishqoq uchlar hosil qilib kesadi b) DNK molekulasining nukleotidlar izchilligini buzadi va DNKni reduplikasiya qiladi c) DNK bo`laklarining ligaza fermenti tasirida kimyoviy bog`lar orqali bog`lanishini tezlashtiradi d) faglar DNKsini bakterya DNKsi bilan biriktiradi 848. Ikki molekulani bir biriga bog`lovchi ferment qanday ataladi ? a) oksidoreduktazalar b) liazalar c) ligazalar d) izomerazalar 849. Rshtammning Sshtammga transformatsiya bo`lishida qanday modda ishtrok etadi ? a) oqsil b) iRNK
c) DNK va RNK d) DNK
850. Transformatsiya natijasida nima o`zgaradi ? a) timidinkinaza fermentining miqdori va sifati b) hujayra irsiyati c) organizm kariotipi d) xromosomalarning gaploid to`plami 851. Retrotranspozonlar o`simlik genomining qancha qismini tashkil etadi ? a) hammasini b) osimlik genomini tashkil etmaydi c) chorak qismini d) yarimini 852. Makkajoxori osimligida kochib yuruvchi genetik elementlar qaysi olim tomonidan aniqlangan? a) A.Buxoriy b) G.Georgiyev c) J.Bishop d) B.Klintok 853. Transgen goza va bugdoy osimliklarini yaratgan olimlarni aniqlang. a) O.Jalilov va N.Nazirov b) S.Jatayev va F.Muhammedxonovalar c) O.Odilova d) S.Jatayev va O.Odilov 854.Transpozonlar . a) qoshimcha xromasomalar b) avtonom plazmidlar c) kochib yuruvchi genetik elementlar d) avtonom plazmidlar 855. Qaysi plasmid mustaqqil holda nasldan-naslga otadi? a) avtonom b) transmissibl c) restriktazalar d) endonukleazalar 856. Antibiotiklarni parchalovchi genlar bir plazmiddan ikkinchisiga nima orqali otadi? a) tronspozonlar b) endonukleazalar c) restriktazalar d) kallus toqima 857. Restriktazalar . molekulalarni mayda bolaklarga boluvchi fermentdir. a) oqsil b) DNK
c) PNK d) yoglarni 858. Transformatsiya- a) ona hujayrani ketma-ket bolinishidan hosil bolgan koloniya b) qizdirish yoli bilan bijgishdan halos bolish c) bir organizm irsiy molekulasini ikkinchi organizm molekulasi bilan birikishi d) DNK molekulasini profagdan holatdan ajralib chiqishi 859. Lizis bu a) fag bilan zararlangan bakteriya koloniyasining yoqolishidir b) fag bilan zararlangan bazi bakteriyalarning ofatdan qutilishi c) bakteriya avlodi koloniyasini vujudga kelishi d) DNK bolagining xromasoma bilan birikishi 860. Tikuvchi fermentni aniqlang. a) restriktaza b) polimeraza c) ligaza d) integraza 861. Qanday yol bilan ichak tayoqchasi bakteriyasida insulin sintezi amalga oshiriladi? a) genotipiga insulin geni kiritish orqali b) xromasomasini ozgartirish bilan c) insulin gormoni sitezini nazorat qiluvchi gen tasirida d) insulin gormoniga ichak tayoqchasi bakteriyasining genlarini kiritish bilan 862. Maxsus tuzilishga ega bolgan DNK bolagining xromasoma bilan birikishi va undan ajralish jarayonida ozi bilan birga genni kochirib chiqish jarayoni nima deb ataladi? a) transformatsiya b) transduksiya c) lizogen reaksiya d) ekssiziya 863. Plazmidlar tarkibi asosan qanday genlardan iborat? a) oqsilni parchalovchi va sintez qiluvchi b) organizmni ostiruvchi gormonlarni sintezlovchi c) zaharli moddalarni toplovchi fermentlarni sintezlovchi d) zaharli toksinlarni parchalovchi fermentni sintezlovchi 864. Hozirgi kungacha nechtadan ortiq retriktazalar organilgan? a) 200 ta b) 300 ta c) 400 ta d) 500 ta 865. Plazmidlar ikki xil boladi. Bular qaysilar? a) hujayralardagi qoshimcha xromasomalar va rekombinatsiya bola oladigan b) DNK izchilligini kesib, rekombinatsiya bola oladigan va avtonom holda replikatsiyalanuvchi c) asosiy xromosoma bilan birikuvchi va transpozonlar bilan birikkan holda kochib otuvchi d) asosan antibiotik sintez qiladigan, DNK molekulasini mayda bolaklarga boluvchi fermentni sintez qiladigan. 866. Qaysi plazmid asosiy xromosomaga birika olmayd? a) transmissibl b) avtonom c) restiriksion d) transpozon 867. Genetik injineriya qanday darajada amalga oshiriladi? 1.toqima 2.hujayra 3.organizm 4.xromosoma 5.ferment 6.gen a) 1.2.5 b) 1.2.3 c) 2.3.4
d) 2.6 868.Faglarning litik reaksiyasi deb nimaga aytladi? a) fag bilan zararlangan bakteriya koloniyasining yoqolishiga b) fag bilan zararlangan bakteriyalarning ayrimalarini ofatdan qutilib qolishiga c) faglarning faol holatidan nofaol holatga otishiga d) fagning bakteriya xromosomasining maxsus izchilligini kesib birikishiga 869.Transpozonlarni qaysi olimlar kashf etgan? 1)Barbara Makklintok; 2.Griffit; 3.Lvov; 4.Ahmad Buxoriy; 5. L.Paster; 6. Boyer 7. G.Georgiyev a)1.3.5
b)1.4.7 c)2.5.6
d)2.3.6 870. Transmissibl plazmid qaysi paytda oz mustaqilligini yoqotadi? a) asosiy xromosomaga birikmaganda b) asosiy xromosomaga birikish oldidan c) asosiy xromosomaga birikkandan keyin d) hujayradan hujayraga kochib otganda 871. Yonaltirilgan mutatsiya deb qanday usulga aytiladi? a) gen injenerligi usuli yordamida hujayrani kochirib otkazish biotexnologiyasiga b) DNK bolagning xromasoma bilan birikishi va undan ajralib chiqish usuliga. c) gen injenerligi usullarni qollash yordamida bakteriya klonlarini hosil qilish usuliga d) istalgan xromosomani, istalgan genini, istalgan nukleotidini almashtirish 872. Hujayra darajasidagi genetik injeneriya qanday amalga oshiriladi? a) ikki hujayrani qoshish bilan b) hujayra yadrosiga qoshimcha xromosomalar kiritish c) transgen hujayradan suniy sharoitda yetuk o`simlik o`stirish orqali d) vektor konstruksiyani hujayraga kiritish va transgen hujayra olish orqali 873. Gen darajasidagi genetik injeneriya qanday bosqichlarda amalga oshiriladi ? a) ahamyatga ega bo`lgan gen funksiyasi orqali qidirib topiladi, ajiratib olinadi va tizilishi o`rganiladi b) ajratib olingan gen xromosoma DNKsi bilan rekombinatsiyalanuvchi biror fag geni bilan biriktirilib, vektor konstruksiyasi yaratiladi c) vektor konstruksiya hujayraga kiritiladi va transgen hujayra olinadi. d) yuqoridagilarni barchasi 874. Restriktazalar deb nimaga aytiladi? a) DNK molekulasining qosh spiralini hosil qilishda ishtirok etuvchi fermentlarga b) asosiy xromosomadan bir necha barobar kichik bolgan DNK halqasiga c) DNK molekulasini mayda bolaklarga boluvchi fermentlarga d) bir plazmiddan ikkinchisiga transpozon bilan birikib otadigan gen 875. Amerkalik olimlar Boyer va Koenlar tomonidan biotexnologiyaga oid qanday ishlar amalga oshirilgan? a) tuban eukaroit hujayralarda asosiy xromosomadan tashqari qoshimcha xromasomalar borligini isbotlashgan b) kochib yuruvchi genetik elementlarni kashf etishgan c) bir organizm irsiy bolagini bashqa organizm irsiy molekulasiga birikishini aniqlashgan d) suniy sharoitda rekombinat DNK olish va genlarni klonlashni kashf etgan 876. Kallus toqima deb nimaga aytiladi? a) tronsformatsiya qilingan osimlik hujayrasining bolinishi natijasida malum bir programma asosida rivojlanmaydigan hujayralar toplami b) tronsformatsiya qilingan osimlik hujayrasining bir tekis bolinadigan hujayralar toplami c) transformatsiya qilingan osimlik hujayrasidan trasgen osimlik olish d) osimlik embrionini hosil qiladigan hujayralar toplami 877. Zamburuglarning zaharli toksinlarga chidamliligini nima taminlaydi? a) plazmidlar b) transpozonlar c) klonlar d) endonukleazalar 878. Plazmidlar qanday genlardan tuzilgan? 1. antibiotiklani parchalovchi, ferment sintez qiluvchi 2.toksinlarni parchalovchi fetment sintez qiluvchi 3. uglevodlarni parchalovchi fermentni sintez qiluvchi 4.oqsilni parchalovchi fermentni sintez qiluvchi 5. yogni parchalovchi fermentni sintez qiluvchi a) 1.2
b) 2.3 c) 3.4
d) 4.5 879. Nima sababdan monoklonal antitanalar olish biotexnalogiyasi yaratildi? a) restriktazalar b) genlarni klonlash c) restriktaza va ligaza fermentlarining kashf etilishi d) gibridoma texnologiyasi 880. Yuksak hayvonlar klonlarini yaratish biotexnologiyasini qaysi olim nechanchi yili ishlab chiqan ? a) C. Kanash 1965 b) Griffit 1960 c) Lvov 1970 d) J. Gyordon 1977 881. Avtonom plazmidlarga xos xususiyatni aniqlang? 1 asosiy xromosomga birikadi 2 asosiy xromosomaga birika olmaydi 3 o`z o`zini replikatsiya qiladi 4 o`z o`zini replikatsiya qilolmaydi 5 nasldan nasilga o`tadi a) 1.4
b) 2.3 c) 2.5
d) 4.5 882. Transpozonlarning ko`chib yurishi qaysi vaqitda oshadi ? a) yashash muxiti keskin ozgarganda b) ko`payish urchish davrida c) oziqlanish keskin o`zgarganda d) plazmidlar hosil bo`lganda 883. gen terapiya a) genlarni ko`chib o`tishi b) o`zgargan genlarni tuzatish c) yangi genlar hosil qilish d) gibridom hujayralar olish 884. Xalq ho`jaligida va meditsina uchun xar xil moddalar ishlab chiqarish maqsadida tirik o`rganizimlar va biologic jarayonlardan faydalanuvchi sanoat miqiyosda maxsulot ishlab chiqarishga nima diyiladi ? a) gen injenerligi b) hujayra injenrligi c) biotexnologiya d) mikroorganizmlar seleksiyasi 885. Transpozonlar qanday tuzilishga ega ? a) transpozonlar murakkab biologik tuzilma b) trznspozonlarning ikki uch yopishqoq tuzilishga ega bo`lib ligaza yordamida DNK ga ulanadi c) ikki chetida nukleotidlar izchilligi markazidan bir nechta fermentlarni sintezlovchi genlar joylashgan d) ikki cheti maxsus nukleotidlar ketma ketligi, markazidan transpozana fermentini sintez qiluvchi genlar joylashgan 886. Transpozon DNK molekulasiga qanday qilib birikadi ? a) transpozaza fermenti DNK yopishqoq uchlar hosil qilib notekis kesadi va transpozon uchlariga qovishtiriladi b) transpozon DNK molekulasiga bevosita birikadi c) xromosoma DNK si bilan transpozon, ligaza fermenti yordamida qovushtiriladi d) A va C javoblar togri. 887. Bakteriya va tuban eukariot hujayralardagi qoshimcha xromosomalar nima deb ataladi? a) klonlar b) transpozonlar c) plazmidlar d) restriktazalar 888. E.Coli bakteriya xromosomasi va L.Fag molekulasining rekombinatsiyalanishi qanday ataladi? a) duplikatsiya b) trasformatsiya c) transduksiya d) eksiziya 889. Kochib yuruvchi genetic elementlar molekulalarining markaziy qismidagi gen sintezlaydigan moddani belgilang. a) transpozon b) transpozaza c) integraza d) ligaza 890. Bakteriya hujayrasiga kirgan virus ineksiyasidan qoriqlash vazifasini nima bajaradi? a) bakterofag b) limfotsit c) restriktaza d) traspozaza 891. Getrolitik DNK bolagini plazmid tarkibiga klonlashda rekombinat plasmidli hujayra plazmidsiz bakteriyadan qaysi xususiyatiga qarab olinadi? a) antibiotikka chidamliligiga kora b) molekulalarini ogirligi c) gen kovaklardan otishi d) suvda erishi 892. Antitana sintezlovchi limfasit hujayrasi bilan cheksiz bolinuvchi rak hujayrasini bir-birga qoshish natijasida olingan hujayra nima deyiladi? a) kallus toqima b) gibridoma c) genlarni klonlash d) vector konstruksiya 893. Qaysi organism hujayralarida qoshimcha xromosomalar boladi? a) viruslar, prokaroidlar b) bakteriya va tuban eukaroidlarda c) kok-yashil suvotlari va yuksak osimliklarda d) kok-yashil suvotlari va ochiq uruglilarda 894. Transpozonlar deb nimaga aytiladi? a) kochib yuruvchi genetic elementlar b) DNK bolagining xromosoma bilan birikishi c) DNK bolagining xromosomadan ajralib chiqishi d) ofatdan qutilgan bakteriya 895.Quyida berilgan hujayralarning qaysi biri tadqiqotchilarda irsiyatni rejali ozgartirish fikirini uygotdi? 1. DNK strukturasining kshf etilishi 2.DNK irsiyatining moddiy asosi ekanligini tan olinishi 3. transformatsiya 4. trnsduksiya 5. genetic elementlarni kochib yurishi a) 1.4.5 b) 1.3.4
c) 1.2.3 d) 3.4.5
896. Qaysi usuldan foydalanib gibridoma hujayrasini olish biotexnologiyasi yaratildi? a) gen injineriyasi b) hujayra injineriyasi c) xromosoma injineriyasi d) DNK tuzilishini organish 897.Bakteriyani klonlash usulini kashf etgan olimni toping. a) L.Paster b) Lvov
c) Griffit d) Arrenus 898. Gen injineriyasi yoli bilan plazmid tarkibiga DNK bolagi kiritiladi. Bu usul bilan nima hosil qilinadi? a) shtamm b) kallus toqima c) vektor konstruksiya d) rekombinat plazmida 899. Gen injineriyasi yutuqlarini hujayra injineriyasi yutuqlari bilan uygunlashtirish natijasida qanday organizmlar olish biotexnologiyasi yaratildi? a) transgen b) mutagen c) goza d) kartoshka 900.O`simlikda shish hosil bo`lishiga sabab bo`ldi . a) Ti plazmidaning T DNK geni b) agrobakteriumning genofori c) Ti plazmidaning T RNK geni d) vector konstriksiyasi 901. Poliklonal antitanga xos xususiyatni toping a) faqat o`ziga tegishli antitana guruxini taniydi b) turli antigen aralashmasidan ibarat c) xar xil antitana aralashmasidan iborat va faqat o`ziga tegishli antitgen guruppani taniydi d) bir xil antitana aralashmasidan iborat 902.R Shtammning transformatsiyalanishida S Shtammning DNK molekulasi qatnashishini qaysi olim va qachon isbot qilgan ? a) Lvov 1953 yil b) Georgiev 1953 yil c) Eyveri 1944 yil d) Mok Kinton 1950 yil 903. Qaysi moslama yordamida DNK bo`laklari katta kichikligiga qarab ajiratiladi, va bo`yaladi. a) vekor konstruksiya b) elektroforez c) elektromagnit maydoni d) kallus toqima 904. Yuksak o`simliklarning klonlari qanday yo`l bilan olinadi? a) urug`lar b) sporalari orqali c) sporangiyalari orqali d) qalamchani payvandlash 905.Asos hujayralarini kim va qachon aniqlagan? a) 1997-yil Roslin b) 2000-yil Feld c) 1998-yil Tomson d) 1977-yil Gyordon 906.Asos hujayralarni A vitaminli muhitda ostirishdan qanday toqimalar sintezlash mumkin? a) kallus toqima b) nerv toqimasi c) mushak toqimasi d) biriktiruvchi toqima 907.Limfotsit va rak hujyralarini qoshish natijasida qanday hujayra yaratildi? a) gepotosit b) fagosit c) gibridoma d) gibrid 908.Monoklonal antitana sintezida qaysi hujayralarning gibridomalari qollaniladi? a) eritrotsit, mieloma b) splenosit,mieloma c) mieloma, granulosit d) rak hujayrasi, suyak hujayrlari 909 .Gepatit B xastaligini davolash uchun vaksina yartishda qaysi rekombinant virusdan foydalaniladi? a) NCB
b) poliedr c) NBB
d) BCB 910.Gepatit B ni chaqiruvchi (1) jigarda rak xastaligini chaqiruvchi (2) va gepatit B ga qarshi vaksina olishda qollanilgan (3) viruslarni korsating:a.NCB/ b.NBB/ c) poliedr a) 1-a/ 2-d/ 3-b b) 1-b/ 2-a/ 3-c c) 1-b/ 2-a, b/ 3-d d) 1-d/ 2-a/ b, 3-b 911.Jigarda rak xastaligini chiqaruvchi virus- a) poliedr b) NBB c) NCB,NBB d) rizosfera 912.Gen daktiloskopiya usuli-bu . a) genning DNK izchilligi va genlar spektriga asosan nomalum shaxsni aniqlash b) genning RNK izchilligi va genlar spektriga asosan ixtisoslashgan hujayralarni aniqlash c) genning DNK izchilligi va genlar spektriga asosan ixtisoslashgan hujayralarni aniqlash d) genning DNK izchilligi va genlar spektriga asosan patologik genlarni aniqlash. 913. Peptonlar-bu . a) oqsillarni tola parchalanishi natijasida hosil bolgan mahsulotlar b) oqsillarning chala parchalanishi natijasida hosil bolgan mahsulotlar c) ferment tabiatiga ega bolgan oqsillar d) oziqlik xususiyatiga ega bolgan oqsil 914.Taloqda hosil boluvchi va odam organizmning imunitet xususiyatini tamninlashda ishtirok etuvchi moddani belgilang. a) leykotsitlar b) eritrotsitlar c) ovositlar d) limfotsitlar 915. Ipak qurtida kasallik chaqiruvchi virus ... ... a) poliedr virusi b) NBB virusi c) NCB virusi d) rizosfera virusi 916. Qoramolda super ovulyatsiyaning vujudga kelishiga qanday usul orqali erishiladi? a) yuqori sifatli yem-xashak beriladi b) osish gormonini ineksiya qilinadi c) vitamin ineksiya qilinadi d) kun uzunligi uzaytiriladi 917. Metallar biotexnologiyasida qaysi organizmlardan foydalaniladi? a) fag molekulalaridan b) bakteriofag c) avtotrof bakteriyalardan d) E.coli 918. Pnevmokokning SvaR shtamlaridagi ,,Sva,,R harflari nimani korsatadi? a) pnevmokokkning patogen yoki nopatogenligini b) pnevmokokk hujayra qobigi sirtining holatini c) transformatsiyalanganligini d) aktivligini 919. Qaysi molekula asosiy xromosomadan ajralgan holda ham mustaqil halqa molekula sifatida faoliyat yurita oladi? a) transpozon b) retrotranspozon c) transmissibl plazmid d) avtonom plazmid 920. Genomdan ozini qirqib boshqa joyga kocha oladigan molekulalarni korsating a) transpozon b) retrotranspozon c) transmissibl plazmid d) avtonom plazmid 921. DNK molekulasining neytral sharoitdagi zaryadi qanday boladi? a) musbat b) manfiy c) zaryadsiz d) olchamiga qarab musbat yoki manfiy 922. Elektroforez gelidan xohlagan kattalikdagi DNK bolagini qanday ajratib olish mumkin? a) kuchli elektr maydon tasirida b) kuchli qizdirib c) gen tortuvchi uskunalar yordamida d) suvda eritib 923. Kallus toqimadan qanday qilib embrional toqima olish mumkin? a) osimlik gormonlari va boshqa regulyator genlar vositasida b) hujayraga maxsus programma kiritib c) malum vaqt oziqlantirishni cheklab d) tuproqqa ekib 924. Vektor konstruksiya kiritishdan hosil bolgan rekombinant agrobakterium ma’lum muddat...bilan o’stirilganda vektor o’simlik genomiga rekombinatsiyalanadi. a) о’simlik hujayrasi b) o’simlik yadrosi c) o’simlik protoplazmasi d) o’simlik qobig’i 925. Qaysi biologik fanlarning rivojlanishi natijasida zamonaviy biotexnologiya kelib chiqdi? 1. evolutsion talimot 2. biokimyo 3. ekologiya 4. mikrobiologiya 5. gen injenerligi 6. genetika a) 1.3.5 b) 2.4.6 c) 2.3.5 d. 1.4.6 926. Yangi organ yaratish biotexnologiyasi genetik injeneriyaning qaysi usuli orqali olindi? a) genom b) xromosoma c) hujayra d) gen va xromosoma 927. Retrotranspozonlar bir joydan ikkinchi joyga kochganda sintezlanadigan moddani korsating? a) i RNK b) t-DNK c) m RNK d) r RNK. 928. Transgen banan osimligini ahamiyati nima? a) yuqumli kasaliklarga qarshi vaksina sintez qilish b) vitaminlar sintezini tezlashtiradi c) irsiy kasaliklarni davolaydi d) yuqumli kasaliklarga qarsgi vaksina sintez qilish va irsiy kasalliklarni davolaydi 929. Retrotranspozon-bu mRNK vositasida oz nusxasini sintezlab, genomning boshqa joyiga kochiradigan virussimon ... molekulasi a) DNK b) RNK
c) oqsil d) nukleoproteid 930. DNK ni yopishqoq uchlar hosil qilib kesuvchi fermentni aniqlang a) interferon b) integratsiya c) integraza d) transferaza 931. Profagning bakteriya genomidan chiqib ketish jarayoni nima deb ataladi? a) induksiya b) ekssiziya c) litik reaksiya d) lizogen reaksiya 932. Quyidagi kashfiyotlarning qaysi biri gen injinerligi fanining paydo bolishiga sabab boldi? 1.DNKni spetsifik bolaklarga boluvchi enzimlarning kashf etilishi 2.DNK nukleotidlarining spetsifik ketma ketligini aniqlash 3. elektroforez uskunasining kashf etilishi 4. DNK bolaklarini ulovchi enzimlarning ochilishi a) 1.2.3
b) 1.2.4 c) 1.3.4 d) 1.2.3.4 933. Vektor konstruksiya vositasida bakteriya hujayrasiga kiritilgan yot DNK bolagi nima deb ataladi? a) geteroxromatin b) geterologik c) geterozigota d) rekombinant DNK 934. Restriktazalar vositasida parchalangan DNK bolaklari elektroforez moslamasida nimasiga binoan ajratiladi? 1. zaryadi 2. olchami 3.tuzilishi 4.tarkibi a. 1.3 b. 2.4
c. 1.2 d. 1.2.3.4. 935. Profag holatidagi fagning aktiv holatga otib litik reaksiyaga kirishi nima deyiladi? a) lizis
b) lizogeniya c) induksiya d) ekssiziya 936. Rizosfera bakteriyasiga qaysi bakteriyadan genlar oilasini kochirib otkazilgan? a) T-DNK b) E.coli c) Nitrifikator d) Psevdomonas 937. Kim rizosfera genomiga psevdomonas bakteriyasining genlarini kochirib otkazgan? a) R.S Muhamedov b) Z. Boriyev c) Sh.S.Azimova d) O.G. Odilova 938. Adliya vazirligining sud med-eskspertiza bolimi ,,Geninmar bilan hamkorlikda qaysi usulni tadbiq etishdi? a) polidaktiliya b) braxidaktiskopiya c) daktiloskopiya d) dermatoglifika 939. Respublika kardiomarkazi qaysi genning irsiylanishini organmoqda? a) dilyatatsion kardiomiopatiya b) miokard infarkti c) ishemiya d) insult 940. AQSh qishloq xojaligi va mexanika universiteti biotexnologiya markazi bilan hamkorlikda qanday genlar ajratib olingan? a) poliedr virusi genlari b) rizosfera bakteriyasi genlari c) bugdoyning gullashini boshqaradigan d) gozaning gullashini boshqaradigan 941.S.Jatayev va F. Muhamedovalar genetik injeneriya sohasida qanday ish olib borishgan? a) quyon zigotasiga ostiruvchi gen kiritishdi b) goza va bugdoyning gerbitsidga chidamli navlarini yaratishdi c) paxtaning gullashini boshqaradigan formalarini yaratishdi d) poliedr virusining genini olishdi 942. F. Grifit tajribalaridan olingan natijalarni qaysi olim tushuntirib bergan ? a) J. Tomson b) J. Gyordan c) F. Grifit d) O. Eyveri 943. Organizimga kirgan begona gen qanday nomlanadi ? a) antibioz b) antitoksin c) antigen d) antitana 944. J. Hamidov qanday transgen formani yaratdi ? a) tuproqni gerbitsid va pestitsidlardan tozalovchi bakteriyalar b) bug`doy va g`o`zani gerbitsidga chidamli navlarini c) tuproqdagi simobni o`zlashtradigan o`simlik d) tez o`suvchi va yirik transgen quyon 945. Biotexnologiya sohasiga oid ilmiy ishlar o`tkazishda qatnashmagan O`zbekiston olimlarini aniqlang ? a) R. Muhammedov b) O. Odilova c) j. Musayev d) N. Nazirov e) J. Hamidov f) O Jalilov j) Sh. Azimova k) I. Abdurahmonov i) D. Abdukarimov a) a, b, e, j, k b) a, b, c, d c) e, f, j, k, i d) c, d, f, i 946. Rekombinat DNK olish va genlarni klonlash biotexnologiyasini ilk bor qaysi olim amalga oshirgan? a) J.Gyordon c) Keller b) Roslin f) Milshteyner c) J.Tomson j) Boyer d) I.Abdukarimov k) Koen a) c,d
b) a,b c) j,k
d) e,f 947. Transpozon tarkibidagi gen tomonidan kodlangan DNK malekulasini yopishqoq uchlar hosil qilib kesuvchi fermentni aniqlang. a) transpozaza b) endonukleaza c) ligaza d) resrtriktaza 948. Transgen banan qanday yaratilgan va uning xususiyatlarini aniqlang. a) banan genomiga yuqumli kasalliklarga qarshi vaksina ishlab chiqaradigan gen kiritib b) zigotasiga somatik hujayrasining yadrosi kochirib otkazilgan c) mevasini istemol qilganda ayrim yuqumli kasalliklarga immunitet hosi boladi d) urug va mevasidan vaksinalar tayyorlanadi va bolalar emlanadi a) a.b.c.d b) a.c. c) c.d
d) a.b 949. Qaysi olimlar hayvonlar klonini yaratishda o`z xisalarini qo`shishgan ? a. J. Gyordon; b. Roslin; c. J. Tomson; d. I. Abdukarimov; e. Keler; f. Milshteyn; j. Koen a) j, k b) c, d
c) e, f d) a, b
950. DNK ning ikki hissa ortishi nima deyiladi ? a) reduplikatsiya b) degeneratsiya c) renaturatsiya d) denaturatsiya 951. Transformatsiya jarayonini kashf etgan olimni aniqlang ? a) J. Gyordon b) J. Tomson c) O. Eyveri d) F. Grifit 952. Kochib yuruvchi genlar majmuasi qanday nomlanadi? a) endonukleaza b) plasmid c) gibridoma d) transpazon 953. Hayvonlarda kochib yuruvchi genlarni kashf etgan olimni aniqlang? a) A. Buxoriy b) G. Georgiyev c) B. Mak-Klintok d) J. Bishop 954. Yangi organlar yaratish texnalogiyasini qaysi olim(lar) kashf etgan? a) J.Gyordon b) Roslin c) J.Tomson d) I.Abdukarimov e) Keler f) Milshteyn j) Boyer k) Koen a) a,b,d
b) j,k c) e,f
d) c 955. Organizmning irsiyatini ozgartirishda qaysi jarayonlardan keng foydalaniladi? a) trasformatsiya b) trasduksiya c) simbioz d) klonlash a) a,d
b) b,d c) a,b
d) a,b,c,d 956. Yot genni hujayraga kiritib, undan suniy sharoitda yaratilgan yangi xususiyatli osimlik-..... a) lizogen b) gibridoma c) klon d) transgen 957. Mikrorganizmlarda kochib yuruvchi genlarni kashf etgan olim (lar) ni aniqlang? a) J. Bishop b) A. Buxoriy, J.Bishop c) B. Makklinton d) G. Georgiyev, A. Buxoriy 958. DNK bolagini klonlashda vektor sifatida nimadan foydalanish mumkin? a) virusning DNK molekulasidan b) traspozondan c) plazmidlardan d) endonukleazadan e) gormonlardan a) c,d,e b) a,b,c
c) b,c,e d) a,b,d
959. Bakteriya hujayrasiga malum genlarni kiritish usuli nima deb ataladi? a) gen muhandisligi b) xromosoma muhandisligi c) hujayra muhandisligi d) genom muhandisligi 960. ... o`rtacha 3-10 dona genlardan iborat bo`lib, ularning 2 xili farqlanadi. a) restriktazalar b) transpozonlar c) antigenlar d) plazmidlar 961. O. Odilova qanday transgen formani yaratgan? a) tuproqdagi simobni o`zlashtiradigan o`simlik b) tuproqni gerbitsid va pestitsidlardan tozalovchi bakteriya c) tez o`suvchi va yirik quyon d) bug`doy va g`ozaning gerbitsidga chidamli navi 962. Suniy sharoitda tez ko`payadigan va antitana sintezlovchi duragay hujayrani yaratgan olimlarni aniqlang. a) J. Gyordon b) Roslin c) J. Tomson d) I. Abdukarimov e) Keler f) Milshteyn j) Boyer k) Koen a) c, d b) e, f
c) a, b d) j, k
963. Avtonim (a) va transmitsibl (b) plazmidlarga xos hususiyatni aniqlang. 1. DNK si halqasimon tuzilgan 2. 3-10 ta geni bor 3. qiz hujayralarga tasodiffiy tarqaladi 4. asosiy xromasomaga birika oladi 5. asosiy xromosomaga birika olmaydi 6.oz-ozini mustaqqil replikatsiya qilish xususiyatiga ega 7. tarkibida antibiotikka chidamlilik geni bor 8. Asosiy xromosomaga rekombinatsiyalana oladi 9. antibiotikka chidamlilik geni bir plazmiddan, ikkinchisiga traspozon orqali otadi. A) a) 1.2.3.5.6.7.9 b) 1.2.3.4.7.8 B) a) 1.2.3.5.6.7.9 b) 1.2.4.7.8.9 C) a) 1.2.5.6.7.9 b) 1.2.4.7.8 D) a) 1.2.3.4.5.6.7 b) 1.2.3.4.5.7.8.9 964. Transmitsibl va avtonom plazmidlarining oxshashligini aniqlang. 1.DNK molekulasi xalqasimon 2.qiz hujayralariga tasodifiy taqsimlanadi. 3.3-10 ta geni bor 4.asosiy xromosomaga birika oladi 5.antibiotikka chidamli geni bor 6.antibiotikni parchlovchi genlar 1-plazmadan 2-siga transpozon orqali otadi a) 1,2,3,5,6 b) 1,3,4,5,6 c) 1,2,3,46 d) 1,3,5,6 965. Qaysi ferment (lar) DNK molekulasini yopishqoq uchlar hosil qilib kesadi? a) transpozaza, ligaza b) ligaza c) restriktaza d) endonukleaza, transpozaza 966. Rekombinant DNK olish usulining amaliy ahamyatini korsating. a) yuqoridagilarning barchasi togri b) antibiotikka chidamlilik genlarini antibiotikka chidamsiz organizmga kiritiladi c) organizmlarning foydali hususiyatlarini kopaytiriladi d) organizmning kerakli genlarini klonlanadi 967. Kesib olingan DNK bolaklari ligaza fermenti yordamida bir-biriga qanday boglar yordamida ulanadi? a) kovalent b) dipol
c) vodorod d) disulfide 968. Zaxarli toksinni parchalovchi fermentni kodlovchi gen nima tarkibida uchraydi? a) tranpozon b) gibridoma c) endonukleaza d) plasmid 969.Restriktazalar deb nimaga aytiladi? A) transpazon markazidagi genga B) DNK bolaklarini bir biriga biriktiruvchi fermentlarga C) replikatsiyani amalga oshiruvchi fermentlarga D) DNKni bolaklarga boluvchi fermentlarga 960. Genlarni klonlash bu... dir. A) malum sharoitda bir organizmning irsiy molekulasini har qanday ikkinchi organizm hujayrasiga funksional aktiv holatda kochirib o tkazish B) bakteriofag DNK bolagining bakteriya xromosomasiga birikib olib songra undan ajralib chiqish jarayoni C) yot DNK bolagini rekombinant vektor konstruksiyalar vositasida kopaytirish D) suniy sharoitda antitelo sintez qiluvchi hujayraning cheksiz kopaytirilishi 961. Georgiy Georgiyev qaysi tuzulmalarni aniqladi? A) transpozon B) plasmid C) endonukleaza D) gibridoma 962. muhitda, asosan, faqat malum bir mikroorganizm osadi. A) Toyingan B) Selektiv C) Oddiy D) Murakkabb 963. Nima uchun mutatsiyag uchtagan bakteriyalar osadigan oziq muhitlarga purin, pirimidin, aminokislotalar, vitaminlar qoshib beriladi? A) ularning mutatsiyaga uchrashini oldini olish uchun B) bakteriya hujayrasi hech qachon mutatsiyaga uchramaydi C) ularda maxsus fermentlar bolmaydi D) mutatsiyaga uchragan bakteriyakar koproq oziqlanadi 964. Ekssiziya-bu A) bakteriofagning bakteriya genomiga profag xolida joylashib olish qobiliyati B) profagning bakteriya genomidan chiqib ketish jarayoni C) DNK bolagi genomining malum joylarga kirishi D) DNK molekulasidagi yagona nuqta 965. Tuproqda yashaydigon prokariotni korsating. A) agrobakterium B) E.coli C) bakteriofag D) BamHI 966. Bakteriofaglar bilan davolanadigan kasalliklarni aniqlang., 1) olat; 2) vabo; 3) ensefalit; 4) qizamiq; 5) qutirish; 6) ichburug A) 1,2,3
B) 1,2,6 C) 4,5,6
D) 3,5,6 967. LIgaza fermenti ikki xil DNK bolakchalarini qanday bog yordamida ulaydi? A) fosfodiefir bog B) disulfide bog C) ion bog D) kavolent bog 968. Djoshua va Ester Lederbergi bakteriyalarda spontan mutatsiya borligini isbotlashda qaysi usulni qollashgan? A) yonaltirilgan mutatsiya B) bakteriya koloniyalarini replikatsiyalash C) elektroforez D) suniy mutagenez 969. Qaysi moddalarning tarkibida DNK mavjud? 1) Eco R1 2) RSS 101 3) Bam H1 4) Hae III 5) Ti 6) pBR-322 7) E.coli a) 2,4,5,7 b) 1,3,4,6 c) 3,5,6,7 d) 2,5,6,7 970.Quyidagi moddalarning qaysi biri xromosoma xisoblanadi? A) plasmid B) retrotransppozon C) endonukleaza D) transpozon 971. Hujayraning bolinishidan hosil bolgan, deyarli ixtisoslashmagan hujayralar massasi nima? A) meristema toqima B) kallus toqima C) pronukleous D) protoplast 972. iRNK matritsa vositasida oz nusxasini sintezlab, genomning boshqa joyiga kochib otadigan virussimon DNK molekulasi nima? A) avtonom plasmid B) retrotranspozon C) transmissibl plasmid D) vector konstruksiya 973. Timindikinaza(tk) fermentini sintez qiluvchi genini yoqatgan mutant eukariotik hujyra suniy sharoitda qanday modda bolmasa oladi? A) serin B) lizin C) timin
D) arginin 974. Genetika texnologiyalar markazida gozaning transgen formalari kimlar tomonidan yaratilmoqda? A) Abdukarimov, Boriyev, Abdurahmonov B) R.S.Muhammedov, A.Ikromov C) R.S.Muhammedov, Z.Boriyev D) O.T.Odilova, J.H.Hamidov 975. Tirik organizmlar tuzilishi, hayotiy jarayonlarni malum maqsadni kozlab barpo etilgan sharoitda kuzatishda qaysi ilmiy-tadqiqot usuli kop qollaniladi? A) taqqoslash B) kuzatish C) tarixiy D) eksperimental 976. Pseudomanas bakteriyasidan rizosfera bakteriyasiga qanday gen guruhi otkazilgan? A) organikmoddanisintezini oshiruvchi B) osimliklarning hosildorligini oshiruvchi C) tuproqda toplanib qolgan pestitsid qoldiqlarini zararsizlantiruvchi 977. Funksional jihatdanoxshash bolgan moddalarnikorsating. A) ligaza, restriktaza B) t-DNK, avtonomplazmid C) transpozaza, Eco RI D) gibridoma, HaE III 978. Qaysi organizmlar tarkibida profag uchrashi mumkin? 1) raymondi; 2) klotshianum; 3) Esherixa coli(E.coli); 4) Pseudomanas; 5) rizosfera; 6) vertitsil A) 4,5,6 B) 3,4,5
C) 1,4,6 D) 1,2,4
979. Tuort va DErell 1915 yili isbotladilar. A) bakteriyalar genlarining boshqa genlarga kochib otishi va ulardan ajralib chiqib ketish jarayonini B) DNK molekulasining mayda bolakarga bolinishini va ularning maxsus fermentlar yordamida biriktirish mumkinligini tajribada C) faglarning zararlangan bakteriyalar ichida oz-ozidan kopayib, ularni oldirishi D) bakteriyalarda genlar mutatsiyasining oz-ozidan sodir bolishini bakteriya koloniyalaridan nusxz kochirish usulini qollash vositasida 980. Monoklanal antitana qanday maqsadda ishlatiladi? a) poliklanal antitana ilishda b) genlarni klonlashda c) kasallikni ota aniq tashxis qilishda d) gibridoma olishda 981. Quyidagilardan qaysilari yot genetic material sifatida hujayraga kiradi (a), qaysilari yot genetic materialni parchalab tashlashi (b) mumkin? 1) Eco RI; 2) RSS 101; 3) Bam HI; 4) Hae III; 5) Ti; 6) pBR-322; 7) E.coli a) a-2,4,6; b- 2,4,6 b) a-1,3,5; b- 2,4,6 c) a-2,5,7; b- 3,4,6 d) a-2,5,6; b- 1,3,4 982. Pnevmakokk bakteriyasi uchun xos bo`lgan xususiyatlarni belgilang. sharsimon bakteriya; 2) tayoqsimon bakteriya; 3) membrana burmalari bor; S va R shtammlari bor; 5) R shtammi pathogen; 6) R shtammi nopatogen; S shtammi R shtammga transformatsiya bo`ladi A) 3,6,7 B) 1,3,4,5 C) 2,4,5,7 D) 1,3,4,6 983. Quyida berilganlar orasidan endonukleazalarni (a) va plazmidalarni (b) aniqlang. 1) RSS-101; 2) Bam HI; 3) T-DNK; 4) pBR-322; 5) Hae III; 6)Ti; 7) Esherixa coli; 8) EcoRI
A) a-2,5,8; b-4,1,6 B) a-1,6,3; b-5,2,7 C) a-2,3,7,8; b-4,5,6 D) a-8,1,2,4; b-3,5,6,7 984. Ti-plazmidga ega bo`lgan bakteriyani ko`rsating. A) psevdomonas B) rizosfera C) agrobakterium D salmoella 985. Qaysi organizmlar tarkibida profag uchramaydi? 1) raymondi; 2) klotsianum; 3) Esherixa coli (E.coli); 4) Pseudomonas; 5) rizosfera; 6) vertitsill A) 1,2,6 B) 1,2,3 C) 1,3,4 D) 4,5,6 986. Vismut-sulfit agarli muhitda qaysi bakteriyalarning o`sish va rivojlanishi susayadi? A) dizenteriya B) poliedr C) salmonella D) qizamiq 987. Luyi Paster bakteriyalarning qaysi xususiyatlarini ko`rsatib berdi? 1) xilma-xilligi; 2) ularning irsiyati mavjudligi; 3) prokariot hujayra ekanligi; 4) xususiyatlarini irsiyatga bog`liqligini; 5) bakteriyalarni klonlash; 6) kon`yugatsiya; 7) xromosoma tuzilishi A) 3,4,5,6,7 B) 1,2,3,4,7 C) 1,2,4 D) 2,3,4,5 988. Gepatit B xastaligining oldini olish uchun vaksina yaratgan olim- A) Sh. Azimova B) R. Muhamedov C) O. Odilova D) S. Jatayev 989. Quyidagi belgilarning qaysilari modifikator genlar uchun xos boladi? 1) belgiga bevosita tasir korsatadi; 2) belgiga tasir etuvchi gen faoliyatini kuchaytiradi;3) belgiga tasir etuvchi gen faoliyatini susaytiradi; 4) qoramollarda qora va oq yungining har xil miqdorda irsiylanishini taminlaydi; 5) qoramollarda bir xil qora yungli bolishini taminlaydi; 6) buzoqlar oq yungli bolib tugiladi a) 1,5,6
b) 2,3,4 c) 2,3,5
d) 1,4,6 990. Qaysi moddalarning tarkibida aminokislotalar mavjud? 1) Eco R1 2) RSS 101 3) Bam H1 4) Hae III 5) Ti 6) pBR-322 7) E.coli a) 2,5,6
b) 1,3,4 c) 3,5,6,7 d) 1,4,6 991. Genlar terapiyasi nima maqsadda amalga oshiriladi? 1) 1 ta soglom hujayrani suniy ozuqa muhitida ostirish 2) irsiy kasal odam hujayrasiga funksional gen kiritish 3) asos hujayralarni suniy muhitda ostirib, har qanday toqima hosil qilish 4) irsiy kasalliklarni davolash a) 2,4 b) 1,2
c)3,4 d) 1,3
992. Hayotning hujayrasiz shakllarini aniqlang. 1) tamaki mozaikasi 2) ensefalit qozgatuvchisi 3) qizilchaning qozgatuvchisi 4) vaboning qozgatuvchisi 5) kuydirgining qozgatuvchisi 6) gommoz qozgatuvchisi 7) bakteriofag 8) plazmida 9) rizosfera a) 1,3,4,5 b) 2,3,7
c) 1,2,6,7 d) 2,3,8,9 993. Psevdomanas bakteriyasi shtamidan olingan gen goza tomiri tolasida yashovchi rizosfera bakteriyasiga kochirib otkazishdan maqsad nima? a) osimliklarda shish hosil qilish b) gozaning gullashini boshqarish c) kallus toqima hosil qilish d) tuproqni gerbitsit va pestetsidlardan tozalash 994. Oqsillarning chala parchalanishidan hosil bolgan mahsulot nima deb nomlanadi? a) optimal oziq b) toyingan oziq c) peptonlar d) uglerod manbai 995. Faglar zararlangan bakteriyalarni ichida tezlik bilan kopayib ularni oldirishi mumkinligini kimkashf etgan? a) Tuort va D.Errel b) Joshua va Ester Ledenberg c) Lui Paster d) Griffit 996. Genlari toxtovsiz ishlab turadigan organizmlarni aniqlang. 1) pseudomonas; 2) xrokokk; 3) agrobakterium; 4) nitella; 5) ulva; 6) laminariya; 7) rizosfera; 8) nostok; 9) chirituvchi bakteriyalar; 10) achituvchi bakteriyalar; 11) tugunak bakteriyalar a) 3,4,5,9,10 b) 1,3,9,10,11 c) 2,4,5,6,8 d) 1,3,4,6,8,9 997. Faglarning litik hayot tarsi ketma-ketligini belgilang. 1) fag bakteriyaga DNK kiritadi; 2) bakteriyada fag DNK si replikatsiyalanadi; 3) fag xromasomasi bakteriya xromasomasiga rekombinatsiyalanadi; 4) fag xromasomasi profag xolatga otadi; 5) fag xromasomasi oqsil qobiq sintezlaydi; 6) bakteriyadan fag xromasomasi ajralib chiqadi; 7) fag bakteriya hujayrasini yorib tashqariga chiqadi a) 1,4,5,6 b) 1,3,4,6 c) 1,2,5,7 d) 2,3,5,7 998.Osimlik tanasida shish hosil qiluvchi genom bolagini belgilang. a) T-RNK b) T-DNK
c) I-RNK d) pBR-322 999. Ipak qurti hujayrasida transgen poliedr virusi necha sutka davomida ko`payadi? a) 1 sutka b) 4 sutka c) 2.5 sutka d) 1.5 sutka 1000. Bakteriyalar kalloniyasini hosi qilish uchun bakteriyani qanday oziq bilan boqiladi? a) kislorod b) agar agar c) kislorodsiz c) meva sharbati V BOB. HAYOTNING TUR VA POPULATSIYA DARAJASIDAGI UMUMBIOLOGIK QONUNIYATLAR 35-§ HAYOTNING TUR VA POPULATSIYA DARAJASI. TUR TUSHUNCHASI. TUR M EZONLARI 1001. «Tur» atamasini sistematik birlik sifatida fanga birinchi marta kim olib kirgan? A) K. Linney B) Ch. Darvin C) J. B. Lamark D) Djon Rey 1002. Tur haqidagi olimlarning fikrlarini mos ravishda aniqlang. 1) K. Linney 2) Ch. Darvin 3) J. B. Lamark a) tabiatda turlar paydo boladi, yoqoladi, ozgaradi, bir tur yangi turning paydo bolishiga asos boladi; b) turning realligini tan olmagan holda tabiatda faqat individlar mavjud deb hisoblagan; d) tabiatda turning real mavjudligini tan olgan, lekin tur ozgarmas deb hisoblagan. A) a-3; b-2; c-1 B) a-2; b-3; c-1 C) a-1; b-2; c-3 D) a-3; b-1; c-2 1003. Qiyofadosh turlar qaysi sinf vakillari orasida uchraydi? 1.suvda hamda quruqlikda yahovchilar, 2.reptiliyalar, 3.sutemizuvchilar, 4.hasharotlar, 5.qushlar, 6.baliqlar A) 1,2,3,5 B) 1,2,3,4,5 C)1,2,4,5,6 D) 1,2,3,4,5,6 1004. 2 tadan qiyofadosh turga ega bolgan hayvonlarni aniqlang? A) drozofila, bezgak chivini, qora kalamush B) drozofilla, chivin, kulrang kalamush C) pashsha, drozofilla, qora kalamush D) qushlar, sutemizuvchilar 1005. Uzoq vaqt davomida asosiy hisoblanib kelingan mezon qaysi? A) fiziologik B) biokimyoviy C) morfologik D) ekologik 1006. Bir-biridan alohida turga kiradigan qaysi turlar ozaro chatishib nasl beradi? 1.chinor, 2.terak, 3.kanareyka, 4.tol, 5.qora kalmush, 6.tovushqon A) 1,2,3,4,5,6 B) 6,4,2,3 C) 2,3,4,5 D) 2,3,5,6 1007. Tovushqon va kanareyka turlarining ozaro chatishib nasl berishi nimani isbotlaydi? A) turlararo bepushtlik mavjudligini B) fiziologik mezon turlarni farqlashda yetarli emasligini C) har xil tur vakillarni erkin chatishmasligini D) tur mezonlarining tabiatda mavjud emasligini
1.oqsillar miqdori, 2.uglevod, 3.peptidlar, 4.nuklein kislotalar, 5.oqsillar sifati, A) 1,4,5 B) 1,2,3,4,5 C) 1,2,4 D)1,3,4,5 1009. Organizmlarni qaysi turga kirishini aniqlashda ularning qaysi molekulalari muhim hisoblanadi? A) peptidlar B) uglevodlar C) oqsillar D) nuklein kislotalar
1.morfologik, 2.genetik, 3.fiziologik, 4.biokimyoviy, 5.ekologik, 6.geografik. a-qoraqragay, b-chittak, c-chumchuq, d-kalamush, e-ayiqtovon, f-lyuping. A) 1-c,2-d,3-b,4-f,5-e,6-a. B) 1-b,2-d,3-c,4-f,5-e. C) 1-b,2-d,3-c,4-f,5-e,6-a. D) 1-b,d,2-d,3-c,4-f,5-e,6-a.
A) qushlar B) chumchuqsimonlar C) yirtqichlar D) kaptarsimonlar 1012. Lyupingga xos xususiyatlarni aniqlang. 1.osimliklar guruhiga mansub, 2.barglari oddiy, 3.barglari murakkab, 4.fiziologik mezonga kiradi, 5.biokimyoviy mezonga kiradi, 6.gullari sariq, 7.gullamaydi, 8.gullari binafsharang, 9.barglari poyada navbat bilan joylashgan. A) 1,3,5 B) 1,2,5,6,9 C) 3,4,7,9 D)1,3,5,8,9 1013. Nima uchun genetik mezon nisbiy sanaladi? A) tur ichida xromasomalar soni farq qilishi mumkin B) tur ichida xromosomalr tuzulishi farq qilishi mumkin C) har xil turlarda xromosomalar soni teng bolishi mumkin D) barchasi 1014. Karamdagi xromosomalarning birikish guruhi va turpdagi xromosomalarning gaploid soni nechaga teng ekanini korsating? A) 18 va 18 B) 18 va 9 C) 9 va 18 D) 9 va 9
1.tanasining uzunligi 5,5 mm, 2.tanasining uzunligi 6 mm, 3.tanasining uzunligi 8 mm, 4.rangi och jigarrang, 5.rangi toq jigarrang, 6.qora doglarining kattaligi bilinar bilinmas, 7.qora doglarining shakli bilinar bilinmas, 8.qora doglarining kattaligi aniq ifodalangan. A) 1,2,3,4,5,6,7,8 B) 1,3,4,5,6,8 C) 1,2,4,5,6,7 D) 1,3,4,5,6,7,8
1.yetti nuqtali tugmachaqogiz, 2.qoraqaragay, 3.qora kalamush, 4.lazarevka, 5.kolarado qongizi, 6.terak, 7.tol, 8.ayiqtovon. A) 1,5 B) 1,2,3,5 C) 1,2,3,4,5,8 D) 1,2,3,4,5,6,7,8
A) tabiiy tanlanish, vaqtning uzoq muddatligi B) sharoitning ozgarishi, tabiiy tanlanish C) shariotning ozgarishi, tabiiy tanlanish, shaxsiy ozgaruvchanlik D) sharoitning ozgarishi, shaxsiy va guruhli ozgaruvchanlik
A) divergensiya B) konvergensiya C) belgilarning tarqalishi D) A va C 1019. Hozirgi davrda yangi turlar paydo bo'lishining qanday yo'nalishlari e'tirof etiladi? 1.filetik, 2.allopatrik, 3.simpatrik, 4.duragaylash, 5.divergensiya, 6.poliploidiya A) 1,2,3,4,6 B)1,4,5 C) 2,3,6 D) barchasi
A) markaziy qismida B) orta va chetki qismida C) chetki qismida D) ikki tur tarqalgan areal chetida
A) boshqa populyatsiyalar bilan aloqa qilmasligi B) boshqa populyatsiyalar bilan uzoq muddat aloqada bolmasligi C) yangi mutatsiyalar roy berishi D) B va C
1.Baykal kolida mollyuskalar va chuvalchanglarni boshqa joylarda uchramaydigan juda kop turlari bor, 2.Baykal koli 20 mlrd yil avval boshqa suv havzalaridan ajralib qolgan, 3.soxta kurakburun simpatrik yonalishda paydo bolgan, 4.baykal kolida boshqa joylarda uchramaydigan bogimoyoqlilar vakillari mavjud, 5.soxta kurakburun Amudaryo va Sirdaryoda uchraydi, 6.qadimgi osyotrsimonlar turkumiga qilquyruq kiradi, 7.soxta kurakburunga oxshash baliqlar hozirda Janubiy Amerikaning Missisipi daryosida uchraydi, 8. Baykal koli 20 mlrd yil avval boshqa suv havzalaridan ajralib qolgan. A) 1,3,5,6,7,8 B) 2,3,5,7,8 C) 1,4,5,6,8 D) 1,4,5,6,7,8
1.soxta kurakburun, 2.osyotr, 3.goza, 4.mollyuskalar, 5.chuvalchanglar A) 1,3,4,5 B) 1,2,3,4,5 C) 1,3 D) 1,2,3
A) bor davridan, Amerika, Osiyo B) bor davridan, Osiyo,Amerika, Avstraliya,Afrika C) yura davridan, Amerika, Osiyo, Afrika D) Bor davridan, Osiyo,Amerika, Missisipi, Avstraliya,Afrika
A) allopatrik B) filetik C) geografik D) simpatrik 1026.Simpatrik yonalishda paydo bolgan yangi tur vakillari qaysi hususiyatlari bilan ajdod turidan farq qiladi? A) urchish muddati, jinsiy jihatdan B) yashash joyi, individlar soni, urchish muddati C) urchish muddati, yashash joyi, jinsiy jihatdan D) urchish muddati, shaxsiy ozgaruvchanligi
A) tabiiy tanlanish, mutatsion ozgaruvchanlik B) yashash uchun kurash, tabiiy tanlanish C) tabiiy tanlanish, shaxsiy va guruhli ozgaruvchanlik D) mutatsion, shaxsiy va guruhli ozgaruvchanlik ozgaruvchanlik 1028. 10 ming yil oldin paydo bolgan Lanao kolida ekologik alohidalanish natijasida bitta baliq turidan va bitta yonsuzar qisqichbaqadan qanchadan turlar kelib chiqqan? A) 18, 520 B) 250, 18 C) 81, 250 D) 18, 250
A) hujayra meyoz usulda bolinayotganda xromasomalarning notekis taqsimlanishi B) hujayra mitoz usulda bolinayotganda tashqi muhit omili tasirida C) mutatsion va shaxsiy ozgaruvchanlik tufayli D) suniy tanlanish tufayli 1030. Eski tur xromasomalari soni bir necha karra ozgargan organizm guruhlarini belgilang. 1. tamaki; 2. skerda; 3. goza; 4. xrizantema; 5. iloq; 6. bug'doy; A) 1,4,6 B) 2,3,4,5 C) 1,2,3,4 D) 1,2,3,4,5,6 1031. Skerda uchun xos hususiyatlarni aniqlang. 1.murakkabguldoshlar oilasiga mansub, 2.3,4,5 xromasomali turlari uchraydi, 3.achambiti bilan bir oilaga kiradi, 4.5,6,7 xromasomali turlari uchramaydi, 5.poliploid zotlari bor, 6.poliploidiya yonalishida tur paydo bolishiga misol boladi A) 1,2,3,4,5 B) 1,2,5,6 C) 1,2,6 D) 1,2,4,5,6
A) aniuploid turlar B) poliploid turlar C) allopoliploid turlar D) diploid turlar 1033. Iloqda qanday xromosomali turlar bor? A) 12 dan 34 tagacha B) 12 dan 43 tagacha C) 10 dan 43 tagacha D) 12 dan 44 gacha 1034. Poliploid turlarni aniqlang? 1. tamaki; 2. skerda; 3. goza; 4. xrizantema; 5. iloq; 6. bug'doy; A) 1,4,6 B) 2,3,4,5 C) 1,3,4,6 D) 1,2,3,4,5,6
1.iloq, 2.turp, 3.tamaki, 4.xrizantema, 5.bugdoy, 6.karam A) 2,4,6 B) 1,2,3,4,5,6 C) 1,2,3,4 D) 1,2,4,6
A) 72 B) 24 C) 48 D) 96 1037. Nasl beradigan olchaning xromosomalar soni nechaga teng? A) 32 B) 24 C) 48 D) 16 1038. Herbatsium goza turida xromosomalar soni qancha? A) 13 B) 26 C) 52 D) 39 1039. Barbadenze goza turi qanday kelib chiqqan? A) geografik alohidalanish natijasida B) ekologik alohidalanish natijasida C) xirzitum gozasini boshqa goza turiga chatishtirib, olingan avlod xromosomasini ikki xissa ortirib D) herbatsium gozasini gaploid toplami 13 bolgan goza turi bilan chatishtirib, olingan avlod xromosomasini ikki hissa ortirib 1040. Xirzitum goza turida xromosomalarning birikish guruhi nechaga teng? A) 52 B) 13 C) 26 D) 39 1041. Tur mezonlaridan nima uchun foydalaniladi? A) organizm turlarini bir-biridan farqlash uchun B) organimlar majmuasini organish uchun C) turning tarifi toliq yaratilganligi uchun D) tur mezonlaridan foydalanilmaydi 1042. Quyidagilar orasida qaysilari tur mezonlari emas? 1.morfologik, 2. fiziologik, 3. biokimyoviy, 4.geografik, 5. ekologik, 6. genetik, 7. biofizik. A) 1,2,3,4,5,6 B) 1,3,5,7 C) 3,5 D) 7 1043. Evolutsiyaning boshlangich materiali? A) populyatsiya B) populyatsiya to'lqini, genetik-avtomatik jarayonlar va alohidalanish C) mutatsion va kombinativ o'zgaruvchanlik D) kombinativ o'zgaruvchanlik, populyatsiya to'lqini 1044. Morfologik, bioximik, fiziologik, ekologik, genetik jihatdan nisbatan farqlanuvchi, jinsiy jihatdan alohidalashgan kenja tur, populyatsiyalar majmuasi ni tashkil etadi. A) turkum B) tur C) populyatsiya D) biotsenoz 1045. Genlar almashinishi va oqimi qaysi tuzulish darjasida koproq amalga oshadi? A) turkum B) tur C) populyatsiya D) biotsenoz 1046. Turning asosiy mezoni? A) genetik mezon B) fiziologik mezon C) morfologik mezon D) jinsiy alohidalanish 1047. Populyatsiya evolutsiyaning boshlang'ich birligi deyilishiga sabab nima? A) u tur doirasidagi mustaqil evolutsion rivojlanish mumkin bo'lgan organizmlarning kichik yig'indisi bolgani uchun B) u turkum doirasidagi mustaqil evolutsion rivojlanish mumkin bo'lgan organizmlarning kichik yig'indisi bolgani uchun C) u tur doirasidagi mustaqil evolutsion rivojlanish mumkin bo'lmagan organizmlarning kichik yig'indisi bolgani uchun D) u tur doirasidagi mustaqil evolutsion rivojlanish mumkin bo'lgan organizmlarning katta yig'indisi bolgani uchun 1048. Areal hajmi hayvonlarda va osimliklarda nimaga bogliq? A) harakatlanish tezligi va oz-ozidandan changlanish masofasiga B) harakat radiusiga va urug tarqatish masofasiga C) harakatlanish tezligi va chetdan changlanish masofasiga D) harakat radiusi va chetdan changlanish
1.genom, 2.gen, 3.xromosoma, 4.mitoxondrial, 5.sitoplazmatik, 6.endoplazmatik A) 1,2,3,4 B)1,2,3,5 C) 1,2,3,4,5 D) 1,2,3,5,6
1.gen tarkibidagi nukleotidlar sonining ortishi, 2.gen tarkibidagi nukleotidlar sonining kamayishi, 3.genlar ornini almashinishi, 4.aminokislotalar sonining ortishi, 5.gen tarkibidagi nukleotidlarning orin almashishi, A) 2,3,4 B) 1,2,3,4,5 C) 1,2,3 D) 1,2,5 1051. Gen mutatsiyalarining takrorlanishi ga teng. A) 10 -610 -8 B) 106108 C) 105107 D) 1061010 1052. Juda katta ozgarishga olib keladigan va juda kam hollarda roy beradigan mutatsiyalar qaysi? A) gen va genom B) genom va xromosoma C) xromosoma va genom D) xromosoma va xromosoma
A) tabiiy tanlash orqali B) suniy tanlanish orqali C) mutatsiyaga uchragan organizmlar halok bolishi bilan D) tabiiy tanlanish orqali
A) populyatsiya genofondining ozgarishi B) individual ozgaruvchanlik C) guruhli ozgaruvchanlik D) mutatsion tasirlar
A) vujudga kelgan belgini bir xil organizmlarni bir necha bo'g'inlarda sanash B) vujudga kelgan belgini turli xil organizmlarni bir necha bo'g'inlarda sanash C) vujudga kelgan belgini turli xil organizmlarni bir bo'g'inda sanash D) vujudga kelgan belgini bir xil organizmlarni bir bo'g'inda sanash
A) Amerika genetigi Muller B) Amerika zoologi Myuller C) Amerika genetigi Meller D) Rayt
A) populyatsiya tolqini B) genlar dreyfi C) shaxsiy ogaruvchanlik D) guruhli ozgaruvchanlik 1058. . Populyatsiya tarkibidagi organizmlarning son jihatdan ortib ketishi yoki nihoyatda kamayib ketishi deb ataladi A) populyatsiya tolqini B) genlar dreyfi C) shaxsiy ogaruvchanlik D) guruhli ozgaruvchanlik 1059. Bir tur doirasida belgilarning tarqalishiga, turlarning o'zaro chatishmasligiga olib keladigan hodisa qaysi? A) letal mutatsiyalar B) genlar dreyfi C) populyatsiya tolqini D) alohidalanish 1060. Qaysi alohidalanish tur doirasidagi organizmlarning chatishmasligiga olib keladi? A) geografik alohidalanish B) biologik alohidalanish C) ekologik alohidalanish D) barchasi 1061. Bir tur doirasidagi organizmlaming har xil vaqtdagi jinsiy faolligi va jinsiy yetilishi bilan aloqador bolgan alohidalanish qaysi? A) geografik alohidalanish B) biologik alohidalanish C) ekologik alohidalanish D) etiologik alohidalanish
A) geografik alohidalanish B) biologik alohidalanish C) ekologik alohidalanish D) etiologik alohidalanish
A) geografik alohidalanish B) biologik alohidalanish C) ekologik alohidalanish D) etiologik alohidalanish
A) Ch.Darvin B) K.Linney C) J.B.Lamark D) J.Kyuve 1065. Evolutsiyaning harakatlantiruvchi kuchlari qaysi? 1.irsiyat, 2.yashash uchun kurash, 3.genetik avtomatik jarayonlar, 4.tanlanish, 5.populyatsuya tolqini, 6.ozgaruvchanlik, 7.genlar dreyfi. A) 1,2,3,4,6 B) 1,2,4,6 C) 2,3,4,5,6 D) 6,5,4,3,2,1
A) mikroevolutsiya va makroevolutsiya B) alohidalanish, migratsiya, populyatsiya to'lqini, genlar dreyfi, tabiiy tanlanish C) alohidalanish, migratsiya, populyatsiya to'lqini, genlar dreyfi, tabiiy tanlanish, mikroevolutsiya D) populyatsiya to'lqini, genlar dreyfi, tabiiy tanlanish
A) Arxipelag B) Divergensiya C) Arxeologiya D) Bionika 1068. Vidra qaysi sinf vakili hisoblanadi? A) yirtqichlar B) baliqlar C) sutemizuvchilar D) qushlar 1069. Qaysi tuzulish darajasi bo'linmaydigan manosini anglatadi? A) genofond B) individ C) populyatsiya D) dizruptiv 1070. Evolutsiyaning boshlangich birligi? Download 1,9 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish