Termodinamika va statistik fizika

F =  - k T \ n Z ( T , V ) .  
(3.161)
M akroskopik  sistemada  bosim  bajargan  ish  ifodasi 
6A  =  X ^ - d e , .  ) W i  = - p d V
dan
n d \ n Z  
Jrj19 ln Z
Р  = 1, 1 Г  = |‘ Т 1 Г  
<3-162>
yok i  (3.127)  yordam ida
P = - $ ) ,  
(3163)
ifodan i  topamiz.
B ir  qator  fizik  hodisalarni  tushuntirishda  Gibbs  term odin a­
m ik  potensiali  Ф (T,  p )  katta  rol  o'yn ayd i.  A g a r   sistem aning 
holat  funksiyasi  Z (T ,  p)  ni  topish  m um kin  bo'lsa,  u  holda
Ф ( Т , р )   =  - k T l n Z ( T , p )  
(3.164)
v a   sistema  hajm i  uchun
( д Ф )  
J r r d l n Z ( T , P )
( s ? ] .  
Tr 
№165)
ifodalar  olinadi.  Y u qorid a  olingan  ifodalardan  shu  narsa  k o 'ri- 
nadiki,  sistema  term odinam ik  kattaliklarini  hisoblashda  yagona 
kattalik  holat  funksiya  Z   ni  bilish  kifoyadir.