Termodinamika va statistik fizika

3
 
т  =   Tc
  da  ikkala  faza  orasidagi  farq  yo‘qoladi.
Ikkinchi  xil  faza  o 'tis h la r  m a te m a tik   n u q ta y i  n a za rd a n  
term odinam ik  kattaliklar  uchun  m axsus  nuqta  hisoblanadi.  Bu 
n u q ta   m avjudligini  bosim,  te m p e ra tu ra ,  hajm   va  sh u   kabi 
term odinam ik kattaliklar yordam ida tushuntirib bo'lmaydi. Shu 
sababli  ikkinchi  xil  faza  o'tishlarni  tushiuntirish  uchun  yangi 
m u sb at  ichki  p a ra m e tr  «tartib»  p a ra m e tri 
q
  kiritiladi.  Bu 
p a ra m e trn in g   tra d itsio n   term o d in am ik   k a tta lik la rd a n   farqi 
sh u n d ak i,  uni  n azariy ag a  «qo'l»  bilan  kiritilad i  va  u  tu rli 
fazalarda  qan d ay   q iy m atlar  qabul  qilishi  kerakligi  oldindan 
beriladi.  Ya’ni,  tartiblashm agan  fazada  ta rtib   param etri 
77
  =  0 
deb  olinadi.  Term odinam ik  potensiallar,  xususan,  Gibbs  ener- 
giyasi  Ф(T,  p, 
rj)
  shu  p aram etrg a  bog'liq  deb  olinadi.  K ritik 
nuqtadan  o'tishda  Ф(T,  p, 
ij)
 ning  uzluksiz  o'zgarishini  ta ’min- 
la sh   u c h u n   ta rtib la n g a n   fa z a d a   k r itik   n u q ta   y a q in id a  
17 
yetarlicha kichik qiym atlarni qabul qilishi kerak. Shuning uchun 
Ф(T,  p,  r/)ni  o'tish  nuqtasi  yaqinida,  y a ’ni  tartiblashgan  fazada 
T)
  ning  darajalari  bo'yicha  qatorga  yoyamiz: