Termodinamika va statistik fizika

5.17.  E rk in lik   darajalari  b o'yich a  k in e tik  
e n e rg iy a n in g   te n g   ta q sim o t  teo rem a si. 
V iria l teo rem a
M uvozanat  holat  klassik  statistik   nazariyasidagi  bir  q ato r 
m asalalar  Gibbs  statistikasining  um um iy  m asalalari  -   kinetik 
energiyani  erkinlik  darajalari  bo'yicha  teng  taqsim ot  va  virial 
teorem a  yordam ida  juda  sodda  yechiladi.  Energiyani  erkinlik 
d a ra jala ri  bo'yicha  teng  taqsim ot  qonunini  oldingi  m avzuda 
isbotladik,  h a r  bir  erkinlik  d arajasig a 
k T / 2
  energiya  to 'g 'ri 
kelishini  ko'rdik.
Bu  q o n u n iy a t  k la ssik   s ta tis tik   m e x a n ik a n in g   u m u m iy  
teorem asidan  xususiy  hoi  sifatida  kelib  chiqishini  ko'rsatamiz. 
Kanonik ansambl (o'zaro bog'lanm agan sistemachalar) bo'yicha 
ЭН
Г„  - —  kattalikning  fazaviy  o'rtachasini  k o 'rib   chiqamiz,  y a ’ni 
“r «
, 
J r | « d w   . J l; 
( г   н , . ,  
. .
= -9lr-a?t exp(r»H)dr' 
<5'97)
Bu  yerda  Г =  {q,.,