Termodinamika va statistik fizika

3.27. Termodinamik kattaliklarni statistik fizika 
metodi  bo'yicha hisoblash
M u v o z a n a td a g i  b e r k   s istem a  h o la tin i  a n iq lo v c h i  t e r m o ­
d in a m ik   k a tta lik la rn i  h isoblash da  y u q o rid a   o lin gan   m u h im  
fara zn i  qabu l  qilam iz:  «M a k rosk op ik   sistem aning  ichki  e n e r­
giya si  E  statistik   fizik a   m eto d i  asosida  hisoblangan  o ‘ rtach a 
e n e rg iy a s i  £  ga  te n g ».  Y a ’ni,  E  =   e .  Bu  y e rd a   G ib b sn in g 
k ichik  kanonik  taqsim otin i  qo'llash   natijasida  m u voza n atd a gi 
b e rk   m a k ro sk o p ik   sistem a n in g  ichki  e n e rg iy a s in i  hisoblash 
form ulasin i  olam iz:
11  O x irgi  5 -1 0   yillarda  fizikada  juda  katta  yutuqlarga  erishildi.  Jumladan, 
lazer yordamida va bug'latish y o ‘li bilan temperaturani 10“6 К  gacha pasaytirishga 
erishildi. Bu to ‘g ‘risida Boze  kondensat masalasida batafsil to ‘xtalib o ‘tamiz.
(3.159)
111

---

Entropiyani  hisoblash  uchun  (3.61)  ifodaga  asosan  sistem a­
ning  holat  funksiyasini  bilish  ye ta rli  ekan,  y a ’ni
S =  |  + fc ln Z (T ,V ).  
(3.160)
Erkin  energiya  F  =   E  -   TS  (3.160)  ga  asosan