Termodinamika va statistik fizika

vx  =  uy
  V,  = 
V2
  bo'lsa,
AS  = 2uR
 In 2. 
(3.97)
V aholanki,  gazlarni  boshidan  bir  xil  sh aro itd a  va  m iqdori 
bir  xil  deb  qarasak  bunday  farq  chiqmaydi.  B ir-biridan  to'siq 
bilan  ajratilgan  teng  hajm larni  egallagan,  teng  m iqdordagi  va 
bir  xil  te m p e ra tu ra d a g i  ideal  gazdan  ta sh k il  to pgan  ikkita 
sistem ani  qaraym iz.  To'siq  m avjud  bo'lganda  (3.92)ga  asosan
85

---

um um iy  entropiya  alohida  olinganiga  nisbatan  ikki  m arta  k atta 
bo'ladi.  To‘siqni  olib  tashlasak,  sistem a  bir  b u tu n   bo‘lib  2V 
hajm ni egallaydi va m olekulalar soni  2
N
 ga teng bo'ladi. Demak, 
(3.92)  ifodada 
v-*2v,  N—)2N
 va V-»2V alm ashtirishlarni  bajarish 
kerak.  B unday ikki xil  yo‘l bilan  hisoblangan um um iy entropiya 
yuqoridagi  natijadan  farqli  o‘laroq  bir-biridan  farq  qilmaydi.
B unday  ziddiyatning  paydo  bo ‘lishi,  y a ’ni  b ir  xil  gazlar 
aralashm asi  turli  gazlarning  aralashm asining  chegaraviy  holi 
emasligi  Gibbs  paradoksi  deyiladi.  Bu  paradoksni  Gibbs  hay- 
ratg a  soluvchi  intuitsiyani  ko‘rsatib  hal  qilgan