Termodinamika va statistik fizika


=14.  Exitropiyani  fen om en ologik   aniqlash



Download 8,37 Mb.
Pdf ko'rish
bet95/561
Sana22.09.2021
Hajmi8,37 Mb.
#182113
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   561
Bog'liq
65termadinamikastatistikfizikapdf (1)

3=14.  Exitropiyani  fen om en ologik   aniqlash
K arno  siklidan  farq  qiluvchi  qaytuvchi  va  qaytm as  doiraviy 
jarayonlarni ko'rib  chiqamiz va  ularga  termodinamikaning  ikkinchi 
qonunini  tatbiq  qilamiz.  Ammo  h a r  qanday  m urakkab jarayon­
larni  oddiy  jarayonlarga  olib  kelib,  tekshirish  mumkin.  Buning 
uchun eng  avvalo  (3.81)  tengsizlikni quyidagi  ko'rinishda yozaylik:
^  + ^ < 0 .  
(3.82)
31 
T2
Bu  yerda  ~Q
2
  =  Q
2
  <  0  deb yozdik.  (3.82) ga  Klauzius tengsizligi 
deb  yuritiladi.
Issiqlik m ashinasi h a r qaysisi o'z siklini bajaruvchi bir nechta 
ishlovchi  term odinam ik  sistem aga  ega  bo'lsa,  u  vaqtda  bunday 
m u rak k ab   siklning  h ar  biri  u chun  (3.82) ni  qo'llash  m um kin 
v a   b u n d a y   j a r a y o n l a r   u c h u n   te r m o d in a m ik a   ik k in c h i 
qonunining  m iqdoriy  ta ’rifi  quyidagi  ko'rinishni  oladi:
X f  * 0 . 
(3,83)
Q aytuvchi  m u rak k ab   jarayonlar  uchun
1 ^  = 0 
(3-84)
bo'ladi.
Faraz  qilaylik,  qandaydir  sistem a  m urakkab  doiraviy  qay­
tuvchi  siklni  bajarayotgan  bo'lsin.  Bu  siklning  konturi  ichida
82


tem p eratu ra  uzluksiz  ravishda  o‘zgarib  tursin.  B unday  siklni 
izoterma  va  adiabata  setkalari  bilan  kesib,  ularning  sonini  oshi- 
rib  borish  natijasida,  bu  k o n tu rlar qaraiadigan  konturga  qo'shi- 
lib  ketadi  va  bu  holda  (3.84)  ko‘rinishdagi  yig‘indidan  yopiq 
k ontur  bo'yicha  olingan  integralga  o'tamiz:
hosil  boiadi.  Shunday  qilib,  (3.85) dan  kelib  chiqadigan
tenglam a  qaytuvchi  jaray o n lar  uchun  term odinam ika  ikkinchi 
qonunining  yana  bir  ko'rinishi  bo'ladi.  Demak,  sistem a  entro­
piyasi 
S-
  holat  funksiyasi  va  uning  o'zgarishi  to'liq  differensial 
ekan.
T erm odinam ikaning  birinchi  va  ikkinchi  qonunlari  (3.12),
(3.86)ga  asosan  quyidagini  yozish  m umkin:
Ma’lumki,  bu  term odinam ikaning  asosiy  tenglam asidir.
Q aytuvchi jarayonlarda sistem a  bir holatdan ikkinchi holatga 
o 'tg an d a  (3.87) ga  k o 'ra   entropiyaning  o'zgarishini  hisoblash 
form ulasi
ko'rinishni  oladi.  Bu  ifodadan  entropiyaning  o'zgarishini  hisob­
lash  uchun  holatning  term ik   va  kalorik  tenglam alarini  bilish 
kerakligi  kelib  chiqadi.  K alorik  va  term ik   kattaliklarni  b o g '- 
lovchi  ((3.103)  ga  qarang)
Bu  ifodadan  va  entropiyaning  t a ’rifidan
(3.85)

Download 8,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   561




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish