Termodinamika va statistik fizika

fluktuatsiyasini  qarab  chiqaylik.  Faraz  qilaylik, 
к 
kvant  holat-
 
dagi  zarralar  soni  bo'lsin.  Zarralar  sonining  o'rtacha  kvadratik
 
fluktuatsiyasi
formula  yordamida  hisoblanadi.  Bu  yerda 
n k  muvozanatda 
efc
 
energiyali  holatdagi  zarralarning  o'rtacha  soni.
a)  Ferm i-gaz  uchun
_
 
___ __________________
l
________________
k 
ex p (ek - fj.) / k T + l'
285

---

Ferm i-gaz  zarralar  sonining  o’rtacha  kvadratik  fluktuatsiyasi
(Ankf   ~ nk(l -  n k), 
(7.67)
nisbiy  fluktuatsiyasi  esa 
6„k  = 
- 1
  bo'ladi
b)  Boze-gaz  uchun
_  
___ _____________
l
________________
Пк 
exp{£k -  j.i)/kT  -1 '
Boze-gaz  zarralar  sonining  o'rtacha  kvadratik  fluktuatsiyasi
(Ankf   =   n k(l + nk), 
(7.68)
nisbiy  fluktuatsiyasi  esa 
6Пк  =  
/1
 + —•  bo'ladi.
 
d)  Maksvell-Bolsman  gazi  uchun
*>  " * * > { * * ) •