Termodinamika va statistik fizika

Ko'pincha  fizik  kattaliklarni  o'lc’nash  uchun  asbob  strel-
 
kasining  chetlanishi  yoki  kvars  ipi^ing  burilishidan  foydala-
 
niladi.  Bu  holda  ip  yoki  strelka  fluktuatsiyasi  (issiqlikdan  h ara-
 
kat)  asbob  sezgirligini  chegaralaydi.  Strelkali  asbob  issiqlik
 
harakat  o'rtacha  energiyasi 
k T / 2   ga  teng  bo'lgan  bitta  aylanma 
erkinlik  darajasiga  ega  deb  hisoblab,  strelkaning  tasodifan
 
chetianish  kattaiigini  baholash  mumkin.  Ip  yoki  strelka  m uvo­
zanat  hoiat  atrofida  kichik  tebranishni  bajaradi.  Tebranishnmg
 
o'rtacha  kanetik  energiyasi  uning  o'rtacha  potensial  energiya-
 
siga  teng  bo‘ladi,  y a ’ni
(7.70)
—— — 
у  2
uchun  AV
2
  = — ,  natijada  temperaturaning  o'zgarishi