Termodinamika” fanidan o`quv- uslubiy majmua

Turbinaning quvvati. Bug’ turbinalarida turbina qanotlari hosil qiladigan ichki (indikator) quvvat N, hamda turbina valida olinadigan effektiv quvvat N_ebo’ladi.
Agar ichki quvvat isroflarsiz ishlaydigan ideal turbina hosil qiladigan quvvat N₀ bilan taqqoslansa, u holda doimo N_i0 ichki isroflar kattaligicha kichik bo’ladi.
SHu bilan bir vaqtda effektiv quvvat ichki quvvatdan mexanik isroflarga sarflangan quvvat N_mkattaligicha kichik bo’ladi.
N_e=N_i—N_M
Turbinaning f.i.k. Ichki nisbiy f.i.k. turbinadagi ichki isroflarni hisobga oladi va ushbug’ nisbatdan aniqlanadi:
_0i=N_i/N₀
Nisbiy effektiv f.i.k. _0emexanik isroflami hisobga oladi va quyidagi nisbatdan aniqlanadi:
_0e=N_e/N₀
Bug’ ikkala koeffitsiyentlar nisbiy koeffitsiyentlar deyiladi, chunki ularning qiymati ideal dvigatelga nisbatan aniqlanadi.
Termodinamikaning ikkinchi qonuniga ko’ra ideal tsiklning termik f.i.k. _t<1 ekanligini e’tiborga olsak, u holda real mashinaning absolyut f.i.k. nisbiy f.i.k. dan kichik bo’ladi:
_abs=_t_nis
"Absolyut" indeksini olib tashlasak, real dvigatellar uchun f.i.k. ning qiymati olinadi:
_i=_0i_t; _e=_0e_t
F.i.k. dvigatelning takomillashganlik darajasini ko’rsatadi, turli dvigatellarni bir—biriga taqqoslashga va ularni takomillashtirishga imkon beradi.
Turbinadagi bug’ning sarfi. Bug’ turbinasining tejamliligi bir tomondan uning f.i.k. bilan, ikkinchi tomondan esa elektr energiya birligiga bug’ning sarflanishi (bug’ning nisbiy sarfi) bilan xarakterlanadi. Nisbiy sarfhi aniqlash uchun generator klemmalaridan olinadigan elektr quvvat N_e dan foydalaniladi.
Bug’ nisbiy sarfining (kg/(kVtsoat) yoki kg/kj hisobidagi) ishlab chiqarilgan elektr quvvat birligiga nisbati quyidagiga teng:

yoki

bug’ erda D — bug’ning sekundlik sarfi, kg/sek.