IV. Maksimal yuklanish. Rm -Vaqtning ma’lum oralig‘idagi o‘rtacha quvvatning eng katta qiymati.
Maksimal yuklanish - vaqtni u yoki bu davrida ma’lum bir kutilayotgan tezlikda hosil bo‘lishi bilan xarakterlanadi.
Davomiyligi bo‘yicha ikki xil maksimal yuklanish bo‘ladi.
Elektr ta’minlash tarmoqlarida sistema elementlarini qizishi va maksimal quvvat isrofgarchiligi bo‘yicha tanlashda, turlicha vaqt davomiligi bo‘yicha (10,15,30,60,120 min) maksimal uzoq yuklanish.
Tarmoqlardagi kuchlanish tebranishini tekshirish uchun, kontaktli tarmoqlardagi kuchlanish yo‘qolishini aniqlash uchun, tarmoqlardagi elektr dvigatellarni o‘z-o‘zidan ishga tushish sharoitini tekshirish uchun, saqlagichlarni tanlash uchun, maksimal tokli rele himoyasini ishga tushish tokini hisoblash uchun qiska muddatli davomiyligi 1÷2 sek maksimal yuklanish kerak bo‘ladi.
V.Hisobiy yuklama. Ruhsat etilgan hisobiy yuklama deb shunday uzoq vaqtli o‘zgarmas yuklamagaga aytiladiki bu yuklama kutilayotgan o‘zgaruvchan yuklamaning eng og‘ir issiqlik ta’siriga ekVivalentdir. (o‘tkazgichning maksimal qizish t° ga, yoki uning izolyasiyasini issiqlik bo‘yicha yoyilishiga)
YUklama grafiklarini koeffitsientlari 1. Ishlatilish koeffitsienti Kia - deb aktiv quvvatning o‘rtacha qiymatini uni nominal qiymatining nisbatiga aytiladi.
2. Har xil rejimda ishlovchi elektr iste’molchilari guruhlari uchun o‘rtacha hisoblangan Kia quyidagi ifoda bilan aniqlanadi.
YUklamaning aktiv quvvat bo‘yicha individual (xususiy) grafigida Kia quyidagicha lanadi.
Xuddi shu usulda quyidagi koeffitsientlar aniqlanadi:
2.Ulanish koeffitsienti.
Ulanish koeffitsienti deb iste’molchini davr sikldagi ulanib turish vaqtini butun davr vaqtiga nisbatini aytiladi.
Bir guruh iste’molchilar uchun ulanish koeffitsienti deb shu guruhga kiruvchi iste’molchilarning ulanish koeffitsientlarining o‘rtachasiga aytiladi va quyidagi ifoda bilan aniqlanadi.
Ulanish koeffitsienti texnologik jarayon xarakteriga bog‘lik bo‘ladi.
3. YUklanish koeffitsienti.
kyu- yuklanish koeffitsienti deb xaqiqiy iste’mol qilayotgan o‘rtacha aktiv quvvat qiymatini Ro‘r. (sikl davomidagi ulanib turish vaqtidagi quvvat) nominal quvvat nisbatiga aytiladi.
SHunga o‘xshash
YUqorida keltirilgan grafik uchun
k3 a - iste’molchining ish vaqtida quvvat qabul qilish darajasini ko‘rsatadi.
4. YUklama grafigini forma koeffitsienti
kf i ,Kfi - ma’lum vaqt orasida iste’molchi qabul qilayotgan tokning o‘rta kvadratik qiymati yoki elektr iste’molchilar guruhining o‘rta kvadratik tokini xuddi shu vaqt mobaynidagi o‘rta qiymatiga nisbatiga aytiladi.
Kf - grafikning vaqt bo‘yiga bir xil emasligini xarakterlaydi. Vaqt bo‘yicha yuklama o‘zgarmagan taqdirda Kf= 1 bo‘lgan eng kichik qiymatni qabul qiladi.
5. Maksimum koeffitsienti
Kta- deb hisobiy aktiv quvvatning ko‘rilayotgan vaqt mobaynidagi o‘rta yuklamaga nisbatiga aytiladi.
Kma - odatda yuklamalarning guruhiy grafik uchun topiladi.
Kma- ni qiymati pef va guruh elektr iste’molchilarini energiya qabul qilish rejimini xarakterlovchi qator koeffitsientlarga bog‘liq.
b.Talab koeffitsienti
Ks- deb (loyixalash paytida) yoki qabul qilayotgan (ish sharoitida) aktiv quvvatni nominal quvvatini nisbatiga aytiladi.
Talab koeffitsientni qiymati sanoatni har xil tarmoqlari uchun ish tajribalaridan aniqlanadi.
YUqorida keltirib chiqarilgan nisbatlardan quyidagini xosil qilamiz.
7. YUklama grafigini to‘ldirish koeffitsienti
Kzga deb ko‘rilayotgan vaqt mobaynidagi aktiv quvvatni o‘rta qiymatini maksimal qiymatini nisbatiga aytiladi.
Agar hisobga olinsaki Rsh umuman olganda Rr ga teng deb u holda Kz ga K m g ga teskari kattalik hisoblanadi.
Kz g ni qiymati ma’lumotnoma adabiyotlaridan olinadi.
8.YUk maksimumlarining har xil vaqtli koeffitsienti
Krm a - deb elektr ta’minoti sistemasini tuguni qabul qilayotgan aktiv yakuniy hisobiy quvvatini xuddi shu tugunga kiruvchi alohida guruh elektr iste’molchilarini aktiv quvvatlarini hisobiy maksimumlarini yig‘indisini nisbatiga aytiladi.
Kr m - alohida iste’molchilar guruhini yuklama maksimumlarini vaqt bo‘yicha farq qilishni xarakterlaydi.
Elektr iste’molchilarning effektiv soni.
Elektr iste’molchilarni effektiv soni deyilganda shunday bir xil quvvatli va ish rejimi bo‘yicha bir xil turli iste’molchilarni soniga aytiladiki aniqlangan hisobiy yuklamaning miqdori har xil quvvatli va har xil ish rejimidagi ishlagan iste’molchilarning hisobiy yuklamaning miqdoriga teng.
nef - hisoblashni soddalashtirilgan usullar
1. Agar guruhda 4 va undan ortiq iste’molchilar bo‘lsa va
guruh uchun bo‘lsa pef xakikiy n ga teng bo‘ladi.
Kuvvati guruhdagi iste’molchilarining umumiy quvvatidan 5% kam bo‘lgan iste’molchilarni quvvatini hisobga olmasa ham bo‘ladi.
2. Agar m > 3 va Ki a ≥ 0,2 bo‘lsa
Agar bu ifoda bilan hisoblangan nef haqiqiy n dan katta bo‘lsa u holda nef = n deb qabul qilish kerak.
