Termiz davlat universiteti "umumiy pedagogika" kafedrasi umumiy pedagogika fanidan

Tayanch tushunchalar lug„ati: 
Shaxs - konkret kishi, ya'ni, muayyan jamiyatning a'zosi bo‗lib, u psixologik jihatdan taraqqiy 
etgan, o‗z xususiyatlari va xatti-harakatlari bilan boshqalardan ajralib turadi. 
Individ (lotincha ―individium‖) - bo‗linmas, alohida shaxs, yagona ma'nolarini anglatadi. 
Individuallik - tarbiya jarayonini amalga oshirishda bolaning shaxsiy xususiyatlari va yashash 
sharoitlarini chuqur bilish hamda hisobga olish. 
Rivojlanish – shaxsning fiziologik va intellektual o‗sishida namoyon bo‗layotgan miqdor va sifat 
o‗zgarishlarning mohiyatini ifoda etuvchi murakkab jarayon. 
Faoliyat - inson tomonidan tabiiy va ijtimoiy hayotni maqsadga muvofiq o‗zgartirishga 
yo‗naltirilgan ijtimoiy-tarixiy turmushning o‗ziga xos shakli. 
Yosh xususiyatlari - muayyan bir yosh davriga xos bo‗lgan anatomik, fiziologik (jismoniy) va 
psixologik xususiyatlar.
Ijtimoiylashuv –ijtimoiy munosabatlar jarayonida faol ishtirok etishi asosida 
shaxsning hayot va ishlab chiqarish jarayoniga moslashuvi bo‗lib, uzoq davom 
etadigan murakkab jarayon. 
Test topshiriqlari: 
1.
Shaxsning rivojlanishida muhim ahamiyatga ega individual 
xususiyatlariga berilgan to‗g‗ri ta'rifni belgilang: 
A) shaxs rivojlanishidagi umumiylik; 

---

V) shaxs rivojlanishidagi o‗ziga xoslik; 
S) tarbiya jarayonini amalga oshirish; 
D) o‗quvchilarning yosh va pedagogik-psixologik xususiyatlariga 
asoslanish; 
ye) barcha javoblar to‗g‗ri. 
2.
Nima uchun V-VII ba'zi o‗quvchilarning o‗zlashtirishi va intizomi 
susayadi? 
A) sinf rahbari va o‗qituvchilar ularga boshlang‗ich sinfdaginga 
qaraganda kam e'tibor beradi; 
V) o‗quvchilar o‗qishning yangi talablari va sharoitiga o‗rganmagan 
yoki tayyor emaslar; 
S) boshlang‗ich sinf o‗quvchilari rivojlanishida V sinfda o‗qish uchun 
zarur bo‗lgan masalalarga e'tibor berilmagan; 
D) mazkur davrda o‗quvchilarning rivojlanishi ularning yosh 
xususiyatlariga bog‗lik; 
E) barcha javoblar to‗g‗ri. 
Adabiyotlar 
1.
Barkamol avlod – O‗zbekiston taraqqiyotining poydevori. –Toshkent, 
Sharq nashriyot-matbaa konserni, 1998.
2.
Pedagogika (A.Munavvarovaning umumiy tahriri ostida). – Toshkent, 
O‗qituvchi, 1996.
3.
Tursunov I., Nishonaliev U. Pedagogika kursi. –T.: O‗qituvchi, 1997.
4.
g‗oziev E. Psixologiya (Yosh davrlari psixologiyasi). _T.: O‗qituvchi, 
1994.
Shaxs shakllanishi bir kator omillarning mavjudodligiga boglik. Ushbu 
omillar kuyidagi rasmda aks ettirilgan ( 1 –rasm)