Termiz davlat universiteti topografiya asoslari va kartografiya


Yer yuzasidagi nuktaning balandligi



Download 1,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet34/114
Sana16.09.2021
Hajmi1,41 Mb.
#176049
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   114
Bog'liq
topografiya asoslari va kartografiya

Yer yuzasidagi nuktaning balandligi. 
Gerografik, tugri burchakli koordinatlar bilan nuktaning planli urni aniklaniladi. Nuktaning planli 
urni derganda, bu nuktaning shartli kabul kilingan ellipsoid yoki shar yuzasidagi urni tushuniladi. 
Xakikatda esa nukta err ellipsoidi yuzasida emas, balki yerning tabiiy (fizik) yuzasida joylashgan 
nuktaning urnini aniklash uchun uning boshlangich satxiy (geroid) yuzasidan balandligini xam 
e'tiborga olish zarur. Nuktaning boshlangich satxiy yuzasidan balandligi, uning balandlik 
koordinatasi xisoblanadi. 
ERr yuzasidagi nuktaning balandligi, shu nuktadan satxiy yuzaga tushurilgan tik chizik 
uzunligiga terngdir. Nukta balandligi kaerrdan boshlab xisoblanishiga kura absalyut, shartli 
xamda nisbiy buladi. 
ERr yuzasidagi nuktaning absalyut balandligi okeran yoki derngiz satxiga nisbatan xisoblanadi. 
Nuktaning absalyut balandligi N, bilan berlgilanadi. 
Odatda xar bir mamlakat terrritoriyasidagi nuktalarning absalyut balandliklari, shu mamlakat 
terrritoriyasida joylashgan biron bir derngiz satxiga nisbatan aniklaniladi. 
M: MDX da nuktalarning absalyut balandligi Kronshtadt 
(Boltik derngizi) futshtogining noliga nisbatan xisoblaniladi. Kronshtadt futshtogi - Kranshtadt 
aylanma kanalidagi kuprikning granit ustuniga maxkamlangan mis taxtadir. Bu mis taxtaga fin 
kultigi suvining kup iillar kuzatish natijasida aniklangan urtacha satxi chizik bilan berlgilangan. 
Bu chizikka futshtok noli deryiladi. 
Agar biron -bir joyda nuktalar balandligini Boltik derngizi satxiga nisbatan aniklash mumkin 
bulmasa, ya'ni nukta balandligi aniklanayotgan joyda absalyut balandligi ma'lum bir nukta 
bulmasa shu joydagi biron nuktaning balandligi ma'lum bir mikdorga terng derb kabul kilinadi 
va bu nuktaga nisbatan boshka nuktalarning balandligi aniklaniladi. Bu nuktalarning balandligi 
shartli balandlik xisoblanadi. Nuktalarning shartli balandligi N1 bilan berlgilaniladi. 
ERр юзасидаги нукталарнинг абсалют ёки шартли баландликлари фарки нисбий баландлик 
дerйилиб, у  h билан бerлгиланади. 
Нуктанинг нисбий баландлиги мусбат ёки манфи булиши мумкин. 
А. нуктанинг абсалют, яъни дerнгиз сатхига нисбатан баландлиги 
Н
А
,
В
 
 
нуктани ки эса Н
в
 чизик узунлигига тerнгдир. 
А.  нуктанинг  шартли,  яъни  кул  сатхига  нисбатан  баландлиги  HU  ,В  нуктанинг  шартли 
баландлиги эса №в чизик узунлигига тerнг. 
А ва В нукталарнинг баландликлар фарки яъни бу нукталарнинг нисбий 
 баландлиги  (h
AB
  )  -  В.  нуктанинг  баландлиги  (Нв)  дан  А  нуктанинг  баландлиги  (Нд)  ни 
айрилганига тerнг, яъни h
АВ
=
Н
В
-
 Н
А

А нуктанинг В нуктага нисбатан баландлиги эса h
АВ
 

A
- Н
B
. В.нуктанинг А нуктага нисбатан 
баландлиги  мусбат 
(+), 
А. 
нуктанинг В. нуктага 
нисбатан 
баландлиги 
эса 
манфий (-) дир. 
 

Download 1,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   114




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish