Termiz davlat universiteti topografiya asoslari va kartografiya



Download 1,41 Mb.
Pdf ko'rish
bet37/114
Sana16.09.2021
Hajmi1,41 Mb.
#176049
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   114
Bog'liq
topografiya asoslari va kartografiya

MASShTAB 
Yer yuzasidagi chiziklar gorizontal proerktsiyasining kogozda kichraytirilish darajasiga masshtab 
deryiladi. Terkis joydagi chizikning gorizontal proerktsiyasi, uning err yuzasidagi (xakikiy) 
uzunligidan kam fark kiladi. Shuning uchun soddalashtirib, masshtab err yuzasidagi chizikning 
kogozda kichraytirish darajasidir deryish xam mumkin. Masshtabni son , suz va chizik bilan 
ifodalash mumkin. Son bilan ifodalangan masshtab sonli masshtab deryiladi. Sonli 1 masshtab 
kasr    tarzida berriladi.Kasrning suratida 1; maxrajida kichraytirish darajasi (M) yoziladi. 
M:        1G`5.000,    1G`25000   va   x.k   bularni   kuyidagicha   xam   yoziladi: 1:5.000,1:10.000, 
1:25.000 va x.k. Masshtabni suz bilan xam ifodalash mumkin.Bunda karta yoki plandagi 1 sm 
masofa err yuzasida kanchaga terng ekanligi suz bilan berriladi. 
M:  Kartaning masshtabi  1:5.000 bulsa, kartadagi  1  sm joyda 50 m. ga, 1:10.000 bulsa-kartadagi 
1 sm joyda 100 m ga terng deryiladi va x.k. 
Masshtabning mayda yoki yirikligi uning kichraytirilish darajasi bilan aniklaniladi. 
M:  1:    10.000 masshtab 1: 5.000 masshtabga nisbatan 2 marta 1: 25:000 masshtab esa 1:10.000 
m -bli kartaga nisbatan 2,5 marta mayda va x.k. 
Kartada tasvirlangan terrritoriyaning katta-kichikligi xam karta masshtabning kichraytirilishi 
darajasiga karab aniklaniladi. M: 1:50.000 m-bli kartada 1:25:000 m-bli kartaga Karaganda 4 
barobar katta terrritoriya, 1:25.000 m-bli kartada esa 1:100.000 m-bli kartaga Karaganda 16 
barovar kichik terrritoriya tasvirlanadi. Masshtab grafik shaklda ifodalansa chizikli masshtab 
deryiladi. Chizikli masshtab, odatda bitta yoki ikkita bir-biriga paralerl tugri chizikdan iborat bulib, 
bu chiziklar ma'lum uzunlikdagi kersmalarga bulinadi. Bu kersmaga masshtab asosi deryiladi. 
Odatda masshtab asosi 1 yoki 2 sm ga terng buladi. Kersmalar ustiga shu kersmalarning yer 
yuzasida kanchaga terng ekanligi yozib kuyiladi. Chizikli masshtabning chap tomonidagi birinchi 
kersim terng un bulakka bulinadi. Bu bulaklarning xar biriga shu masshtabning grafik anikligi 
deryiladi. 
M: Berrilgan masshtabning asosi 1 sm bo’lib, u yer yuzasidan 250 m. ga, kichik bo’lagi esa 1 mm 
bo’lib yer yuzasida 25 m. ga terngdir.   

Download 1,41 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   114




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish