Termiz davlat universiteti texnika fakulteti

Odam tashish
 

---

172 
 
 
Yuk  avtomobilining  yukxonasida  odam  tashish  “S”  toifasidagi  transport  vositalarini 
boshqarish huquqiga ega bo’lgan, odamlar soni kabinadagilarni ham qo’shib hisoblaganda 8 nafardan 
ortiq bo’lganda esa “S” va “D” toifasidagi transport vositalarini boshqarish huquqiga ega bo’lgan va 
shu toifadagi transport vositalaridan birini 3 yildan ortiq boshqargan haydovchilar tomonidan amalga 
oshirilishi kerak. 
 
Eslatma: Harbiy haydovchilarning yuk avtomobillarda odam tashishga yo’l qo’yish  Mudofaa 
vazirligi tomonidan belgilangan tartibda amalga oshiriladi. 
 
Odam  tashish  uchun  mo’ljallangan  yuk  avtomobili  yukxonasi  bortining  balandligidan  30 
santimetr  pastda  joylashgan  o’rindiqlar  bilan  jihozlanishi,  ikki  yon  va  orqa  botdagi  o’rindiqlar 
mustahkam suyanchiqqa ega bo’lishi kerak. 
 
Tashiladigan odamlar soni jihozlangan o’rindiqlar sonidan oshmasligi kerak. 
 
Harakatni boshlashdan oldin haydovchi yo’lovchilarga avtomobilga chiqish, undan tushish va 
unga joylashish tartibi haqida  tushuntirish berishi kerak. 
 
Haydovchi  harakatni  boshlashdan  oldin  yo’lovchilarni  xavfsiz  tashish  sharoiti 
tahminlanganligiga ishonch hosil qilishi kerak. 
 
Odam tashishga moslashtirilmagan yuk avtomobillarning yukxonasida faqat yukni olish uchun 
borayotgan yoki uni kuzatib borayotgan shaxslarning bo’lishiga yo’l qo’yiladi, bunda ular bortlardan 
pastda joylashgan o’rindiqlar bilan tahminlanishlari kerak. 
 
Avtobuslarda  yoki  furgon  yukxonali  yuk  avtomobillarida  bolalarni  tashishda  katta  yoshli 
kuzatib  boruvchi  shaxs,  bortli  yuk  avtomobilining  kuzovida  tashishda  esa  kamida  ikki  nafar  katta 
yoshli kuzatib boruvchi shaxs bo’lishi shart. Bunday transport vositalarining oldi va orqa tomoniga 
“Bolalar guruhini tashish” taniqlik belgisini qo’yish kerak. 
 
Haydovchi  transport  vositasi  to’la  to’xtagandan  keyin  odamlarni  tushirishi  va  chiqarishi, 
eshiklar yopilgandan so’nggina harakatlanishni boshlashi va to’la to’xtamaguncha ularni ochmasligi 
shart. 
Odamlarni tashish quyidagi hollarda tahqiqlanadi: 
Avtomobilning kabinasidan tashqarida (bortli yuk yoki furgon yukxonali avtomobillarda odam 
tashishdan tashqari); 
Traktorlar va boshqa o’zi yurar mashinalar, yuk tashiladigan tirkamalar, tirkama – uycha, yuk 
mototsikllari yukxonasida; 
Mototsikllarning konstruktsiyasida  ko’zda tutilgan joylardan tashqarida; 
12  yoshga  to’lmagan  bolalarni  mototsiklning  orqa  o’rindig’ida,  shuningdek  yengil 
avtomobilga  bolalarni  ushlab  turuvchi  maxsus  qurilma  o’rnatilmagan  bo’lsa,  uning  oldingi 
o’rindig’ida; 
  12  yoshga  to’lmagan  bolalarni  hisobga  olmaganda  transport  vositasining  texnik 
tavsifnomasida ko’zda tutilgan miqdordan ortiq. 
Bunda  transport  vositasining  haqiqiy  vazni  uni  ishlab  chiqargan  korxona  belgilagan  ruxsat 
etilgan to’la vazndan ortmasligi kerak.  

---

173