Termiz davlat universiteti professor A. N. Ro’ziev nomidagi «Geografiya»


Gerografik ob'erktlarni jamlab (umumlashtirib) tasvirlash



Download 2,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet142/171
Sana29.12.2021
Hajmi2,61 Mb.
#81360
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   171
Bog'liq
topografiya asoslari va kartografiya

Gerografik ob'erktlarni jamlab (umumlashtirib) tasvirlash 
Aloxida 
tasvirlangan 
ob'erktlarni 
barga 
jamlab 
tasvilashda 
umumlashtirishning  roli  katta.  Kartalardagi  ba'zi  ob'erktlar  mayda 
masshtabdagi  kartalarga  utganda,  aloxida  ajratib  tasvirlash  mumkin 
bulmasdan jamlab tasvirlashga tugri kerladi. 
Masalan:  Toshkernt  shaxrining  1:100.000  masshtabli  kartasida  yirik 
kvadratlar  saklanadi,  1:1000.000  masshtablisida  esa  shaxarning  umumiy 
chergarasi  saklanadi,  bundan  xam  mayda  masshtabli  kartalarda  esa  fakat 
punson bilan kursatiladi. 
Yirik  masshtabli  kartalarda  oltin  zapasi  bulgan    xavzalar  tasvirlansa, 
mayda masshtabli kartalarda esa u shartli berlgi bilan uzgartiriladi. 
Ba'zi siyosiy-ma'muriy kartalarda axoli yashaydigan joylar kursatiladi-yu, 
lerkin  ularning  ba'zi  birlari  aloka  yullari  bilan  boglanmaydi. 
(gernerralizatsiyada aloka yuli tushirilib koldiriladi). Bunday xollarda, albatta, 
aloka yul bilan boglanish kerrak. 
Kichkina  kul  kartada  tasvirlanmasligi  xam  mumkin,  chunki  karta 
masshtabiga tugri kerlmasligi uchun, shuni esdan  chikarmaslik kerrakki bu 
kuldan  yirik  bir  daryo  okib  chikadi,  shu  sababli  bu  kulni  albatta  tushirish 
kerrak. 


 
 
 
161 
Gernerralizatsiya kilishda  kartadagi  geromertrik  aniklik  bilan gerografik 
muvofiklik  tugri  kerlaverrmaydi.  Odatda,  err  yuzasidagi  xamma  ob'erktlar 
kartada anik uz urnida, shakli va kattaligi uzgarmagan bulishi, ular orasidagi 
masofalar  masshtabga  tugri  kerlishi  kerrak.  Ayniksa,  geromertrik  aniklik 
davlat chergaralarini tasvirlash, proerktlash kartalarini tasvirlashda katta rol 
uynaydi.  
Odatda  geromertrik  aniklik  yirik  masshtabli  topokartalarda  saklanadi. 
Chunki  bu  kartalardan  foydalanib  loyixalash,  ulchash  ishlari  anik  olib 
borilishi kerrak. Mayda masshtabli kartalarda geromertrik aniklikka nisbatan 
gerografik muvofiklik yukori turadi. 
 
Tayanch suzlar 
Gernerralizatsiya,  kartaning  masshtabi,  takkoslash,  saralab  tasvirlash, 
kartaning maksadi, kartaning mazmuni,  xududlarning uziga  xos gerografik 
xususiyatlarini  xisobga  olish,  konturlarini  umumlashtirish,  mikdor 
kursatgichlarini  umumlashtirish,  sifat  kursatgichlarini  umumlashtirish, 
maydonlarni umumlashtirsh, gerografik ob'erktlarni jamlab tasvirlash. 

Download 2,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   171




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish