Termiz davlat universiteti metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish asoslari

1)
 
O’lchash asboblari. 
2)
 
O’lchash uskunalari. 
3)
 
O’lchash tizimi. 
4)
 
O’lchash majmuasi. 
O’lchash ishlari asosan asbob-uskunalar yordamida amalga oshiriladi va 
ular quyidagi turlarga bulinadi: 
1.
 
Kursatuvchi asboblar - kattaliklarni O’lchash vaktida natijalar 
shkalaning kursatishidan olinadi. Masalan, o’zish mashinalari, termometrlar, 
torsion tarozi va xokazo. 
2.
 
Solishtiruvchi asboblar - sinov yuli bilan olingan natijalarni ulchov 
yoki etalon bilan solishtirish natijasida xosil kilinadi. Masalan, tarozilarda 
kadoklash bilan massani aniklash. 
3.
 
O’ziyozar asboblar - ulchanayotgan kattalikni avtomatik ravishda 
xarakatdagi tasmaga yozib turadi. - Masalan, termograf, gigrograf, 
kardiagramma va xokazo. 
4.
 
Yiguvchi asboblar - vakt davomida ulchanayotgan kattaliklarni jamlab 
kursatadi. Masalan, gazlamalarning suv, xavo Utkazuvchanligi va xokazo. 
5.
 
Boshkaruv asboblari - texnologii jarayonda urnatilgan kattalikni 
avtomatik ravishda boshkarib turadi. Masalan, kuritish uskunasi AK-2 
xaroratni 105+2°S da boshkaradi. 
O’lchash uskunalari-bir
joyda joylashgan bir kancha kattaliklarni 
O’lchash. Masalan: elektrotexnik materiallarning solishtirma karshiligini - 
ulchaydigan yoki paxta tolasining uzunligini aniklashda ishlatiladigan 
uskunalardir. 
O’lchash
 
/yamzil/m-ishlatilish MAQSADI buyicha 3 xil buladi: 
a) 
xabar beruvchi O’lchash tizimi; 
b) 
nazorat kiluvchi O’lchash tizimi; 
v) 
boshkaruvchi O’lchash tizimi. 
O’lchash majmuasi-asossh
va yordamchi O’lchash vositalari va EXM • bilan 
«O’lchash, axborot berish tizimida» anik masalani bajaradi. '