Termiz davlat universiteti iqtisodiyotva menejment kafedrasi

Aniqlang:Iste’molini, tovarlarning umumiy fizik hajm indeksini.
Aholi jon boshiga iste’mol tovarlar darajasi indeksini.
21.13-Masala.O’zbekiston Respublikasi davlat statistika qo’mitasi ma’lumoti: aho-lini shifokorlar va kasalxonadagi o’rinlar bilan ta’minlash bo’yicha:

Ko’rsatkichlar	Yillar
	1995	2000	2001	2002	2003	2004
SHifokorlar soni, ming kishi	74.7	81.5	81.4	81	80.4	77.9
O’rta tibbiyot xodim-lari, ming kishi	246.8	259.7	263.1	265.9	265.3	266.0
Kasalxonadagi jami o’rinlar soni, ming dona	177.5	138.6	140.1	147	146.7	142.9
Doimiy aholi soni, ming kishi	22906.5	24813.1	25115.8	25427.9	25707.4	26021.3

Hisoblang: SHifokorlar va o’rta tibbiyot xodimlari soni dinamikasini;
Kasalxonadagi o’rinlar soni dinamikasini;
Aholini (10000 kishi) vrachlar bilan ta’minlanishini;
Aholini (10000 kishi) o’rta tibbiyot xodimlari bilan ta’minlanishini;
Aholini (10000 kishi) kasalxonadagi o’rinlar bilan ta’minlanishini.
21.14-Masala.CHorakda pul daromadlarining o’sishi 96%ni tashkil etdi. SHu davr-da oziq-ovqatlarga qilingan xarajatlar 93%ni tashkil etdi.
Hisoblang: bu ikki ko’rsatkichlar orasidagi elastiklik koeffitsiEntni.
21.15-Masala.O’zbekiston Respublikasida oliy ma’lumotli va o’rta maxsus muta-xassislar tayyorlash to’g’risida ma’lumotlar mavjud:

Ko’rsatkichlar	Yillar
	1995 1996	2000 2001	2001 2002	2002 2003	2003 2004	2004 2005
Oliy o’quv yurtlari: O’quv muassasalari soni	58	61	61	61	62	63
Talabalar soni, ming kishi	192,1	183,6	207,2	232,3	254,4	263,6
Qabul qilinganlar soni, ming kishi	23,3	44,7	50,6	54,7	61	59,3
O’rta maxsus bilim yurtlari soni	252	481	531	606	682	892
Talabalar soni, ming kishi	194,8	324,1	446,1	546	684	788,1
Qabul qilinganlar soni, ming kishi	67,4	106,6	222,4	236,5	256,2	323,5
Kasb-hunar kollejlari soni	-	241	303	414	533	827
Talabalar soni, ming kishi	-	59525	216762	366927	531620	77562
Akademik litseylar soni	-	46	47	51	54	65
Talabalar soni, ming kishi	-	9771	17516	20536	26236	30471
Doimiy aholi soni, ming kishi	22906,5	24813,1	25115,8	25427,9	25707,4	26021,3

Hisoblang:Asosiy ko’rsatkichlar dinamikasini (zanjirli va bazis usullarida);Har 10000 aholiga to’g’ri keladigan talabalar soni;Qisqacha xulosa qiling.


TAVSIYA QILINGAN ADABIYOTLAR

1. 
   Nabiyev H.G.’,Nabiyev D.H. Iqtisodiy statistika. Darslik. T.: “Aloqachi”, 2008, 461-483 b.
   
2. 
   Soatov N.M., Nabiev H.G’., Nabiev D.H.,Tillaxo`jayeva G.N. Statistika Darslik,T, 2011.499-513b
   
3. 
   Аbdullаyеv S., Tоshmаtоv Z.Х. Iqtisоdiy stаtistikаdаn prаktikum. – T. “IQTISOD-MOLIYA”, 2009, Хo‘jаqulоv Х., Muhrumbаyеvа M.S. 147-157 bеt.
   
4. 
   Аюбжонов А.Ҳ., Маматқулов Б.Х., Сайфуллаев С.Н.. Статистика фанидан амалий машғулотларни ўтказиш учун ўқув қўлланма. – Т.: ТДИУ, 2011.199 – 206 бет.
   
5. 
   Статистика. Учебник. /Под ред. И.И. Елисеевой. – М.: Проспект, 2010.357– 363 стр.
   

3. MUSTAQIL TA’LIM MASHG’ULOTLARI

T/r	Mavzu nomlari	soat	Talaba mustaqil ishi mavzusi va mazmuni	Hisobot shakli
2-modul. Iqtisodiy statistika
13	Milliy hisoblar tizimi – iqtisodiy statistikaning asosiy uslubi, asosi va markaziy bo’limi	2	YAIM – milliy hisoblar tizimining markaziy ko’rsatkichi. Uni hajmini oshirish usullari.	Referat
		2	Turli iqtisodiy sektor va tarmoqlarda ishlab chiqarish hisoblamalarini qo’llash	Masalalar ishlash
14	Aholi statistikasi	2	Aholi soni va tarkibi, uni statistik o’rganish.	16-18-betlar masala ishlash
		2	Aholi haqidagi statistik ma’lumot manbalari.	Ko’rgazmali qurollar
15	Mehnat bozori statistikasi	1	Bandlilik va ishsizlik statistikasi.	Taqdimot slaydlari
		1	Iqtisodiyot tarmoqlarida band bo’lgan xodimlar soni va tarkibi statistikasi	Alohida mavzularni mustaqil o’rganish
16	Milliy boylik statistikasi	2	Milliy hisoblar tizimida iqtisodiy aktivlar va ularni tarkibini statistik o’rganish.	Test yechish
		2	Milliy boylik elementlarini joriy va o’zgarmas baholarda hisoblash va ular dinamikasini o’rganish	Konspekt 25-28-betlar masala ishlash
17.	YAlpi ichki mahsulot statistikasi	2	YAlpi ichki mahsulotni hisoblash usullari	Taqdimot slaydlari
		2	Ayrim tomoqlarda mahsulot ishlab chiqarish statistikasining o’ziga xos xususiyatlari.	Alohida mavzularni mustaqil o’rganish
18	Milliy daromad va milliy hisoblar tizimidagi boshqa daromad ko’rsatkichlari	2	Milliy hisoblar tizimida Dj.Xiks nazariyasi va uning takomillashtirilishi	Konspekt
		2	Milliy daromad ko’rsatkichlarini hisoblash	Masalalar ishlash
19	Tashqi iqtisodiy aloqalar statistikasi	1	Tashqi iqtisodiy aloqalarning shakllari	Konspekt
		1	Tashqi savdo ko’rsatkichlari	Mavzuni mustaqil o’rganish
20	Moliya kredit tizimi statistikasi	2	Davlat byudjeti statistikasining asosiy ko’rsatkichlari	Konspekt
		2	Bank faoliyati statistikasi	Referat
21.	Aholi turmush darajasi statistikasi	2	Aholi turmush darajasini ifodalovchi ijtimoiy-iqtisodiy indekatorlar tizimi.	Taqdimot slaydlari
		2	Milliy hisoblar tizimida aholi turmush darajasini ifodalovchi ko’rsatkichlar.	Alohida mavzularni mustaqil o’rganish

4.GLOSSARIY

Aholi (demografiya) statistikasi –aholi yashash sharoitida yoki hayotida yuz bergan demografik hodisa va jarayonlarni statistik hisobga olish va tahlil qilish.
Aholi daromadlari – ma`lum vaqt oralig’ida uy xo`jaliklari tomonidan olingan pul va natural formadagi vositalar.
Aholi turmush darajasi deyilganda aholining zarur moddiy ne’matlar va xizmatlar bilan ta’minlanganligi, aholi iste’moli va ehtiyojlarining qondirilganlik darajasi tushuniladi.
Aholini bandligi- band aholini umumiy aholi sonidagi salmog’ini ifodalaydi.
Aholini iqtisodiy faollik darajasi – iqtisodiy faol aholini umumiy aholi sonidagi salmog’ini ifodalaydi.
Aholining daromadlari va xarajatlari balansi – aholining daromadlari, xarajatlari, jamg’armalari hajmi va tarkibini ham ifodalaydi.
Aholining mexanik harakati-aholi sonining ko`chib kelish va ko`chib ketishlar hisobiga o`zgarishi.
Aholining mexanik o`sishi- ko`chib kelish va ko`chib ketishlar o`rtasidagi farq.
Aholining tabiiy harakati-aholi sonining tug’ilishlar va vafot etishlar hisobiga o`zgarishi.
Aholining tabiy o`sishi- tug`lish va vafot etish o`rtasidagi farq.
Aholining umumiy o`sishi-ahol soninng tabiy o`ssh va mexanik o`sish hisobiga o`zgarishi
Asosiy fondlar – ishlab chiqarilgan aktivlar bo`lib, ular uzoq vaqt davomida (bir yildan kam emas) tovarlar ishlab chiqarish yoki bozor va nobozor xizmatlar ko`rsatish uchun xizmat qiladilar.
Asosiy kapital – bu xizmat muddati bir yildan oshuvchi va ishlab chiqarish jarayonida ko’p marotaba qatnashuvchi tiklanadigan aktivlar yig’indisidir.
Asosiy kapital iste`moli – asosiy fondlarning tiklashdagi bahosi bo`yicha hisoblangan amortizatsiya summasi.
Asosiy kapitalni yalpi jamg’arish – bino va inshootlarni qurish qiymati, shuningdek, mashina, uskuna, transport vositalarini va asosiy fondlari boshqa turlarini sotib olish.
Baho indeksi -aholining iste`mol tarkibi o`zgarmagan holda joriy davr tovar va xizmatlarni sotib olish uchun bazis davriga nisbatan qancha ortiq yoki kam sarflashni ifodalaydi.
Birlamchi daromadlar -xo’jalik yurituvchi subektlarga qo’shilgan qiymatni birlamchi taqsimlash natijasida tushadi.
Bojxona statistikasi - tashqi iqtisodiy aloqalar statistikasining bir qismi bo’lib, u mamlakat chegarasidan o’tuvchi tovarlar bilan bir qatorda , ayrim ko’rsatilgan xizmatlar va bajarilgan ishlarni ham hisobga oladi.
Byudjet-daromadlar va sarflar rejasi,ya’ni moliya rejasidir.
Daromad- xo’jalik yurituvchi subektlarga doim tushib turadigan pul daromadlari summasi.
Davlat byudjeti –davlat pul mablag’larini (shu jumladan davlat maqsadli jamg’armalari mablag’larining ) markazlashtirilgan jamg’armasi.
Demping - tashqi bozorni egallash maqsadida tovarni ishlab chiqarish xarajatlaridan past (arzon) baholarda chetga eksport qilish yoki tovarlarni tashqi bozorda ichki bozorga nisbatan arzon bahoda sotish tushiniladi.