Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti

6. Ish haqidan ajratma va to‘lovlar hisobi
Amaldagi qonunchilikka muvofiq mulkchilikning xar qanday shaklidagi korxona xodimlari ish haqidan quyidagi pul ushlanmalari va chegirmalari amalga oshiriladi:
daromad solig‘i;
pensiya fondiga ajratma;
kasaba uyushmasiga ajratma (ixtiyoriy);
xodim tomonidan korxonaga etkazilgan moddiy zararni krplash bo‘yicha to‘lovlar;
alimentlar;
kreditga sotilgan tovarlar uchun to‘lovlar va boshqalar.

Soliq summasi
Ijro varakalari asosida ba’zi xodimlarning ish haqidan aliment ushlanishg mumkin. Ushlab kolingan aliment puli ish haqi berilgan kundan e’tiboran 3 kun ichid aliment undiruvchiga berishi yoki pochta orqali junatishi lozim. Agarda alimen» undiruvchining manzili noma’lum bo‘lsa, u holda ushlangan aliment summasi sudnin* depozit hisobvarag‘iga o‘tkaziladi.
Misol. Oktyabr oyida ish haqidan 1000 sum, miqdorida aliment ushlandi va ushb) summa aliment undiruvchiga etkazildi. Ushbu muomala hisobda quyidagicha provodka bila: rasmiylashtiriladi
D-t 6710 -«Xodimlar bilan ish haqi bo‘yicha hisoblashishishlar» - 1000 sum K-t 6990-«Boshqa majburiyatlar» - 1000 sum.
Agar korxona savdo tashkiloti bilan bank krediti hisobidan korxona xodimig kreditga sotilgan mollar uchun ariza-majburiyatning hamma summasiga savdo tashkilotlar! bilan hisob-kitob kilgan bo‘lsa, bunday mollar uchun pul ushlab kolish mumkin.
Bunday muomalalarni hisobga olish uchun Hisobvaraqlar rejasida 4710-«Kreditg sotilgan tovarlar bo‘yicha xodimlarning qarzlari» Hisobvarag‘i tayinlangan. Bu Hisobvara: aktiv bulib, uning qoldigi korxonaga kaytarilmagan kredit bo‘yicha xodimlarning qarzin; ko‘rsatadi, debet oboroti bank krediti Hisobidan korxonaning yana bergan topshiri: majburiyat summasini, kredit oboroti esa qarzni koplash uchun ishchi va xizmatchilarnin ish haqlaridan ushlangan summani ko‘rsatadi.
Ishchilarning kreditga tovar olishi munosabati bilan bankdan kredit olinsa quyidagicha provodka beriladi:
D-t 4710-«Kreditga sotilgan tovarlar bo‘yicha xodimlarning qarzlari» K-t 6810. 7810.
gchilarning ish haqidan kreditni o‘zish bo‘yicha ushlanmalar kilinsa quyidagicha provodka beriladi:
D-t 6710-«Xodimlar bilan ish haqi bo‘yicha hisoblashishishlar» K-t 4710-«Kreditga sotilgan tovarlar bo‘yicha xodimlarning qarzlari».
Ushbu ushlanmalar kreditni sundirishga yo‘naltirilganida quyidagicha provodka beri lad i: D-t 6810, 7810 K-t 5110-«Hisob-kitob schyoti».