Memorial - order shakli.
Buxgalteriya hisobining memorial-order shakli hozirgi vaqtda kam foydalanib asosan,
kichik korxonalarda va davlat muassasalarida qo‘llaniladi. «Memorial» so‘zining ma’nosi
«xotira yoki esdalik» demakdir. Memorial - order shakli asosida yuritiladigan buxgalteriya
hisobi shaklida hujjatlar qayta ishlanishi va hisob registirlarida aks ettirilishi ketma ketligi
keltirilgan.
Ushbu buxgalteriya hisob shaklini o‘ziga xos xususiyati shundaki, xo‘jalik jarayonlarning
yozish uchun sintetik va analitik hisob uchun maxsus jamg‘arma aylanma qaydnomalardan
foydalanadi.
Buxgalteriyaga topshirilgan dastlabki hujjatlar xar tomonlama tekshirilgach, sintetik va
analitik hisob maxsus aylanma qaydnomalari to‘ldiriladi: bunday jamg‘arma aylanma
qaydnomalari asosiy vositalar , asosiy vositalarning; pul mablag‘lari va qo‘yilmalar, ishlab
chiqarish zahiralari va tayyor mahsulot; ishlab chiqarish xarajatlari, mol etkazib beruvchilar
bilan hisoblashish, mehnat haqi yuzasidan hisob kitoblar, byudjet bilan, ijtimoiy sug‘urta
tashkilotlari bilan hisob kitoblar, mahsulot(ish, xizmat) sotish va boshqa schetlar uchun tashkil
etiladi.
YUqorida keltirilgan qaydnomalar va sintetik hisob registrlari asosida memorial orderlar
tuziladi.
Memorial - orderda yozilgan ma’lumotlar xar oyda « bosh kitob jurnaliga» tarqatiladi. o‘z
navbatida «bosh kitob» jurnali asosida oborot va qoldiq summalar aniqlanadi, shundan so‘ng,
schetlardagi qoldiq summalari tegishli tartibda hisobot boshqa shakllarida yoziladi. « bosh kitob»
dagi schetlar debet oborotlari yig‘indisi, ular kredit oborotlari yig‘indisi bilan shuningdek ,
«order bo‘yicha summalar» qatori jami bilan teng bo‘lmogi zarur.
Memorial -order buxgalteriya hisob shaklini qo‘yidagi afzalliklari mavjud:
1.
hisob jarayonlarini qat’iy ketma-ketligi
2.
Registrlar andozaviy shakllaridan foydalanishni imkoniyati mavjudligi.
3.
hisob texnikasini oddiyligi va tushunarligi
4.
Buxgalteriya xodimlari malakasiga ko‘ra, hisob ishlarini taqsimlash imkoniyatini
mavjudligi.
Memorial-order shakli yuqoridagi afzalliklarga ega bo‘lishi bilan birga, ba’zi bir
kamchiliklarga egadir:
1.
hisob ishlarini ko‘p mehnatliligi;
2.
Analitik va sintetik hisobni alohida yuritilishi, ya’ni hisobni alohida yuritilishi
natijasida sintetik hisobdan analitik hisobni orqada qolishi vujudga keladi;
3.
Turli hisob registirlarda bitta xo‘jalik jarayonini qayta, qayta yozilishi.
Quyida memorial-order shaklida ishlatiladigan hisob registrlarini keltirib o‘tamiz:
Memorial - order 1 «Kassa»
2005 yil oktyabr oyiga.
N Jaraen sodir
bo‘lgan
vaqt
Jaraen mazmuni
Korrespondent schet
Summa
Debet
Kredit
1 02.10.05
hisobdor shaxsdan ishlatilmay qolgan
xizmat qilgan safari summalari qabul
qilindi.
5010
4220
10 000
2 04.10.05
Xodimni korxonaga etkizgan zarar
summalari qabul qilindi.
5010
4730
12 000
3 17.10.05
Mehnat haqi berish uchun hisoblashish
schetidan pul olindi.
5010
5110
780 000
4 18.10.05
Tovarlarni
naqd
pulga
sotishdan
tushumlar qabul qilindi.
5010
9020
540000
5 20.10.05
Inventarizatsiya natijasida aniqlangan
pul mablag‘i kirim qilindi.
5010
9390
1000
schet debeti oborot jami
1343 000
6 05.10.05
Boshqa pul mablag‘lari hisoblashish
hisob schetiga qaytarild
5110
5010
25 000
7 17.10.05
Xodimlarga mehnat haqi berildi
6710
5010
730 000
8 18.10.05
Tovarlarni sotishdan olingan saldo
tushumi inkassatorga berildi
5710
5010
540 000
9 20.10.05
Olinmagan
ish
xaklari
bankka
qaytarildi.
5110
5010
50 000
schet kredit oborot jami
1343 000
Do'stlaringiz bilan baham: |