1642 yilda S.U. Remezov 23 xaritadan iborat «Sibirning chizma Kitobi»ni tuzdi. Sibir, Uzoq sharq va ularga tutash, dengizlar geografiyasini o`rganishda Petr Birinchi tomonidan ta`sis etilgan Rossiya fanlar Akademiyasi (1726 y), V.Bering va A.I.CHirkov tuzgan ekspeditsiyalar muhim ahamiyatga ega bûlib, bu ekspeditsiyalar uzoq sharqning Ting okeaniga tutash qirg`oqlari va orollarining geografiyasini tasavvur etishda muhim ahamiyatga ega bûldi. Rossiya olimlarning Shimoliy Amerikaning Tinch okean sohillarini ûrganish va xaritalashtirish, Shimoliy Muz okean geografiyasini tadqiq qilishdagi ishlari fan tarixida muhim ûrik tutadi. Rus geografik tafakkuri tarixida V.N.Tatishchev, V.M.Lomonosov, S.P.Krashennikov, I.I.Lepexip kabi olimlarining ishlarini ta`kidlab alohida ûtish joyizdir. G`arbiy Yevropada Geografiyaning fanlarida rivojlanishida B.Vareniyning 1650 yilda nashr qilingan «Umumiy geografiya» kitobi asosiy ahamiyatga ega bo`ldi. - 1642 yilda S.U. Remezov 23 xaritadan iborat «Sibirning chizma Kitobi»ni tuzdi. Sibir, Uzoq sharq va ularga tutash, dengizlar geografiyasini o`rganishda Petr Birinchi tomonidan ta`sis etilgan Rossiya fanlar Akademiyasi (1726 y), V.Bering va A.I.CHirkov tuzgan ekspeditsiyalar muhim ahamiyatga ega bûlib, bu ekspeditsiyalar uzoq sharqning Ting okeaniga tutash qirg`oqlari va orollarining geografiyasini tasavvur etishda muhim ahamiyatga ega bûldi. Rossiya olimlarning Shimoliy Amerikaning Tinch okean sohillarini ûrganish va xaritalashtirish, Shimoliy Muz okean geografiyasini tadqiq qilishdagi ishlari fan tarixida muhim ûrik tutadi. Rus geografik tafakkuri tarixida V.N.Tatishchev, V.M.Lomonosov, S.P.Krashennikov, I.I.Lepexip kabi olimlarining ishlarini ta`kidlab alohida ûtish joyizdir. G`arbiy Yevropada Geografiyaning fanlarida rivojlanishida B.Vareniyning 1650 yilda nashr qilingan «Umumiy geografiya» kitobi asosiy ahamiyatga ega bo`ldi.
Boryo`g`i 28 yil umr kûrgan Niderlandiyalik bu olimi geografiya fani predmetini aniqlashda-belgilashda juda katta rol o`ynadi. Chunki u geografiya quruqlik, suvlik va ularga tutashib turgan qismini bir butun sistema sifatida ûrganishini o`z kitobida yozib qoldirgan. O`z davridan ancha ilgarilab ketgan bu g`oyani qamrab olgan kitobni I.Nyuton ûz tahriri ostida Angliyada nashr ettirgan o`quv yurtlarida Varetsiy kitobidan saboq berganligi I.Nyutonning Varskiy va uning geografiyasiga ixlosi balandligini bildirdi. Jeyms Kuk (1728-79) uch marta dunyo aylana sayohat qilib, janubiy Yerni izlagan, Okeaniya orollarini o`rgangan. Mashhur nemis faylasufi I.Kant tabiiy geografiya kursidan Knigesburg universitetida dars bergan, Aleksand Gumboldt geografik fanini o`z sayohatlari davomida to`plagan ma`lumotlarini tahlil etish orqali kompleks tabiat fani deb targ`ib qilgan. Geografik g`oyalar rivojlanishida K.Ratter, A.Gettner, Elize Reklyu kabi Yevropalik olimlarning xizmatlari kattadir. Ishlab chiqarish komplekslarini tadqiq etishini asosladi. Bu bilan geografiya fanlari ikki tomonlama-ikki qanotli yaxlit bir fan bo`lishini nazariy va amaliy jihatdan isbotlab, geografik ob`ektlarning joylanishi tabiat va jamiyat taraqqiyotining o`zaro qonuniy bog`liqda vujudga kelishini ko`rsatib beradi. - Boryo`g`i 28 yil umr kûrgan Niderlandiyalik bu olimi geografiya fani predmetini aniqlashda-belgilashda juda katta rol o`ynadi. Chunki u geografiya quruqlik, suvlik va ularga tutashib turgan qismini bir butun sistema sifatida ûrganishini o`z kitobida yozib qoldirgan. O`z davridan ancha ilgarilab ketgan bu g`oyani qamrab olgan kitobni I.Nyuton ûz tahriri ostida Angliyada nashr ettirgan o`quv yurtlarida Varetsiy kitobidan saboq berganligi I.Nyutonning Varskiy va uning geografiyasiga ixlosi balandligini bildirdi. Jeyms Kuk (1728-79) uch marta dunyo aylana sayohat qilib, janubiy Yerni izlagan, Okeaniya orollarini o`rgangan. Mashhur nemis faylasufi I.Kant tabiiy geografiya kursidan Knigesburg universitetida dars bergan, Aleksand Gumboldt geografik fanini o`z sayohatlari davomida to`plagan ma`lumotlarini tahlil etish orqali kompleks tabiat fani deb targ`ib qilgan. Geografik g`oyalar rivojlanishida K.Ratter, A.Gettner, Elize Reklyu kabi Yevropalik olimlarning xizmatlari kattadir. Ishlab chiqarish komplekslarini tadqiq etishini asosladi. Bu bilan geografiya fanlari ikki tomonlama-ikki qanotli yaxlit bir fan bo`lishini nazariy va amaliy jihatdan isbotlab, geografik ob`ektlarning joylanishi tabiat va jamiyat taraqqiyotining o`zaro qonuniy bog`liqda vujudga kelishini ko`rsatib beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |