Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va menejment kafedrasi

Birinchi bosqich 
1870-1900 yillarni ơz ichiga oladi. Brendlar 1870 yilda 
AQShda shubhali kelib chiqishga ega bơlgan, yaxshi sifatli bơlmagan 
mahsulotlarga nisbatan alternativa sifatida paydo bơlgan. Bu vaqtda AQShda, 
butun dunyoda bơlganidek, tadbirkorlar ơz nomiga ega bơlmagan mahsulotlar – 
sovun, lampalar, turli yormalarni ishlab chiqarishardi, ularni ishlab chiqaruvchisi 
aniq bơlmasdan , keyinchalik mayda yoki yirik magazinlarda sotish uchun xarid 
qilinardi. Ishlab chiqaruvchi uchun bunday vaziyat foydali emas edi, chunki uning 
mahsulotini raqibining mahsulotidan hech qanday ajratishmasdi. Natijada ơyin 
qoidalarini ơzlari belgilab, qaysi ishlab chiqaruvchidan nima sotib olish kerakligini 
hal qilishardi. 
Boshqa tomondan fabrikantlar magazinlar xơjayinlarining talablarini 
qondirish uchun bir mahsulotning bir nechta variantini ishlab chiqarishga majbur 
edi. Masalan, Colgate 1906 yilda sovunning 160 turini, 625 xil atirni va 2000dan 
ortiq boshqa parfyumeriya mahsulotlarini ishlab chiqarardi. Mahsulotni tashish 
sistemasining yaxshilanishi, ishlab chiqarish jarayoni rentabelligining oshishi, 
mahsulotni qadoqlashdagi yangiliklar, qonunchilikda savdo markalarini himoya 
qilish haqidagi qonunlarning paydo bơlishi, reklama effektivligining kuchayishi, 
sotuvning yangi metodlari paydo bơlishi “ishlab chiqaruvchining brendi” 
vujudga kelishiga asos bơldi. Ơsha paytda ommaviy xaridor tomonidan 
brendlarning paydo bơlishi juda yaxshi qabul qilindi. Bu yangilik brendli 
mahsulotni sotib olayotganida xaridorda hech qanday shubha qoldirmas edi, 
chunki iste'molchi bu brenddan qoniqmasa, keyinchalik undan mahsulot sotib 
olmasligi aniq edi. 
Firma egalari va ularning yordamchilari (ularni tarixdagi birinchi top- 
menedjerlar deb hisoblash mumkin) shunday ommaviy iste'mol mahsulotlarini 
yaratishdiki, ular juda omadli brendlarga aylanishdi va ularning kơpchiligi 
bugungi kunda ham mavjud. Bu jarayon bilan parallel ravishda, uni tơldirgan holda 
mahsulot sifatini tubdan yaxshilash, uni tarqatish va reklama qilish ishlarida 
ham katta ơzgarishlar yuz berdi.