Termiz davlat universiteti biologiya kafedrasi

Vazifa:

1. 
   Aloe va piyoz po’stidan kesmalar tayyorlash va bo’yash.
   
2. 
   Bo’yalgan kesmalardan maxsus preparatlar tayyorlash.
   
3. 
   Mikroskop ostida preparatdagi plazmoliz darajasini kuzatish va vaqtni belgilash.
   
4. 
   Rasmlarni chizish va xulosa yozish.
   

26-laboratoriya ishi.O’simliklarning issiqlikka chidamliligini aniqlash (matskov usuli)

Yuqori haroratning o’simlikka zararli ta’siri asosan ikki xil bo’ladi. Yuqori harorat ta’sirida birinchidan o’simliklarda modda almashinuvi jarayonining buzilishi natijasida zararli moddalar yig’ilishi va ikkinchidan protoplazma oqsillarining ivishi hujayralarning nobud bo’lishiga sabab bo’ladi. O’simliklarning issiqqa chidamliligini har xil yuqori harorat ta’sirida zararlanish darajasiga qarab aniqlanadi.

Mashg’ulotning maqsadi. Har xil o’simliklarning issiqlikka chidamliligini aniqlash.
Kerakli asbob va reaktivlar. Har xil o’simlik barglari 0,2 n HCI eritmasi, suvli hammom, termometr, chinni idishlar, pinset, gaz plitasi.
Ishni bajarish tartibi. Bu mashg’ulotni o’tkazish uchun 5-6 xil o’simlikning har qaysisidan o’ntadan barg kesib olinadi. Suv hammomi 40⁰C gacha isitilib unga tekshiriladigan o’simliklarning barglari solinadi. Bu haroratda ular 30 minut saqlanadi. Vaqt o’tgandan so’ng hammomdagi har xil o’simlik barglaridan bittadan olib, 3-7 minutga sovuq suvga solinadi. Undan keyin barglarni suvdan olib, minut yassi idishdagi qo’yilgan 0,2 n HCI eritmasiga solinadi va minut kuzatiladi. Bu vaqtda suvli hammom harorati 5⁰C ga ko’tariladi va 10 minut o’tgach idishdan yana bittadan barg olib sovuq suvga va undan so’ng kislota eritmasiga solinadi. Suvning harorati har 10 minut o’tishi bilan 50⁰, 55⁰, 60⁰, 65⁰, 70⁰, 75^0, 80⁰ gacha oshirilib turiladi. Hammomdagi suvning harorati har 5⁰ gacha ko’tarilgan sari yuqorida o’tkazilgan ishlar takrorlanadi (ya’ni bittadan barg olinadi).
Kislota eritmasida 20 minut turgandan so’ng, ular olinib qog’oz ustiga yoyib qo’yiladi. Tajriba natijalari jadvalga yoziladi.