Термиз давлат университети «ахборот технологиялари» кафедраси

2. Ахборотни ҳимоя қилиш ва конфиденциаллигини таъминлаш тушунчаси
Ахборотни ҳимоя қилиш ва конфиденциаллигини таъминлаш деганда:

• 
  ахборот ресурсларининг жисмоний бутунлигини таъминлаш, шу билан бирга ахборот таркиби ва элементларининг бузилиши, ёки йўқ қилинишига йўл қўймаслик;
  
• 
  ахборотнинг бутунлигини сақлаб қолган ҳолда, уни таркиби ва элементларини қалбакилаштиришга (ўзгартиришга) йўл қўймаслик;
  
• 
  ахборотни тегишли ҳуқуқларга эга бўлмаган шахслар ёки жараёнлар орқали тармоқдан рухсат этилмаган ҳолда олишга йўл қўймаслик;
  
• 
  ахборотнинг ҳақиқий эгаси томонидан берилаётган (сотилаётган) ахборот ресурслари фақат томонлар ўртасида ўзаро келишилган шартномалар асосида қўлланилишига ишониш кабилар тушунилади.
  

Ахборот ресурсларининг конфиденциаллигини таъминлашдан кўзланган мақсад қуйидагилардан иборат:

• 
  ахборот ресурсларининг ўзаро келишувларсиз ўзга шахсга чиқиб кетиши, ўғирланиши, йўқотилиши, ўзгартирилиши, сохталаштиришларнинг олдини олиш;
  
• 
  шахс, жамият, давлат хавфсизлигига бўлган хавф-хатарнинг олдини олиш;
  
• 
  ахборот ресурсларини йўқ қилиш, ўзгартириш, сохталаштириш, нусха кўчириш, тўсиқлаш бўйича рухсат этилмаган ҳаракатларнинг олдини олиш;
  
• 
  хужжатлаштирилган ахборотнинг миқдори сифатида ҳуқуқий тартибини таъминловчи, ахборот заҳираси ва ахборот тизимига ҳар қандай ноқонуний аралашувларнинг кўринишларини олдини олиш;
  
• 
  давлат сирини, қонунчиликка мос хужжатлаштирилган ахборот ресурсининг конфиденциаллигини сақлаш;
  
• 
  ахборот тизимида мавжуд бўлган шахсий маълумотларнинг шахсий махфийлигини ва конфиденциаллигини сақловчи фуқароларнинг конституцион ҳуқуқларини ҳимоялаш;
  
• 
  ахборот тизимлари, технологиялари ва уларни таъминловчи воситаларни яратиш, ишлаб чиқиш ва қўллашда субъектларнинг ҳуқуқларини таъминлаш.
  

Ахборот ресурсларини ишончли ҳимоя қилиш механизмини яратишда ташкилий тадбирлар муҳим ўрин эгаллайди, чунки конфиденциал ахборот ресурсларидан рухсатсиз фойдаланиш асосан, техник жиҳатлар билан эмас, балки ҳимоянинг элементар қоидаларини эътиборга олмайдиган фойдаланувчилар ва ходимларнинг жинояткорона ҳаракатлари, бепарволиги, совуққонлиги ва маъсулиятсизлиги билан боғлиқ.