Termiz agrotexnologiyalar va

Bunday ishlarga: kuzgi shudgorlash, qishloq xo’jalik zararkunandalariga qarshi kurash, ekish va hosilni yig'ish ishlari kiradi.
Bu kunlar odatda ta'til kunlariga qo’shib beriladi, mexanizatorlarga esa qishloq xo’jalik ishlaridan bushagan kunlarda otgul qiiib beriladi,
3. Ish kunining davomiyligi (T) xo’jalikda qabul qilingan sniena davomiyligi (Tsm) ga hamda shuningdek MTA dan foydalanish tartibl rejasiga ko’ra belgilanadi. Agregatning soatiik ish unumi Vsoat (ga/soat, t. km) me'yori hisoblasb yo’li bilan aniqlanadi. Agregatning takvimiy muddatda bajargan ish hajmi quyidagi formula orqali hisoblanadi: W q Wsoal* T«D,sh ga
4. Ish hajmini gektarda aniqlashda ushbu formuladan foydalaniladi: Fxakq F»Kish»{Pa/100), ga bunda: F - uchastka maydoni, ga; Kish - ishlov berish soni, marta; Pat - agrotexnik tadbir bajaradigan maydon% hisobida.
5. Agregatfiing talab etilgan ish hajmini bajarish uchun zaruriy (talab etilgan) soni (pa), uning takvimiy muddatdagi ish unumiga ko’ra quyidagi formulada hisoblanadi: pa qFxak/W, agr MTA larning talab etilgan soni barcha holatlarda ham butun son bo’lishi kerak. Bu ko’rsatkichni butun songa keltirish mexanizasiyalashtirilgan ishlarni bajarishning takvimiy- muddatmi. kamaytirish yo’li bilan ham ishlarning tarkibini o’zgartirish bilan ham amalga oshiriladi. Bu hollarda agregatning butun sonini olish uchun uning takvimiy nmddatdagi ish unumini zarur miqdorda ozaytiriladi yoki ko’paytiriladi. U yoki bu usulni tanlash bu to’krida qilingan qarorga ko’ra bajariladi.
Traktorlarga texnik xizmat ko’rsatish tizlmi.

o’zbekiston Respublikasi qishloq xo’jaligida mashinalarni ishiatish maqsadida yurgizib (sinab) ko’rish, har smenali, davriy va mavsumiy texnik ko’rsatksh, ta'mirlash hamda saqlashdan tarkib topgan yagona rejali-ogohlantiruvchi texnik xizmat ko’rsatish tizimi qabul qilingan. Mashina yurgizib (sinab) ko’rish uning normal ish tartibiga tushib ketishi uchun detallari yuzalariga qo’shimcha ishlov berish maqsadida o’tkaziladi. Traktorning yurgizib ko’risb uning salt yurishidan boshlanadi va malum vaqtda to’liq yuklanishga etkaziladi. Yurgizib ko’rishning umumiy davomiyligi 60 soatni tashkil etadi.
Qishloq xoʻjaligi traktorlari umumiy ishlarga moʻljallangan (tuproqqa yoppasiga ishlov berish, ekish va boshqa uchun), universal chopiq (egatlar orasiga ishlov berish uchun); maxsus (bogʻpoliz, tokzor va boshqa uchun) xillarga boʻlinadi. Umumiy ishlarga moʻljallangan traktor yer haydash, ekin ekish, yoppasiga kultivatsiya qilish, yigʻim-terim va boshqa ogʻir ishlarda qoʻllaniladi. Dvigateli kuchli, tortish kuchi katta, yoʻl tirqishi kichik boʻladi. Universal chopiq traktorlari, asosan, chopiq qilish va hosilni yigʻishda ishlatiladi. Tortish kuchi umumiy ishlarga moʻljallangan traktorlarnikidan kichik, yoʻl tirqishi ancha katta boʻladi. Uzatmalar soni koʻp, gʻildiraklar orasini qator oralarining kengligiga moslab oʻzgartirish mumkin. Maxsus traktorlar universal chopiq yoki haydov traktorlari asosida yaratiladi va, asosan, yurish qismining tuzilishi bilan farqlanadi. Masalan, paxtachilikka moslashtirilgan TTZ60.11 yoki TTZ80.11 tipidagi traktorlarda bitta oddingi va ikkita yetakchi ketingi gʻildiraklar boʻladi, keyingi koʻprik esa teleskopik qilib yasaladi.
Traktor qismlari: ostov (koʻtaruvchi qism), dvigatel, transmissiya, yurish qismi, boshqarish mexanizmi, ish va yordamchi jihozlar. Dizelli ichki yonuv dvigateli oʻrnatilgan traktorlar koʻp tarqalgan. Bunda dizel yonilgʻisining issiqlik energiyasi tirsakli valni, undan butun mashinatraktor agregatini harakatga keltiradi. Transmissiya dvigatelining mexanik energiyasi (aylantiruvchi moment, aylanish chastotasi)ni harakatlantirgichlar (yengil gʻildiraklar yoki yulduzchalar)ga uzatadi. Transmissiyaning asosiy elementlari: tishlashish muftasi, uzatmalar qutisi, asosiy va oxirgi uzatmalar, burish mexanizmi. Tishlashish muftasi yordamida dvigatel transmissiyadan ajratiladi va unga oxista ulanadi. Uzatmalar qutisi harakat tezligi va tortish kuchining kattaligi hamda yoʻnalishini oʻzgartiradi. Asosiy uzatma boʻylama vallardan harakatni koʻndalang vallarga uzatadi hamda umumiy uzatish sonini oshiradi. Oxirgi uzatma (silindrik reduktorlar) aylanish chastotasini oxirigacha pasaytiradi va yetakchi gʻildiraklar yoki yulduzchalarga uzatilayotgan aylantiruvchi momentni oshiradi, kerakli yoʻl tirqishini hosil qilishga yordam beradi. Traktorning burish mexanizmi (gʻildirakli traktorda — differensial, gusenitsali traktorda — friksion muftalar yoki planetar mexanizmlar) yurish qismining yetakchi elementlariga turli tezliklarda aylanish imkonini beradi; bu esa T.ga egribugri yoʻllarda harakatlanishga imkon beradi. Yurish qismi aylanma harakatni ilgarilanma harakatga aylantiradi, shuningdek, T.dan tushgan yukni tuproqqa uzatadi va bu bilan T.ning manyovrchanligini oshiradi. U yoʻnaltiruvchi gʻildiraklar yoki zanjirni harakatlantirgichlar va yurish qismlarini traktorning ostoviga biriktiruvchi elementlardan iborat. Boshqarish mexanizmi (rul boshqarmasi, tormozlar) alohida agregatlarni ham, butun traktorni ham boshqarishni taʼminlaydi. Zamonaviy traktor haydovchining mehnatini yengillashtirish uchun gidravlik, pnevmatik va mexanik kuchaytirgichlar bilan jihozlangan; shuningdek, ish oʻrnida kerakli sanitariyagigiyena sharoitlari yaratilgan. Ish jihozlariga tirkash qurilmalari, oʻrnatma tizimlar, quvvat olish vali, harakatlantirish shkivi, harakat tezliklarini kamaytirish uchun sekinlashtirgich, differensialni blokirovkalash tizimi, yoritish tizimi va signalizatsiya, yetakchi gʻildiraklarni vazminlashtirgich, tekshirishoʻlchash apparatlari va boshqa kiradi. Traktorning konstruksiyalari materiallar hajmini kamaytirish, dvigatelning quvvati va ish tezligini oshirish, traktorning tortish sifatini, shuningdek, mexanizatorlarning sanitariyagigiyena sharoitlarini yaxshilash boʻyicha takomillashtirilmoqda.