Teodolitni tekshirish va sozlash


TIK BURCHAKLARNI O‘LCHASH



Download 96,94 Kb.
bet3/3
Sana26.04.2022
Hajmi96,94 Kb.
#584695
1   2   3
Bog'liq
TEODOLITNI TEKSHIRISH VA SOZLASH

TIK BURCHAKLARNI O‘LCHASH



Tik burchak aniqlanayotgan nuqtaga yo‘naltirilgan trubaning ko‘rish o‘qi VV ¢ bilan ufqiy tekislik orasidagi burchak v bo‘ladi (37- rasm). Bu burchak nisbiy balandlik va chiziq ufqiy qo‘yilishini aniqlashga kerak bo‘ladi, teodolit tik doirasida o‘lchanadi. Tik doira ko‘rish trubasi bilan birgalikda aylanadigan limb va qo‘zg‘al- mas alidadadan iborat. Tik burchakni o‘lchashda burchak tomon- laridan biri ko‘rish o‘qi yo‘nalishi VV¢ bo‘lsa, ikkinchi tomoni sanoq olish moslamasi noli 00¢ bo‘ladi. Bu esa tik burchakni
37- rasm. Tik burchakni o‘lchash prinsipi.
6 6

o‘lchash uchun truba ko‘rish o‘qi VV ¢ va ufqiy doiradagi adilak o‘qi o‘zaro parallel bo‘lganda tik doiradan olinadigan sanoq nol o‘rni (NO‘) ma’lum bo‘lishi kerakligini ko‘rsatadi. Nol o‘rnini aniqlash uchun truba uzoqdagi aniq ko‘rinadigan nuqtaga yo‘nal- tiriladi. Tik doiraning trubaga nisbatan o‘ng (O‘) va chap (CH) holatida sanoqlar olinadi.



UFQIY BURCHAKLARNI O‘LCHASH JADVALI
6- jadval




Nuqtalar raqami

Limbdagi sanoqlar

Burchaklar

Direksion burchagi
yoki rumbi

Chiziq o‘lchami

Qiyalik burchagi,



O‘ va Ch

O‘rtachasi

Tu- ril- gani

Ku- zatil- gani

0


1


0


1


0


1





  1. o‘lchash, m

  2. o‘lchash, m







5

174

35
















(1—2)







2


104


48


69

47







143°12

(168,31)





1

5


173


15








69

47




168,23

0°36













69

47



















2

103

28

























1

250

38


































155

03










(2—3)




2


3

1


95

252


35

37








155


0,25


168°09

166,19
166,25

1°12




3

97

35

155

02



















2

232

37
















(3—4)
















72

33
















3


4

2


160

233


04

58








72


33,5


275°35

165,02
164,98



1°03













72

34



















4

161

24

























3

217

10
















(4—5)
















116

58
















4


5

3


100

223


12

02








116


58


338°37

158,57
158,61

0°06













116

58



















5

106

04

























4

191

14
















(5—1)
















125

38
















5


1

65

36







125

37,5

32°59

159,72
159,78

0°24




4

199

09

125

37

69
















1

73

32






















6 7



2T30 teodolitida tik doiradagi sanoqlar 0 dan 75° gacha soat mili yo‘li (manfiy ishorali) va unga teskari yo‘l bo‘yicha yozilgan. Shuning uchun nol o‘rnini va qiyalik burchaklarini hisoblash for- mulalari quyidagicha bo‘ladi:
NO‘ = 0,5(CH + O‘), (4.2)
n = 0,5(CH - O‘), (4.3)
n = CH - NO‘, (4.4)
n = NO‘ - O‘. (4.5)
Oxirgi (4.4) va (4.5) formulalar topografik syomkalarni baja- rishda o‘lchashlar doiraning faqat bir holatida olib borilganda va olindan NO‘ qiymati ma’lum bo‘lganda qo‘llaniladi. Masalan, 2T30 teodolitida tik burchakni o‘lchash uchun CH = -4°20¢ va NO‘ = 4°26¢ sanoqlar olingan bo‘lsa, nol o‘rni va qiyalik burchagi:
NO‘ = 0,5(-4°20¢ + 4°26¢) = 0°03¢; n = 0,5(-4°20¢ - 4°26¢) = -4°23¢; n = -4°20¢ - 0°03¢ = -4°23¢;
n = -0°03¢ - 4°26¢ = -4°23¢.
NO‘ qiymati 0°03¢ bo‘lgani uchun (4.4) va (4.5) formulalardan foydalanib bo‘lmaydi. Shuning uchun nol o‘rni qiymati nolga quyidagicha keltiriladi. Oxirgi sanoqni olishda truba nuqtaga qaratilgan holicha qoldirilib, truba qaratish vinti 10 (32- rasm) yordamida hisoblangan 0 qiymatga teng sanoq limbda qo‘yiladi. Natijada, iplar to‘ri kuzatilayotgan nuqtadan siljiydi. Iplar to‘rini tik tuzatkich vintlarini (35- b rasm) burash orqali uning markazi nuqta tasviri bilan tutashtiriladi. Tekshirish uchun NO‘ qiymati boshqa nuqtani kuzatish orqali qaytadan topilib, uning nolga yoki unga yaqin songa keltirilganiga ishonch hosil qilinadi.
Download 96,94 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish