Teng va ergashtiruvchi bog’lovhili qoshma gaplarni qiyoslab o’rganish

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

 

 

 

 

Xulosa. 

 

“Teng  va  ergashtiruvchi  bog‘lovchili  qo‘shma  gaplarni  qiyoslab  o‘rganish 

mavzusidagi bitiruv malakaviy ishi yuzasidan quyidagi xulosalar berildi. 

1. “Ta’lim to‘g‘risida” gi Qonunning joriy qilinishi bir qator fanlarning  xususan 

o‘zbek tilini yanada chuqurroq o‘rganishni talab qilmoqda. Ana shuning natijasida 

o‘rta  maktabda  ham  ona  tili  o‘qitish  tubdan  o‘zgardi.  Maktabda  ona  tili  darslari 

o‘quvchilarning  yozma  nutq  saviyasini  ko‘tarishda  adabiy  til  normalarini  puxta 

egallashda, savodxonligini oshirishda muhim ro‘l o‘ynaydi. 

 

O‘rta  maktab  programmasida  teng  va  ergashtiruvchi  bog‘lovchili  qo‘shma 

gaplarga  ajratilgan  dars  soatlari  16  soatni  tashkil  qiladi.  Ushbu  malakaviy  bitiruv 

ishi  metodik  xarakterda  bo‘lgani  uchun  dars  jarayonida  qo‘llash  mumkin  bo‘lgan 

qator  tavsiyalar  ishlab  chiqildi.  Tavsiyalar  asosida  teng  va  ergashtiruvchi 

bog‘lovchilar  qo‘shma  gaplarni  o‘tish  uchun  dars  jarayonida  faydalanish  zarur 

bo‘lgan fikr-mulohazalar keltirildi.  

2.        Ushbu  malakaviy  bitiruv  ishida  qo‘shma  gaplarning  turlari  teng  va 

ergashtiruvchi  bog‘lovchilar  orqali  bog‘lanishi,  bog‘lovchilar  haqida  batafsil 

to‘xtalib  o‘tildi.  Bundan  tashqari  qo‘shma  gaplar  mavzusini  o‘tishda  bir  qator 

metodlar va grammatik o‘yinlar tavsiya qilindi. 

3.      Shuningdek,  har  bir  mavzuni  o‘rganish  va  o‘qitishda  DTS  talablariga  rioya 

qilindi.  Dastur,  darslik  va  metodik  qo‘llanmalarga  tayanish  har  bir  dars 

samaradorligiga ijobiy ta’sir qilish takidlandi.  

4.    Dars  jarayonida  faqat  mavzu  yuzasidan  bilim  berish  bilan  cheklanmasdan 

o‘quvchilar og‘zaki va yozma nutqini o‘stirish fikr doirasini kengaytirish uchun  

grammatik  topshiriqlar  tavsiya  qilindi.  Bu  o‘quvchilarning  zehni  o‘tkir  bo‘lishini 

ta’minlaydi. 

5.  Bitiruv malakaviy ishida teng va ergahstiruvchi bog‘lovchili qo‘shma gaplarni 

o‘tishda  ko‘rgazmali  qurollar,  kartochkalardan  foydalanib  o‘tish  usullari  tavsiya 

qilindi.  Bu  usullardan  foydalanish  o‘quvchilarda  mavzuni    yengil  va  oson 

o‘zlashtirish imkoniyatini berdi.  

---

 

 

 

 

 

 

6.      Dars  qiziqarli  va  mazmunli  o‘tishi,  darsda  o‘quvchilar  faolligini  oshirish 

uchun,  shu  jumladan  mavzuni  to‘liq  tushunishlari  uchun  o‘quvchilar  o‘rtasida 

o‘takaziladigan “Aqliy hujum”, “Zukkolar bellashuvi”, “3x3”, “6x6x6”, “Kim ko‘p 

topadi”  kabi  o‘yin  topshiriqlar  qo‘llandiki  ushbu  o‘yinlar  mavzuga  mos  tarzda 

tashkil etilsa, dars samaradorligini oshiradi. 

7.    Teng  va  ergashtiruvchi  bog‘lovchili  qo‘shma  gaplar  mavzuni  o‘tishda  bir 

qancha ko‘rgazmali qurollar kartochkalar va boshqa usullar tavsiya qilindi. 

 

Shu  bilan  birgalikda  mavzuni  tushuntirishda  ko‘rgazmali  qurollardan 

mashqlarni  bajarish  jarayonida  turli  guruhli  o‘yin-topshiriqlardan  foydalanish 

usullari to‘g‘risida fikr yuritildi. 

8.      BMI  da  tavsiya  qilingan  dars  o‘tish  metodlari,  dars  jarayonida  foydalanish 

mumkin  bo‘lgan  ko‘rgazmali  vositalar  tavsiya  qilingan  o‘yin-topshiriqlar 

shubhasiz dars samaradorligini o‘shirishga xizmat qiladi degan umiddamiz.    

     

 

           

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---