Teng va ergashtiruvchi bog’lovhili qoshma gaplarni qiyoslab o’rganish

Xulosa……………………………………………………………………………. 

Adabiyotlar ro‘yxati…………………………………………………………….66 

---

 

 

 

 

 

 

O‘zbek  tili  va  adabiyoti  faultetining  bitiruvchisi  Abdug‘aniyeva  Muniraning 

“Teng  va  ergashtiruvchi  bog‘lovchili  qo‘shma  gaplarni  qiyoslab  o‘rganish” 

mavzusidagi  BMI ga ilmiy rahbarining 

Xulosasi 

 

Morfologiyada  so‘zlar,  xususan  bog‘lovchilar  grammatik  ma’no  anglatishiga 

ko‘ra  farqlanib  ikkiga:  teng  va  ergashtiruvchilarga  ajratiladi.  Bu  o‘rinda  ularning 

sof  sintaktik  vazifalari  nazarda  tutiladi.  Grammatik  vazifa  bajaruvchi  so‘zlar 

bevosita  nutqiy  jarayon  bilan  aloqador.  Teng  va  ergashtiruvchi  bog‘lovchilarning 

nutqdagi  o‘rni  va  ularning  funksional  qo‘llanilishini  tadqiqot  obekti  sifatida 

o‘rganish  ham  ilmiy,  ham  amaliy  ahamiyatga  ega.  Bu  o‘z  o‘rnida  mavzuning 

dolzarbligini ko‘rsatadi.  

 

Bitiruv  malakaviy  ishida  teng  bog‘lovchili  qo‘shma  gaplar  va  ergashtiruvchi 

bog‘lovchili    qo‘shma  gaplarning  umumta’lim  maktablarida  o‘tilishi  alohida-

alohida tadqiq qilingan. Bunday bog‘lovchili qo‘shma gaplarni o‘quvchilar ongiga 

singdirish  yo‘llari  tavsiya  qilingan,  ta’limning  grammatik  o‘yinlardan foydalanish 

yo‘llari ko‘rsatilgan. 

 

Bitiruv  malakaviy  ishining  asosini  teng  va  ergashtiruvchi  bog‘lovchilarni 

qiyoslab  o‘rganish  tashkil  qiladi.  Bu  o‘rinda  teng  va  ergashtiruvchi  bog‘lovchili 

qo‘shma gaplar o‘zaro qiyosiy o‘rganishdan tashqari qo‘shma gaplar, sodda gaplar 

bilan  ham  qiyoslab  tadqiq  qilingan:  ko‘makchili  qurulmalar  yordamida  birikkan 

qo‘shma  gaplarda  faqat  ko‘makchilar  bilan  biriktirish  orqali  gapning  mazmun 

hamda  qurilish  jihatdan  qanday  o‘zgarishlarga  duch  kelishi  va  uni  o‘quvchilarga 

yetkazish  masalalari  ishlab  chiqilgan.  Bu  o‘rinda  ham  grammatik  o‘yinlar, 

zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanish tavsiya qilingan. 

 

O‘zbek tili va adabiyotining bitiruvchisi Abdug‘aniyeva Muniraning “Teng va 

ergashtiruvchi  bog‘lovchili  qo‘shma  gaplarni  qiyoslab  o‘rganish”  mavzusidagi 

BMI yakunlangan deb hisoblayman va uni DAK oldida yoqlashga tavsiya qilaman. 

 

 

Ilmiy  rahbar                                                                    dots. Almamatov T.          

---