Темур ва тухтамиш



Download 138 Kb.
bet3/6
Sana07.07.2022
Hajmi138 Kb.
#755439
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
amir temur to\'xtamish

\иъо (Тошкситда) ил и к, см Flip куп ёгади, киши уч ой- дзн узокка чузилмайци.
Шакардаги коки мнят дасглаб макаллий фукзролардан иборат эди, кейпнчалик Кагга ¥рда K>ipFH3 — fctficoigia- ри (яъни Кагга Крзок, Фрдасм) адкмроилиги кучайиб, ^рда хон дар л яшаш учуй тез-тез хеладнгаи будди (яъни 1744 йюша), бу шздар Жуп гор хукмроилари зулми остидадир, 6у ерда улар гайинлаган кок им истикрмат едмгали”. (П. И. Ричкоя. Оренбург улкаси гарихи,., 40—44-бет.)
(Рус зобитлари — тажрибали айгокчилар булиб, зим- масига юклангач махфий тонширн fqeih — карбий а\амц- ятга мол и к маьлумотлар йиришни auto даражада ало эт- ганлар. Тоглардаги кдзилма бойликлар. маъдаилар ва Тош­ке нт истеккоми докидати капдлар буни очи к курсатиб тури бди).
Кдйд этиш керакки, Оренбург экспедицияси ва нозир- лиги дсб аталган маккама тузилгаидан кейин (1734) Орен­бург ва Орск кдчъаси Россия бидан У рта Осиё ва K,030Fhc- тон уртасидаги сандо-сотиц мар казн га айланиб колли. Бу срга Тошкеитдаи савдо кар вон лари тез-тез ксладиган булди. Оренбург нозирлиги ракбарлари 'Гошкеит б план саадо-сотикм кагга а\амият бериб, барм а кулай шарт- шароитларни яратишга кар а кат к,илдилар, Махфий мас- лакатчи В. Н. Татишчев 1738 ймлда Оренбург нозирлиги Бош бошкарувчиси мансабига тайииданганидаи кейин Орск К2ьтьасидан ташкарида киргиз-кдйсоклар (нъни КОзокдар) камда бу ерга келиб тур дни га н хиваликдар, тот- ксЕ1тликдар ва бухороликлар учун мол алмаштир;шиган кагга сарой курдирдн. Б у ерда жуда куп дукснипр ил с а в- до-сотикни, бож олшини тартибга соли6 турувчи ма\ка- малар бор эди. Шуниигдек, янш ^оккмниш илк хсилдий тздбирларпдзи бири Кичик К,озок,Урдаси хоии Абулхайр- хон кум а гида бирпнчи рус савдо кариониииж Чшлкеиттл жунатилиши булл и.
Поспело» за Бурн an ie ял ар хам То1икентга як,ин хукм- дорлар, эн г аввало, Катта Крзок, Урдасининг ёрламиепз муътадил савдо алокаларипк йулга куй и б булмайди, деб к;айд этганлар, Ам.мо XV113 аернниг уртасида хам, ох и ри­ла хам на хчозок, урласи, на Тошкспт хухмдорлари савдо шиларини яхши йулга хуйимпа эвтнбор бермадилар. Те­мури йл ар давлатинипг инкирозидан бошлаб, то XVIII дершшг уртадаригача Урта Оси с хал^гзри тилиля Тош- кентнинг тарнхий урн и \акида \еч кап дай аник. мэълу- мотлар учрамайди. Фа кат Мухаммад Юсуф Мунишпйнииг асарадагина бу б орала узу к,-юл у ц парчалар мавжул. Шу жихдтдан Миллер ва Кошелев э кснели пи я си ?эига и рад га кимматли май 6а хисоблииади. Шу ха б а рл ар орк.алигина биз Тошкентда шу лайтларда Йулбарехон хукмрошшк К,илгднини били б оламиз. Були Кичик Козок. Урдзеи хон и Лбулхайрхои хузурида булга» тилмоч Нурликмиш Орен- бургдаги генерал-лейтенант Урусов га ёзгаи Da 1740—1741 йилллрда Орол буйдари \амла Хоразм экспедициялдриго рахбарлик цилган Гладишсв орцали наги;ivan мактуби хам тасдик-тайди. Унда Миллер бил ал Й$лбарсхоининг учрашуяи хакида ran боради: “5-банд. Тошкентга у (Мил­лер) 9 ноябрь купи келди ва Йул барской хузурига борнб император Хдэрпт олнйларниинг топ ш и риги га мувофик, махфий маслахатч)! Тятпшчев буйрутига асосан рус сав- догарларинингтурли моллар ортидгам карвони билли й?лга чиккани: ^озок, чулдарица едрокчмар тУдасига луч кед и б талон-торож этилганнни айтдн. Ушшг ном ига езнлган м акту б ва совгаларни топширди. Шундан кейин Миллер хопдан одамлар демда таланта» молларни топиш учун фар- мон беришини суради. 6 банд. Бунпа жавобан хон унга (Миллерга) айтдики, эсон-омои кед га ни и г учун худога шукр к^л, мен карвондан вдчиб келган казаклар оркдяи воксадан хабардорман. Хон л на к$т1шмча килдикн, унинг (Мнллернинг) хелгунигд цэддр Купили га (к ар вон и и тз- лаган к^озо^гаркинг етакчиси) чопар йуллаб, хон коми- дан асир один сан оламлар ва талапгап молл арии кдйтз- ришни сураганман. Аммо улар мснга кулок солишмайди, дели хон. Lily н га кара май я на уриннб кУрамзк, деб ваъда бердн.
7-банд. У (Миллер) хон хуэурияан чициб. Орснбургдаи бирга келган тошке нт лих савдогар Мамай Юсупов уйида истицомат к,нлди. Ва^ти-вак^и б план хон оддига бориб, одамлар ва молл арии талаб кшти 6 турди. Аммо бундан хеч цаида и нагих а 4ик,мади, к$?и машакхатлар билли фа- хчат одамларми ^айтариб олдштар”. (Юкоридати манба, 53- бет.)
Миллер Тошкентдап жупа б кетгаидан уч кун утгач, Йулбарсхон ^лднрилади. Рус жосусишшг хлбарига кура, "К.айсоклар (козокдор) том он ид пн кияииган одолатсиз- лпкни кечира олмаганликлари ва хон уларии етарли химоя хилмаганлиги учун” бу мудхиш ходиса руй берди.
Спфарникг бешиичи купи, яъни 1739 йилш1нг7 апре- лида Мидлернинг матилга кайтаётган карвони янадужум- га учрайаи. Улдаги тошкентлик савдогарлар талаиади. Бу холат Йулбарсхоп ясли тошкентлик булмасдан Тошкснт- ни забт этпш козок султопларидап бири окай или курса- тали. М аз кур тахминни аснрликдан кутулиб, Миллер би- лан бирга юртига дайтишга муваффак; булган Астрахан имела иолкининг капрали Иван Чулпанов хам тасдикда- глн. У тУ'гридан-тутри Й^лбарсхон Катта Урда х,озо клари мадади билан тошкемтликларкн к^рцувда сак^абтурар эди, дсб дплодят берали.
Шунингдск, япа шу Чулпанов тошкентликларнинг Хукмдор сайлаш тартиблари хакида хам узича фикр юрит- гаи: “Хар бир ша\арда махалдий а\оли том он идя п сай­дам га и битталан хукмдор булвди, у биздаги (Россиядаги) бурмистр мансабига туфи келади. У уз куя остидагиларга я гон а хукмдор сифатида му о мала килади» айбдорларни жазолайли, зарур булса, ларахтга осади, уларда хсч х;ан- лай ёэилгзи крнун йук, кимдир бнровнииг устидан ши- коят к.илса, яафтарга кдвд от и б утиришмайли. Гу води ар билак юзлаштириб гунохкорга жазо бери шали, аммо бу Хукмлорлар уч-т¥рт йиллан ортикяшай олмайдилар, ёмон кури б кол га н хок и мл арии и Улдирищадн ва улдирган одам- ни ра\барликка к?таритэди”.
Ну с^злар Кошелев айтган куйидзги сузларнинг маъ- мосзши гула изохлаб бсра олоци: “Тошкентлик ва турки с- тонлмкларшшгхаммаси Император казрати Олийларн фу-
КДро/шг'ими катта хуреаидчилик Билан кабул кил шага тап­ёр тури шн бди. Шуи да улар цайсок (козок) ва цалмиклар- нинг истибдодидан иажот тоиишгп муваффак буладилар. Бу какда мента, Кошелевга \амда поручик Мнллерга Узбек- ллрнииг узн арзи дод кдлдидар”.
Миллер аса бу тупую шундай сзади:4'Санл Султон (Тур­ки сто н кукмдори) айтадики, макаля и Л а кол ид з кун им й?К- Улар Мидлер га Хазратн император олиялари ва генерал (Таги ш чей) ломи га езилган мактубнн топширдилар камда ошки тарзда император холим улар л и (б арча а кол и би­лли биргалнкда) ?з тобелигига Ут казн шин и пятимое кил- дилар”. (Юкоридаги ма>|ба, 54-бег.) Жосус зобитлар тур- ли махфнЛ маълумогдар йигнш бидангииа чеклаииб крп- маедли, а^оли уртаенга муайян даражада кутку солишга улгургаллар. л1*ус тобслигига утиш” иста! и как,ндзги фикр- ларии удар ее п ran и г во у руг лари патижаси дейишнмиз мумкин, ход ос. Келг а\оли шу даврда ундаи ксПин хам ихгиерий рами ила “рус тобслигига утиш'* и ста г л да булга я эм ас. Були утган дерн и кг 60—70-Л Ш1 лари да рул борта и ошкора рус мустамлакачклиги даврида узбек хал- кшшнгчор фпиндарига един л олиб борган едтгикжанг- лари» мардона кураши ездифаларн оркдли билшшшгиз мумкин.
САЙДЖОНОВНЙНГ ИЛМИЙ МЕРОСИ
Мусажои СаиджоноЕ киска ва сермазмун умр кечирди.
Узбеки стон ССР Марказий Давлат архнвииилг G ер га и маълумотномаси ва мар.хумнинг цулн бнлан с зга и пи­кета ва автобиографиясидап куйидагилар маълум. У IH93 йидца Бухоро шакрида ?рта*ол сзвдогар оиласида ту гм л - ган. Болтаигич мактабни гугатгач, Мира раб малрасасида у Киган. Садридаин Аннин упииг я кин дуста арндан эдн. С рн г Когонда макал я и й ако.чи учуй очнлпш рус-тузом мактабида \ам укипи 1. Араб, форс, тур к тиллари ва ада- бисти билан, тарих ва география билли ж и длил шугул- ланглн. Рус шаркшупос олимларн ва архсологларииинг ил.чий ипшарини яхши билган.
Мусажлк Саилжонониинг ил м-фан coxae ада ги фаолн- яти \эм жулз сам а рал л будд и.
У 1925 йилдан кейин Узбекнстонда тарихий обндплпр- ни мухофаза килиш (Узхомистэрис) комитеты га бошчилик килди ва б у сосала салмокди илммй мэдсулог колли рдн. Машкур археолог, профессор В. Л. Вяткин Саиджонов- пикгуринбосари эли. ^збскистозш 'зарихийслгорликларни саклаш ва тикдаш и шпарим и уюштирищда бу икки олим- нинг хизматн жуда катга булган. Бухородаги Лбу Дли иби Си но и ом шаги кугубхона ва ул кашу нос лик музейини таш- кил килиш хам С а шиком ои ном и билан боглик.
Саилжонов билак куп йиллар хамкорлик кил га if аток- ли олим, археолог, академик М.Е. Массон ушбу сатрлар муаллифига М. Саиджоноп хчакида шундай деди: “Маш- хур археолог, профессор Б. Л. Вяткин иккимиз М. Саид- жоиов билан Узкомистарисда куп йиллар биргл и шлагам- миз. У, асосам, Бухородаги машхур Мирараб чадра с ас и - ни битирган булса хам, чу кур илмли, зехни баланд, заковатли ва истеъдодли эди. Киши хдвне киладиган да- ражада юкезк мадэниятли, боодоб, хушмуомала. по к и за, ахжиуш и неон эди”,
1935 йилда М. Сднджолов узбек олимл придан бирин- чи булиб шаркшуносларпинг Ш хал каре ко i пресс ада хат- нашди ва унда ер юзида йук булиб кетгаи Кучкинчихон макбараси ха килаги тадкикотларини сузлаб берди. Бу ил- мнй и ши учун узбек олимига профессорлик унвони бе- рилди.
У ни иг илмий ишлари археологиянинг эиг мухим дав- ри — у рта аср архитектура едгорликдарини тадцик кил и гига багишланпш. Олимшшг Самарканд ва Шахрисабздаги ар­хитектура обидаларини гскширмшк айник,са дикдатга со- зовордир.
У 1936 Аилнинг боишла “ Сам арка нднииг меъморин ёд- номаяари” асарларинн ёзибтугатди. Муаллифнингбу пса­ри Сам арка идя илг архитектура ёдгордикларидан “Шохи зиида” комплекси, “Бибихоним” мадрасаси» "ГУри амир” макбараси, “Мирзо Улугбек” мадрасаси, “Шайбонийхом супзси”, А шта рхо н и йл зр даирининг мухим обндаларидаи Ялангтуш бийнинг “Тнллзкори” ва “Шердор” Мадрас а - лари, Самарканд trjaxpn атрофи макбаралари ва Зараф- шом иодасидат чсъчюрий об и дала р: Зарафшои дарёси устида Шайбоиийхон том от пиан курил ran куприк (ра- оокО» Мпрзо Улугбек расадхоиаси, ЧУпон ота. Хужа А6ли “Даруй” да Хужа Абдн — “Бирун1' каби бошка осори ати- KОлиужпнгтадцикотларидан биэ \ознргн купца паи кол- мага н архитектура обид ал ар и тафс ил отл армии \ам аник, б илам из. Б уз тай огир газ и фа ни тар их и й манбаларнн Са- иджоковдай чукур бил гаи кишиларгина бажара олиши мумкин эли. Бу борала унии г Самаркапддаги Шайбоной- хон Мадрас ас и \акилапс маълумоги диццатга сазоьордир: “Темуршшг Жом ий мачитидан Регззстонга кирастганлз Чорсуга 200 кладам мнкдори кол ганда, катга йулнинг Fap- бида Шайбоиийхон нин г мадрасаси доке бУлга ндир. Х,озир- да бу Мадраса и и иг ис миги на кол га и, ход ос. КсГишчалнк унии г ха роба с и урн и га яигн Мадраса курадган: уз вазогида Кози р ги малрасанинг Урн и ва шар кро гида, Шайбоиийхон яа унии г хотинн томопидатз ёнма-ён нкки Мадраса бп но этилган б?либ, исштокларп дар томоцга чиккан эди. Шай- бонийхон Мадраса си ннн г ичкари саднила мармардан иш- лангаи суп ада ушли уз и иа кариндошларидан бирмуича- лари кумилган эдил ар. Сушим н г устида яхши и зила ига и бир неча кабр тошлари туради, XIX аернинг охнрларида, кучани кенгайтириб, тутрирок fij;i ч и карта ила рада, мад- расашшг бир кием или бузиб, супа и и аввалги Урнмдан коэирги урн и га фшрганлар,
Шу вактда Эрозшинг Озарбанжотз кис мила янги бир куч вужудга келди. Бу куч Эроидаги 12 туркмап кабила- л арии и бирлаштириб, сафэвий шэйхлари байроги о стила тушташан ‘ Кизил бошликлар’4 эди. Улар (шок Исмоил бощчилигида — М. А.) Эроннинг бпрмукча вилоятдарнни олиб, Хуросон (Ши.мол ий Эрон) га келдилар. Марвякини- да Шайбоиийхон бадан урушиб 0510 й. — М. А), узш \ийла б план они б, Шайбоиийхон ни ёнидаги ода мл а ри б ила и бир га улднрдилар. Шок Исмоил а мри б клан унинг бошппи кссиб, сум з и ни тилла билли копдаб, шароб коса- сига айлантирдилар. Шу тартиб бадан Эрон шокининг кайф-сафо базмларида Шайбоннйхошшиг к^фатаси ша­роб билазз ту л га н холда кулдан-к^лга утар эли. Шэйбо- нмйхонниит уруш майло миляги бир харобада кол гаи та- ттасини унинг жил ни Убайдуллахон кккннчн куи бориб то пи б олганли ва Самарканда келтириб мд шкур мадра- сага кумдирган эди”.
М. Саиджонов Самарканд архитектура ёдгорликлари аинцОир план билан ансамбль границ и яс и асосида курил- глнинн Самарканд Чорсуси хусусидаги ёзувидан аник кУрсатади:
“Умумият билан, — деб ёзади автор, — гурт й?;ши кс- сиб утадиган жойла бино этилган ва атрофидаги раста- ларнипг мар казн булган бундам бииоларнн турт томом маъносила “Чорсу” атайлар. Самарканд Чорсуси вакгида олти йУлнииг бир нуктагл кслиб туташган урнида бино этилганидан, х,ар бир даканаси бир йулга каратилгаи олти дл\аЕ1али бино этидган булса хам умумий истеъмоли би­лан Чорсу агагаллар. Самарклнддагн бу типдаги бино бкрннчи б^лмаслан, бунинг яцинида Амир Тсмурнииг хотшшаридан Туман Око бино зтган 'Туппи сотувчилар тимч” <Тимч кулок фурушо>|) бор эди. Туман Око бу тим- ни Биби хон им мадрасасинииг якинидаги хонакокга вакф о п аи эди.
Хозирги Чорсу TUIGHM ташкаридан 12 кпррали ва олти йу;[ли булиб, йОллариинг ораларила косил булган учбур- чаклардан тан i царила олти дукон косил булган; им кар и да КУтра (диамстри — М. А.) 10 метр булган 6ук>к гумбазшшг атрофидаги йуллар>}Ш1г усти ярим дойравий гумбазчалар билан ёпшнаидир*.
Муаллиф ансамбль традицияларига мисол ц|шиб Улуг­бек мадрасаси» унинг хоиако\и* Шсрдор «а Тиллакори мадрасалари ва бошкаларнинг курил ми плани какала ори­гинал илмий фикр юритади.
Олим “Самаркапднинг мсъморий ёлномалари” асарч- да 1’егистон майдонида XV аерда Мнрэо Улугбек мадра- сасн на хонакокиникг курилиши, XVFF аерда ЯланпУш томе к ила к икки салобатли бино — Шердор ва Тиллако­ри мадрасалзри курилиши билли б у майдонда (Регистон- ла) ансамбль ташки л бУлган ини таъкнллайли. М. Саид­жонов бу бинолардан эн г суиггиси — Тиллакоршишг VP и б ту галл а ни ши хаки да шунлай лсб сзади: “Бу мадра- сани бино эти in билан Регпетон майдопи учиичи буюк мсъморий едномалар билан и\ота этмтиб, умумий кури- нишига тугаллик берилгашшр. Ролибо. бу замонда А чир
Тсмурниш Жоме манит и, Улугбек заменила Алика Кукал- дош томом идан бино отилгаи иккничи бую к Жоме ха ро­ба х.олатига кед ганда, бу Мадраса ми Жоме га махсус этиб бино эгганлар”. Шу билам Темурийдар замонидаги ан­самбль курнниши саклзниб долган. к'Тиллакорм”нинг кури шил ила ва нланила адох,нда ?згалиги бордир”. Ре гис­тон томен бурчакларидаги гулдасталари (м им орала р и — М. А.) баланд кутарилмаган. Баланд кутэр ганда, бу бур­ча кларн инг к^рш псица булга и Улугбек ва Шердор мадра- саларишшг мипоралари б ил ап курим ишда ку'шмлиши ва гарбтомонкдаги буюк ва баланд гумбазнингодлини гусит билли Ре гистон ним г у мумий манзараенга хал ал етказиш мумкин ЭДН.
Мусажон Саиджоновнинг у нут мл мае илмиП х из мат- ллридан бири хал к о раем да афсо маний “Чил духтарон" (‘‘Кирк; циз^) момп бнлан машхур булгзм макбаранииг тархини аии^ашидадир. У бу муким хулосага ёз.ма май- баларин кунт б план ургаииш ва 1935 нилда археологик казишлар утказиш орк&ни эришди, Тарихмй асарлар на ’’Чил духтарон” харобасидаги к;абр тошларига уйиб ёзил- ган хатларни укпш асосида, бу Шайбонийхоилар хона- доиидач б^лган Кучкинчихон ва унинг авлодинииг мад- барасн экаилмги аникдаиди. Макбарз 91 $ —937 \ижрнй (1512—1531 мелодий) й ил л ар орасида Кучкинчининг Мо- вароунмахрда х о ил и к тахт и да му кия б Уд га и йиллари прилган.
М. Саиджоиос тайки котла р и да и маълум булишича, Кучкинчихончинг у™ и Абу Саидхон (940 йил ^ижрий, 1533—1534 йил мелодийда вафот этган) Кучкиичихон мак- барасига сииштириб бир Мадраса било этган. Бу Мадраса- иинг олдида Шайбонинлардаи бири ёки бошка бир шахе кагга ховуз каздирпш. Шундай килиб Абу Саидхон мад­расаси билам Мирзо Улугбек мадрасаси орасида маэкур х;онуз воке булиб, Куч кии чм хон макбараси (“Чил духта­рон Абу Саидхон мадрасасининг жанубий кисмида жой- лашгап булади, Абу Саидхон мадрасаси XVII аернинг охир- ларига кадар бор эди.
Макбара харобасидан СаиДжонов киркдзи ортнк мар- мзр кабр тошлари топ i а и. Улар ни Укипи* па бунда дафн отнлган шахсларни аникдашга муваффак булгал, Кдрийб
70—вО-h даномиш! мл кб драга Шайбой» йхонлардан
КУчкинчихон авлодлари дафн эгилган.
Олимнинг *4И шрагхона” макбарасн хакидаги тадк,и- к,оти ай ни кол диктат га сазовордир. By илмий иш унии г Самарканд агрофидаги тарихий обццаларни текшириш тур кум и га к и ради. “Ишратхона” [навари инг жануби-гар- бида ундан икки ярим чакнрим узокдикда жонлашган. Делила хал к нчила “Ишратхона” номи билан маш\ур булган бино Темурий султонлардан Абу Саидкураюн- нинг кизи Хованд Султон беканинг цабри у стяга курил- ган жуда гуаал макбарадир. Макбарашшг яакфномаси эса 868 й. хижрий (1463 — 1464 молодий)да амир Жалолид- диннинг цизи \абпба Султон бегим томoiждан тузил- ган. Демак, бино \ам шу й ил л ар ичида курил и б бнтган деб фараз киляш мумкип.
Султон Хованд бека макбарасн гоят зийиатли бииоли- гидан та ш кари, Bofm Феруза” деб аталган ва \?з зам она- сила жуда обод булган бир богнянг ичкарясила бшю этил- ганидан, унниг гузаллнги яиа хам ортгаи. Хал к уфтасида макбарани “Ишратхоиа” аталиши бирор вокеа, афсона билам алокздор б?лса керак.
Макбарашшг ьакфномаси XV аср ижтимоии-иктисо- дин хаёти, сиёсий тарихини урганишда нихоят мухим хуж- жатлир. Уз ьактида ша\ар чсккасидаги меъморий обила- ларнинг энг гузали булган бу макбарани курган санъат- корнинг кимлиги. озод устадарлаими ски асирларданми экаилиги маълум б^'лмаса хам Султон Хованд бека мак- бар ас и ва у пинг вакф ерларида хизмат килувчилар хул ва чу рил ар эканлигн маълумдир. Вакф ном ан инг ас л нусха- сига кура, Самарканднниг Шовдор туман и га кар у шли Сароймалик киша of и и им г нрми ас л — Хабиба Султон бегим нинг мулки булиб, <4Ишрдтхона”та вакф этил ган зди, Вакф но мзда ёзилишича, дехкоичиликда ишлатиш учуй 20 бош \?киз, 12 бош туя, макбарани тоза тугиш ва озик- от;атлар гайёрлаш, дехкон чнл и кла ишлаш учун 32 кул »а чурялар хам вакф мул к и хисоблашдн. Вакфпомаминг ор- касига битилган хатга кура кейшфок, яъни 8Я2 \ижрнй (1477 мелодий) йидда Хабиба Султон бегим хуросонлик 6 эркак, 7 хотин, 5 киз ва бир бола — жами 19 кишини яиа юкоридаги вакф мулкига кушиб берган.
Мадбарапи нал осла ш ва эийнатлаш учу и \ал им гилам- лар, жойнамоз гилам, мусаллалар, дабрпуш, цандиллар, тэсбед. шамдон ва бошда ашслар булган. Буларзжнг кончи­ли ги кнмматбас^о и па к, 6 ах мал, кимхоб каби матолардан ишланган.
Хованд Султон бсканниг цабри ённда о.тгин ва ложу* аард жилдли, сахгиси муровали дусин хат билам ёэилган дуръои, димматбадо румол ва яна иродидузлих румол и булган. Кдбрнинг бошида кур!>ок Удуячи дофиз, бир доро- вул в а бир мул оз им булиб, буларнииг мао ши адх^ф даро- мадидан туланган.
Кдсцаси, Хованд Султол бека мадбарасига боглид булган \ужждтлар бсба\о тарнхлл маибаларднр. Бу манбалпрни бириичи марта тар их фан и нудтаи назар «дан тазушл кили 6 берган киши профессор Мусажон Саиджопов эли.
Олммкниг Ша\рисабз мсьморий об идол ар и га баки из­лай гак тадкикоти \ам алокнда а\амлятга эгадир. Муал- лиф \ак/ш равишда У рта Осисдаги пойти хт шдхарлардан бошка иккинчи ва учипчи даражадаги шахар ва ша\ар та гг н лаги жойлар тарихи сзма манбаларда деярли а ко эт- та рил мага ни ни кайд килади. Бу тигщата ша\ар ва мавзе- дар ^ак,ила мелодяан илгариги Рим. юнон яа хитой ман- баларида ва бошка сзма манбаларда камдак-кам маьлу- мог учрашшти уктириб, Саиджоион У рта Осисдаги ша*арлар тарихшт урганишда археологи к тадци^оглар- нин г а^ампяти катлпгими алохнда кайд днлади. У узи* тшг Самарканд, Шалрисабз ва бу шлхар.чар агрофмдаги меъморий обидаларга батшланган асарларним археоло­ги к кдзишлар утказиш б план куш и б олиб борди.
Саиджо нов книг Шахрисабздаги Темур кароргохи — Оксаройга баташланган асари бу ажойнб меъморий оби­да хакидата бнрдан-бир монумента,! илмий и шлир, Амир Темур Шахрисабз якимидаги Хужа И л гор кишлогида гу- гилгани учун Шахрисабзиииг ободом чили гига ал охи да адамият берди. "Темур, — деб сзади Саиджоиов. — Ур- гамч халдииииг бир кис мини Шалрисабз га кумир и шла н бошка, охтимол Ирок кунармаилларининг \ам бир кис- мини шу ша\арга кучирган булса керак. “Иродий” дсб аталган махсус бир турли клшта тикишнинг ёдгиз шу шадарда замонамизгдча сакдангани \ам шупга дал ил булл олса керак”.

Download 138 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish