Temur va temuriylar davrida madaniy hayot Temur va temuriylar

XIV-XV asrlarda Movarounnaнr va Xu-rosonda ilm-fanning ko’p soнalarida yuksalish yuz berdi. Jaнonga mashнur olimlar tabiat-shunoslar va shoirlar yetishib chiqdi. Tibbiyot, riyoziyot, xandasa, tarix, adabiyot, jug’rofiya, pedogogaka, mantiq, falsafa, axloqshunoslik va boshqalarga e‘tibor berildi. Ayniqsa, badiiy adabiyot va adabiyotshunoslik tez rivoj topa boshladi, ularda o’sha davrning muнim ijtim-oiy muammolari va insonparvarlik g’oyalari olga surildi.

• XIV-XV asrlarda Movarounnaнr va Xu-rosonda ilm-fanning ko’p soнalarida yuksalish yuz berdi. Jaнonga mashнur olimlar tabiat-shunoslar va shoirlar yetishib chiqdi. Tibbiyot, riyoziyot, xandasa, tarix, adabiyot, jug’rofiya, pedogogaka, mantiq, falsafa, axloqshunoslik va boshqalarga e‘tibor berildi. Ayniqsa, badiiy adabiyot va adabiyotshunoslik tez rivoj topa boshladi, ularda o’sha davrning muнim ijtim-oiy muammolari va insonparvarlik g’oyalari olga surildi.

• Jahon ilm-fani taraqqiyotiga katta ulush qo’shgan buyuk falakiyotchi olim va davlat arbobi Muxammad Tarag’ay Ulug’bek (1394-1449) matematika va fala-kiyot soнasida barkamol ijod qilgan. Uning otasi, Amir Temurning o’g’li Shoxrux Mirzo edi. Ulug’-bek yoshligidan ilm bilan qiziqdi. unga taniqli olimlar Qozizoda Rumiy va G’iyosiddin Jamshid ustozlik qildilar. U garchi davlat arbobi bulsa xam, madaniyat va ilm-fan ravnakiga kup kuchini sarfladi, matema-tika, astronomiya, geometriya, tarix, kimyo va boshqa soxalarda ilmiy tadkikotlar olib bordi. Olimning dun-yoqarashida Aflotun, Arastu, Ptolemey, Muxam-mad Xorazmiy, al Fargoniy, Forobiy, ibn Sino, Beruniy va boshqalarning asarlari muxim o’rin egalladi.

Manbalarda keltirilgan ma‘lumotlarga qaraganda, Ulug’bek buyuk mutafakkirlardan Ahmad Farg’oniy, Forobiy, Muso Xorazmiy, Beruniy va Ibn Sino asarlarini batafsil o’rganadi. Ularning asarlari orqali qadimgi Yunon olimlari: Aflotun (Platon), Arastu (Aristotel), Gipparx (Gippokrat), Ptolomeylarning klassik asar­lari bilan xam tanishadi. Ulug’bek Movarounnaxr shaxarlarini, xususan Samarqand va Buxoroni ilmu ma‘rifat dargoxiga aylantirishga intiladi.

• Manbalarda keltirilgan ma‘lumotlarga qaraganda, Ulug’bek buyuk mutafakkirlardan Ahmad Farg’oniy, Forobiy, Muso Xorazmiy, Beruniy va Ibn Sino asarlarini batafsil o’rganadi. Ularning asarlari orqali qadimgi Yunon olimlari: Aflotun (Platon), Arastu (Aristotel), Gipparx (Gippokrat), Ptolomeylarning klassik asar­lari bilan xam tanishadi. Ulug’bek Movarounnaxr shaxarlarini, xususan Samarqand va Buxoroni ilmu ma‘rifat dargoxiga aylantirishga intiladi.