Temiryo’l transportida

Plugli ag’darma hosil qilish. Bu turdagi ag’darma hosil qilish ekskavatorlidan oldingi avlod hisoblanadi lekin kichik unumdorlikka ega bo’lganligi sababli ekskavator bilan almashtirildi. Plugli ag’darma hosil qilish uncha katta bo’lmagan karyerlarda uncha katta bo’lmagan qoyasimon bo’sh tog’ jinslari va ko’plab oxiri bekrliklar mavjud bo’lgan va turli gorizontlarda joylashgan hollarda qo’llaniladi.

Plugli ag’darma hosil qilish jarayoni quyidagi ishlarni o’z ichiga oladi: tog’ jinsini dumpkarlardan qiyalikka qarab bo’shatish, ag’darma pog’onasini tekislash (qazish), yo’lni rejalashtirish va yo’lni siljitish (rasm. 5.6). dumpkalarni bo’shatish ag’darma boshi berkligining butun uzunligi bo’yicha amalga oshiriladi. Qiyalikning turg’unligiga ko’ra dumpkarlar bittalab, guruhlab va barchasi bir vaqtda bo’shatilishi mumkin. Bo’shatiladigan tog’ jinslarining bir qismi qiyalik bo’ylab pastga tushadi va qolgan katta qismi (70% gacha) pog’ona yuzasida qoladi va keyingi dumpkarlarni bo’shatishga xalaqit beradi. Qolgan tog’ jinsini pastga siljitib yuborish uchun ag’darma plugi yordamida amalga oshiriladi. Dumpkarlarni bo’shatish va yer yuzasini tekislash asosan bir necha marta amalga oshiriladi. Tekislangan maydon oldingi holatidan lokomotiv tarkibning harakatlanishida cho’kishini oldini olish maqsadida 0.2-0.5m baland bo’lishi kerak. Qiyalikning rejalashtirish va ag’darmani tekislash plug yordamida ag’darma oxiri berkligi bo’ylab bir necha marta o’tgan holda amalga oshiriladi. Ag’darma plugining ishchi a’zolari bu chiqariladigan lemex va qanotlardir. Ag’darma pluglar zanjirli va o’zi yurar (qanotlar chiqishi 7.5m gacha) bo’lib ishlab chiqariladi. Plugli ag’darmalarla yo’llarni siljitish davriy harakatga ega yo’l siljitgichlar bilan qavatlarga bo’lmasdan amalga oshiriladi.

Siljitish qadamining maksimalligi quyidagi formula bilan aniqlanadi:

(5.15)

Bunda, - plugning asosiy qanotining chiqish uzunligi, m;

- yo’l o’qidan qiyalik yuqori qismigacha bo’lgan xavfsiz masofa (xavfsizlik bermasi), m.