Tema: Viruslardiń tiykarǵı qásiyetleri, virus saqlawshı material menen islew qaǵıydaları hám qawipsizlik texnikası

Amnion bosliǵina virustı juqtırıw.
Bunın' ushın jası 6 -10 kúnlik ha’miledarlardan paydalanıladı. Bul usıl gripp keselligi virusın n'yukasl keselligi, atlarnin' rinopnevmoniya hám basqa keselliklerdi virusın ósiriwde isletiledi.
Juqtırıwdin' eki usılı ámeldegi.
Jabıq usıl. Juqtırıw qarańǵılastırılgan boksda atqarıladı. Máyek ovoskopga gorizontal jaǵdayda ha’mileni joqarıǵa qaratıp jaylastırıladı.
Hawa kamerasinin' ústki bóleginen máyek qabig’indag’i tesik arqalı iyne ha’milege tik halda kiritiledi (27 súwret).
Amnionga iyneni kirgenligin ha’mileni denesinin' iyne háreketi tárepine qiymıldawınan biliw múmkin.
Ashıq usıl. Hawa kamerası ústindegi qabırshaqtı 1, 5-2, 5 sm diametr qirqilib tesik ashıladı. Sol tesik arqalı pinset járdeminde qabırshaq astı qabıǵı ajratıladı. Keyininen 14 sm uzinliqtag’i pinset járdeminde XAP ha’mile tárepine basıladı. Pinset basiliwi nátiyjesinde amnion qabıqlig'in qisib alıp XAP penen birgelikte ashılǵan tesik tárepke tartıladı. Pinsetni shep qolda ustap amnion qabıqlig'i tartıp turıladı hám virus saqlawshı material jiberiledi (28 súwret).
Keyininen qabıqloq qoyıp jiberiledi, ashılǵan tesik leykoplastr menen berkitilip, ha’mile vertikal jaǵdayda inkubatsiyaga qoyıladı. Joqarıda jazıp ótilgen usıllar laboratoriya ámeliyatında kóp qollanıladı.
Ha’milenin’ denesine hám XAP qan tamırlarına virus juqtırıw ámeliyatda kem qollanıladı.
Ha’mileni denesine virustı juqtırıw.
Juqtırıw ushın 7-12 kúnlik jas daǵı ha’milelerden paydalanıladı. Bul usıldin' eki variantı málim.
1-variant. Jabıq usılda amniong’a qanday juqtırilsa tap sonday atqarıladı. Ayırım ayırmashılıqlar menen bolsada ótkir iyne alınıp ovoskopdin' kórsetiwine qaray kiritiledi.
Homilaga iynenin’ kirgizilgen ha’mileni iyne háreketine uyqas qiymıldawınan bilse boladı.
2-variant. Amnionga juqtırılǵan sıyaqlı ashıq usılda atqarıladı, tesik arqalı ha’milenin’ denesi pinset járdeminde tartıladı. Materialdı bas miyge hám denenin' málim bólimlerine juqtıriladi. Bul usılda juqtırılǵanda ha’milelerdin' spetsifik bolmaǵan ólimi kóbirek protsentti quraydı.
Xorionallantois perdenin' qan tamırlarına virustı juqtırıw.
11-13 kúnlik ha’mileni ovoskopda qaraw sebepli iri qan tamırları belgilep alınadı. Qan tamırlarnin' baǵdarındaǵı máyek poshag'inin' ústine 1-2 tamshı spirt tamizlg’annan son’ máyek po'shag'i tınıqlasadı.
Ovoskopda kóz menen qadaǵalaw etilip qan tamırına iyne kiritiledi, jambasqa iyneni háreket ettirgende tamırda qiymıldawı, iyneni tamırǵa kirgenligin ańlatadı.
Qabırshaq astı qabıqnin' ashıq bólegi leykoplastr menen jabıladı. Qan tamırǵa bir qansha parıq etetuǵın usıllar menen de materialdı jiberiw múmkin: hawa kamerası ústindegi máyek poshag'i qirqilib, qabırshaq astı qabıq spirt menen jumsatiladi hám kóringen XAP material jiberiledi. Tesikti bir bólek steril leykoplastr menen jabıladı.
Tawıq ha’milesine tájiriybe ushın juqtırıwnin' usılları birden-bir bolmaytug’in, onin’ bir qansha variantları da bar.
Inkubatsiyaga qoyıwdan aldın máyek poshag'ina grafit qálem menen qaysı usıl menen, virus juqtırılǵanlıǵı zárúr bolsa basqa maǵlıwmatlar da jazıp qoyıladı.
virus juqtırılǵan tawıq ha’mileleri keyinirek termostatqa inkubatsiyalaw ushın jaylastırıladı. Keyininen juqtırılǵan viruslardin’ reproduksiyalaniw procesi baslanıp, tiyisli strukturalarda toplana baslaydı.
Ha’milelerdi inkubatsiyalaw temperaturası 33 oC tan 380 C bolıp juqtırılǵan virusnin' ózgeshelikine de baylanıslı. Ovoskop járdeminde ha’milelerdi mudamı gúzetip barıp ólgenleri alıp taslanadı.
Birinshi ma’rte juqtırılǵan 24 saat ishinde ha’milelerdin' óliwi zambrug'larnin' kóbeyiwi, inokulyat penen birge túsken bakterial mikroflora yamasa juqtırıw daǵı jaralanıw sebepli júz beredı. Bunda ólim spetsifik bolıp esaplanbaydı. Ha’mileler virus juqtırılǵannan keyin uzaq múddet ótkennen keyin óliwi onin’ virus ósińkiligi sebepli nabit bolǵanlıǵınan derek beredi.
Ha’milelerdi ólgenlerin ko'rgen son’, tezlik penen onı temperaturası 40 C bolǵan sholanǵa qóyıladı.
Bunday sharayat, birinshiden, ha’milede tóplanǵan virustı aktivligin saqlawǵa járdem berse, basqa tárepden toqımalardı qatıwı, qan tamırların qannan bosawına hám keyinirek ha’mileni ashıw birtalay kiyim-kensheklestiredi.
Ha’mileler viruslar maksimal toplang’ansha inkubatsiyalanadi. Hár qaysı virus ushın bul múddet 2 sutkadan tap 7-8 sutkaǵa shekem bolıp, N'yukasl keselliginin' H-shtami ushın 2-3 kún, B - shtammi ushın 5 kúnden ibarat. Son’inan barlıq ha’milelerdi 3-4 saat dawamında 40 C temperaturada suwıtıw sebepli óltiriledi hám ashıp kóriledi.