Tema: Sawat ashıw metodikasınıń mazmunı Joba

Sawat úyretiw analitik-sintetik dawıs metodına tiykarınan alıp barıladı. Sóz buwınǵa bólinedi, buwınnan kerekli  úyrenilip atırǵan dawıs ajıratılıp alınadı, analiz etiledi, uyreniletuǵın hárip menen sintezlanadi, sol tiykarda hárip hám pútkil oqıw procesi ózlestiriledi. Bunda ózbek tili grafik sisteması, dawıslardı jazıwda belgilew qásiyetleri esapqa alınadı. Sawat úyretiwde ózbek tili grafik sistemasınıń tómendegi qásiyetlerin esapqa alıw zárúrli áhmiyetke iye.
Apostrof belgisi (') dawıslı dawıstan keyin kelse, onı cho'zib aytıwǵa, dawıssız dawıstan keyin kelse, dawıssızdı unlidan ajıratıp aytıwǵa xizmet etiwi haqqında da túsinikler berilip, az-azdan onı qóllawǵa tiyisli kónlikpe hám ilmiy tájriybeler qáliplestiredi.
Oqıwdıń dactlabki basqıshında orfografik oqılıwından paydalanıladı, az-azdan orfoepik oqıw kónlikpeleri qáliplestiredi. Aytılıwı jazılıwına uyqas kelmaytuǵın dawıslar qatnasqan sózler aldın orfografik, keyininen orfoepik oqıp beriledi hám olardıń o'qilishi menen jazılıwı salıstırıwlanadı. Oqıwshılar arnawlı bir dárejede túsinikke iye bolǵanlarınan keyin orfoepik oqıw shınıǵıw etiledi.
Oqıw hám jazıw procesiniń psixofiziologikalıq xarakteristikası. Oqıw da, jazıw da quramalı sóylew iskerligi esaplanadı. Bul processler kishi jas daǵı oqıwshınan shıdamlılıq, aqıl, hátte fizikalıq háreketti de talap etedi.
Kishi jas daǵı oqıwshın oqıwǵa úyretiwde tómendegiler gúzetiledi:
1. Bala oqıw waqtında bir harfni kóredi, onı biliw ushın súwretlerdi kóz aldına keltiredi, súwretlerdi yamasa basqa háriplerdi esleydi, eske túsirgach, onı búydewge aslamadı, biraq oqıtıwshı búydewge jol qoymaydı, odan buwındı aytıwdı talap etedi. Oqıwshı ekinshi harfni eslab olguncha, birinshisi esten shıǵıp qaladı yamasa olardı qosıp buwın, buwınnan sóz payda etgenge shekem, oqıw procesi sustlashadi.
2. Kóbinese bala oqıtıp atırǵan qatardı joǵatıp qóyadı, harfni, buwındı, sózdi qayta oqıwına tuwrı keledi. Oqıwshınıń dıqqatı keńeygen tárepke buwın hám sózdi pútkilliginshe aqıl eta baslaydı.
Oqıwdı tabıslı iyelewleri ushın oqıwshılardıń aqılı, yadı, oylawı hám sóylewin ósiriwge úlken itibar beriw kerek.
Fonematik esitiw orfografiyalıq ilmiy tájriybeni payda etiwdiń zárúrli shárti bolıp tabıladı. SHu sebepli sawat úyretiw dáwirinde esitiw aqılın ósiriw ushın da arnawlı túrme-túr shınıǵıwlar ótkerip barıw maqsetke muwapıq bolıp tabıladı.
Jazıw processinde oqıwshılar ruchkani tuwrı ustawdı, dápterdi tuwrı qoyıwdı, harfni jazıwda jazıw sızıqları, olar boylap qo'lni háreketlantirishni este saqlawı, harfni harfga qanday jalǵaw, qatarǵa sıyıw -sig'masligini qaratwı kerek.
Jazıw processinde oqıwshı ruchkani qaǵaz ústinde aste, isenimsizlik menen qimirlatadi, bir harfni jazıp toqtaydı hám úlgi menen salıstıradı, geyde sızıqtan shıǵıp ketedi, nadurısların bo'yab, tuwrılaydı.