|
Reja: 1.Mahalla fuqarolar yig`inining maqsad va vazifalari. 2.”Obod mahalla” dasturi. Mahalla fuqarolar yig`iniga kiritilgan qo`shimcha va o’zgartrishlar. 3. Fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlari tuzilmasi
O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 105-moddasida o‘zini-o‘zi boshqarish organlari quyidagi huquqiy tahrirda berilgan: “Phaharlarda, qishloqlarda va ovullarda, shuningdek, shaharlar, posyolkalar, qishloqlar va mahallalardagi fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari. ovullar - 2,5 yil muddatga rais (oqsoqol) va uning maslahatchilarini saylaydigan fuqarolar yig'ini. O‘zini o‘zi boshqarish organlarining saylovini o‘tkazish tartibi, faoliyatini tashkil etish va vakolat doirasi qonun bilan tartibga solinadi”. 1999-yil 14-aprelda qabul qilingan “Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari to‘g‘risida”gi qonunning 1-moddasida fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish tushunchasi quyidagicha ifodalangan: “Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarishi Konstitutsiya va qonunlar bilan kafolatlanadi. O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarning mahalliy ahamiyatga molik masalalarni hal etishga qaratilgan, fuqarolar manfaatlaridan, tarixiy taraqqiyot xususiyatlaridan, shuningdek, ularning milliy-ma’naviy qadriyatlari, an’analari va urf-odatlaridan kelib chiqqan holda mustaqil faoliyati. Ko‘rib turganingizdek, mamlakatimizda “O‘zini o‘zi boshqarish organlari tizimi va ularning huquqiy maqomi” tushunchasi ishlab chiqilgan bo‘lib, u ilg‘or demokratik mamlakatlarning huquqiy mezonlari darajasida o‘z ifodasini topgan.
“Mahalla” soʻzi arabcha soʻzdan boʻlib, “shahar ichidagi shaharcha” degan maʼnoni anglatadi. Olim tarixchi Narshaxiy bundan 1100 yil muqaddam “Tarixi Buxoro” asarida mahallani xalqni boshqarish usuli sifatida yozgan. Qadimda mahalla nafaqat ijtimoiy, balki maʼmuriy-hududiy tuzilma sifatida ham eʼtirof etilgan. Alisher Navoiyning “Xayratul-abror” asarida quyidagi satrlar uchraydi: “Shahar mahallaga aylanib, shu munosabat bilan Hiro shahri deb atala boshlandi”. Bu ta’rifdan “mahalla” so‘zi “shahardagi shaharcha” ma’nosini anglatishini ko‘rish mumkin. Hirot shahri oʻrta asrlarda Xiriy deb atalgan va 100 ta kichik “shahar – mahalla”dan iborat boʻlgan.
Abú Bakr Mukhámmad ibn Dzhafár Narshakhí (pers. ạbwbḵr mḥmd nrsẖkẖy̰ 899 —959)— sredneaziatskiy istorik X veka, urozhenets seleniya Narshakh v okrestnostyakh Bukhary, avtor istoricheskogo truda «Istoriya Bukhary». O zhizni Narshakhi prakticheski net nikakikh svedeniy, za isklyucheniyem togo, chto on yavlyayetsya avtorom «Istorii Bukhary» i prepodnos yeyo v kachestve podarka Samanidskomu emiru Nukhu ibn Nasru[en] v 943 ili 944 godu (332 god khidzhry)
Prezident Sh.M.Mirziyoyevning Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va Senatining o‘tgan yil 12-noyabrdagi qo‘shma majlisidagi “Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi”dagi ma’ruzasi. fuqarolik jamiyatini barpo etish bo‘yicha yangi vazifalarni qo‘ydi. jamiyat.
Xususan, davlatimiz rahbarining “Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risidagi tashabbusi fuqarolik jamiyati institutlarini yanada rivojlantirish, ularning davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari bilan ijtimoiy hamkorligini mustahkamlash, faol ishtirokini kengaytirish uchun qulay shart-sharoit yaratishga xizmat qilmoqda. jamoat hayotida. davlat va jamiyat qurilishiga oid muhim qarorlar qabul qilish.
Demak, hukumatimiz siyosati mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini yanada takomillashtirish tashabbusi bilan ilgari surilgan g‘oyalar bilan hamohangdir. Zero, istiqlol yillarida shakllangan mahallalar o‘zbek xalqining o‘ziga xosligi, an’analari, madaniyati, ma’naviyati va manfaatlarini o‘zida mujassam etgan turmush tarzi sanaladi. Shu bois hukumatimiz hududda aholi manfaatlarini yanada kengroq ifodalash, fuqarolik jamiyatining ushbu tarmog‘ini yanada rivojlantirish va mustahkamlash, davlat va jamiyat qurilishi tizimida uning huquq va vakolatlarini yanada kengaytirish tarafdori.
Davlatimiz rahbari Sh.M.Mirziyoyev ta’kidlaganidek, “Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish instituti mahallaning tashkiliy bazasini yanada takomillashtirish, uning vazifalari ko‘lamini kengaytirish, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari bilan yaqin munosabatlarni ta’minlashda alohida ahamiyatga ega. boshqaruv. Albatta, bu vazifani hayotga tatbiq etishda Prezidentimizning Konsepsiyada ilgari surilgan “Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga o‘zgartishlar kiritish tashabbusi alohida ahamiyat kasb etadi.
O‘z navbatida, mahalla oqsoqollari, mahalla maslahatchilarining mazkur hududda istiqomat qilayotgan fuqarolar oldidagi davlat ahamiyatiga molik vazifalar ijrosi yuzasidan hisobotlarini eshitish maqsadga muvofiqdir. Ya’ni, jamoatchilik nazorati institutidan foydalanish, masalan, mikrorayon aholisining jamoatchilik muhokamasini tashkil etishi uchun alohida sharoitlar yaratiladi. Bunday qo‘shimchalar, bir tomondan, sohada davlat organlari faoliyati ustidan jamoatchilik nazoratini amalga oshirish, ikkinchi tomondan, bir vaqtning o‘zida har choraklik hisobotini tinglash imkonini beradi. Zero, siyosiy, iqtisodiy va boshqa sohalarda jamoatchilik fikri mahallada shakllanadi.
Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasining “Fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari to‘g‘risida”gi qonuniga o‘zgartish va qo‘shimchalar kiritilishi mahallaning funksiya va vakolatlarini yanada kengaytiradi. Uni xususiy tadbirkorlik va oilaviy biznesni rivojlantirish markaziga aylantirish jarayonini takomillashtiradi. Mahalla faoliyatining huquqiy asoslarini rivojlantirish va mustahkamlash borasida amalga oshirilayotgan tizimli va izchil chora-tadbirlar ijtimoiy faol, qonunga itoatkor, xalqimiz an’analari va ma’naviy merosiga sodiq fuqarolarni tarbiyalash uchun zarur shart-sharoit yaratadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
